«Ο Θεός δεν μοιράζει καραμέλες» στο Τριανόν

Ο κινηματογράφος Τριανόν παρουσιάζει αποκλειστικά το ντοκιμαντέρ «Ο Θεός δεν μοιράζει καραμέλες» του Βαγγέλη Καλαμπάκα από σήμερα Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2016 και ώρες προβολής 18.00 & 19.45 (διάρκεια: 73’).

Πίσω από τις κλειστές πόρτες ενός χριστιανικού ορφανοτροφείου στην πρωτεύουσα Αντίς Αμπέμπα, παρακολουθούμε την καθημερινή ζωή των μικρών τροφίμων του. Πενήντα περίπου παιδιά κάθε ηλικίας, από βρέφη ως έφηβοι, δέχονται τη μητρική φροντίδα βρεφοκόμων, νοσοκόμων και εθελοντριών παράλληλα με την αυστηρή θρησκευτική κατήχηση. Η ταινία εξερευνά το σύνθετο χαρακτήρα αυτής της πολύ ιδιαίτερης κοινότητας, βασισμένη αποκλειστικά στην παρατήρηση, χωρίς σχολιασμό ή συνεντεύξεις. Μέσα από αυτή την εξερεύνηση αναδεικνύονται οι σχέσεις μεταξύ του προσωπικού και των παιδιών, οι σχέσεις μεταξύ των ίδιων των παιδιών, ο τρόπος που αντιλαμβάνονται τη διαφορετικότητα, καθώς και ο καθοριστικός ρόλος που αποκτά η θρησκεία στη ζωή και την εκπαίδευσή τους μέσα σ' αυτό το «σπίτι» μακριά απ' το σπίτι.

Το ντοκιμαντέρ συμμετείχε στο 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στο 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ AegeanDocs και στο 18ο Φεστιβάλ Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, όπου απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ της Κριτικής Επιτροπής των Παιδιών.

€1 από κάθε εισιτήριο θα διατεθεί στο Χαμόγελο του παιδιού από την παραγωγή και τον κινηματογράφο Τριανόν

Σημείωμα του σκηνοθέτη

Τον Μάρτιο του 2012, στη διάρκεια εθελοντικής εργασίας μου σε ένα ορφανο-τροφείο στην Αντίς Αμπέμπα, η διεύθυνση του ιδρύματος μού πρότεινε να γυρίσω ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή των πενήντα περίπου παιδιών που στεγάζονταν εκεί. Η πρόταση αυτή ήταν για μένα μια ιδιαίτερη πρόκληση, επιτρέποντάς μου την κινηματογράφηση σε έναν πολύ ευαίσθητο, προστατευόμενο χώρο στον οποίο, ευνόητα, κανένα κινηματογραφικό ή τηλεοπτικό συνεργείο δεν είχε ποτέ ως τότε πρόσβαση. Η διαδικασία αυτή εξελίχθηκε σε μια εις βάθος εξερεύνηση της ζωής «εντός των τειχών», αποκαλύπτοντάς μου μια πραγματικότητα εν πολλοίς άγνωστη στο ευρύ κοινό και αφυπνίζοντας ποικίλες σκέψεις και συναισθήματα.

Επί τρεις εβδομάδες παρατηρούσα και κατέγραφα καθημερινά γεγονότα όπως εκτυλίσσονταν, καλύπτοντας όλες τις πτυχές της ζωής στο ορφανοτροφείο από το πρωί ως το βράδυ. Μέσα από αυτή την επίμονη παρατήρηση, άρχισαν να αναδύονται θέματα και προβληματισμοί: η σχέση μεταξύ του προσωπικού και των παιδιών, οι σχέσεις μεταξύ των ίδιων των παιδιών, ο πολύπλοκος και κρίσιμος ρόλος της θρησκείας στην καθημερινή ζωή και εκπαίδευση, η βίωση της στέρησης αλλά και η καλλιέργεια συντροφικότητας, σεβασμού, ελπίδας και εγκαρτέρησης που χαρακτηρίζουν τα δύσκολα χρόνια που περνούν τα παιδιά σ' αυτό το «σπίτι» μακριά απ' το σπίτι.

Τα γυρίσματα έγιναν χωρίς «στημένες» σκηνές, σκηνοθετική καθοδήγηση ή οποιαδήποτε άλλη παρέμβαση στα δρώμενα. Καθοριστικής σημασίας στην επιτυχία αυτής της προσπάθειας ήταν η αμοιβαία εμπιστοσύνη που καλλιεργήθηκε με το χρόνο και η αποδοχή μου από μέρους των παιδιών και του προσωπικού, που συνήθισαν την παρουσία της κάμερας στις καθημερινές τους δραστηριότητες έτσι ώστε να μην αλλοιώνουν τη συμπεριφορά τους, όσο αυτό είναι δυνατό, διασφαλίζοντας έτσι την αλήθεια και αυθεντικότητα της καταγραφής. Οι πολλές ώρες του γυρισμένου υλικού συμπτύχθηκαν στο μοντάζ σε ένα αφηγηματικό πλαίσιο δύο ημερών (μιας τυπικής καθημερινής και μιας Κυριακής), ακολουθώντας μια γραμμική χρονική εξέλιξη από το πρωί ως το βράδυ της κάθε μέρας.

Πέρα από αυτή τη σύμβαση, η ταινία δεν έχει μια σαφή αφηγηματική δομή με την έννοια μιας «ιστορίας», ούτε εστιάζει σε μεμονωμένους χαρακτήρες -ήρωες. Στόχος μου είναι η σύνθεση της συνολικής φυσιογνωμίας του συγκεκριμένου χώρου μέσα από την ερευνητική ψηλάφηση ενός παρατηρητή. Η κάμερα περιηγείται μέσα στους χώρους του ιδρύματος καταγράφοντας απλές, καθημερινές δραστηριότητες, χωρίς καμμία προσπάθεια δραματοποίησής τους, ανιχνεύοντας μέσα από αυτές την ταυτότητα της τόσο ιδιαίτερης αυτής κοινότητας.

Βαγγέλης Καλαμπάκας

Ο Θεός δεν μοιράζει καραμέλες - Trailer from Vangelis Kalambakas on Vimeo.