In-Edit 2023: "Look at Me: XXXTentacion" - Κριτική

Πριν φύγει από την ζωή μόλις στα 20 του χρόνια, μετά από μια τραγική δολοφονική επίθεση που είχε στόχο την κλοπή το 2018, ο XXXTentacion ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ράπερς της γενιάς του. Τα τραγούδια του καταναλώνονταν με τρομερή ζέση και γύρω από το όνομά του είχε δημιουργηθεί μια φρενίτιδα θαυμαστών και υποστηρικτών, που χτίστηκε επάνω στην περσόνα του «κακού» και ταλαιπωρημένου από τους δικούς του δαίμονες παιδιού, το μουσικό ταλέντο του οποίου συνυφάνθηκε με την ακρότητα και το ξυλίκι. Του παιδιού που αντιμετώπιζε ποινικές κατηγορίες για τον άγριο ξυλοδαρμό της κοπέλας του.

ΣΧΕΤΙΚΑTo In-Edit Film Festival 2023 παίζει δυνατά!

Υπάρχει μια στιγμή στο ντοκιμαντέρ της Sabaah Folayan “Look at Me: XXXTentacion”, όπου η σκηνοθέτρια ρωτάει την οικογένεια του Jahseh Onfroy, όπως είναι το πραγματικό όνομα του ράπερ, σχετικά με την άρνησή του να αναλάβει την ευθύνη της πολλαπλής κακοποίησης της πρώην συντρόφου του Geneva Ayala. Ως απάντηση, οι άνθρωποί του αναφέρονται σε όλα αυτά που βίωνε ο Jahseh, από την διπολική διαταραχή και το ξύλο από τον πατέρα του -όσο υπήρξε στην ζωή του- μέχρι το βάρος και την πίεση της διασημότητας. Η απάντηση αυτή, ή καλύτερα η έλλειψη της, είναι ενδεικτική της ευρύτερης προσέγγισης του ντοκιμαντέρ, που, μέσα στην διάθεση και την αφήγηση εξιλέωσης, αρνείται να εξετάσει βαθύτερα όλα αυτά που συνέθεσαν το φαινόμενο XXXTentacion.

Δανειζόμενο το όνομά του από το διάσημο τραγούδι του ράπερ, το ντοκιμαντέρ συνθέτει χρονολογικά την μετεωρική άνοδο και πτώση του Onfroy στην μουσική βιομηχανία, δημιουργώντας περισσότερες εύκολες απαντήσεις απ’ ότι ερωτήσεις, αντιμετωπίζοντας την βιαιότητα του καλλιτέχνη σαν μια τροχοπέδη που έπρεπε και -μπόρεσε ίσως;- να ξεπεράσει στην σύντομη πορεία συμφιλίωσης με τον εαυτό του, αδυνατώντας να εξερευνήσει την σχέση ανάμεσα στην μουσική του, τον τρόπο που άγγιζε το κοινό του με την αυτοκαταστροφικότητα, την ακρότητα, το τραύμα, την ψυχική του διαταραχή.

Η ταινία, σε παραγωγή της μητέρας του Cleopatra Bernard και του μάνατζέρ του Solomon Sobande, περιλαμβάνει αρκετό υλικό, συχνά ακυκλοφόρητο, αλλά ουσιαστικά αδυνατεί να διαχειριστεί την πολυπλοκότητα και την συνθετότητα της προσωπικότητας και του έργου του XXXTentacion, σαν να αδυνατούσαν και οι ίδιοι οι άνθρωποι της ζωής του να κατανοήσουν και να συνειδητοποιήσουν την κίνηση και μετακίνησή του μέσα στους κύκλους της βίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές τόσο στο θέμα της τοξικότητας των φανς του, και βέβαια στο πώς ο ίδιος πυροδοτούσε αυτήν την σχέση και τις επιμέρους ιντερνετικές αφηγήσεις, όσο και στο θέμα της Geneva. Ενώ ολόσωστα της δίνεται ο χρόνος να μιλήσει, το θέμα και ο απόηχός του στην ζωή όχι μόνο του X αλλά και της ίδιας προσεγγίζονται σχεδόν δημοσιογραφικά, με την σκηνή του διαλόγου «απολογισμού» μεταξύ της κοπέλας και της Cleopatra να ολοκληρώνει με τρομερή αβολοσύνη την συνθήκη, θυμίζοντας γνωστό σόου οικογένειας που ξέρει άριστα πώς να πουλήσει την ζωή της με μια διαφορετική ταμπέλα. Στην προκειμένη, στόχος της Cleopatra είναι απλά η συνέχεια και η διασφάλιση της κληρονομιάς του γιου της.

Αν και παραμένει πολύ κοντά στις προθέσεις και βλέψεις των παραγωγών του, χωρίς να μπορεί να μετακινηθεί πέρα από τις συνεντεύξεις φίλων και συγγενών που πλαισιώνουν απλά την ζωή και το έργο του, το “Look at Me” σίγουρα συστήνει τον Jahseh σε αυτούς που δεν τον έχουν ξανακούσει.

Γι’ αυτούς που τον γνωρίζουν ήδη, δυστυχώς δεν μπορεί να προσφέρει κάτι παραπάνω. Δεν διαθέτει την ικανότητα να διαχειριστεί μικρότερα ή μεγαλύτερα ερωτήματα και θεματικές γύρω από την σχέση ζωής και δημιουργίας, γύρω από έναν έφηβο που κατέκτησε με τρομερά γκάζια την μουσική σκηνή και επηρέασε χιλιάδες κόσμο, γύρω από ένα βαθιά δυσκολεμένο παιδί, που βρήκε τραγικό τέλος πριν μπορέσει και το ίδιο ίσως να καταλάβει πως τα πράγματα μπορούν να είναι και αλλιώς.