5ο Φεστιβάλ Ισπανόφωνου: "Ομάδα απόδρασης" - Κριτική

Σύνοψη: Στις 29 Ιανουαρίου 1990, λίγο πριν μεταβεί σε δημοκρατικό καθεστώς η Χιλή, δεκάδες πολιτικοί κρατούμενοι δραπέτευσαν από μια σήραγγα 80 μέτρων την οποία έσκαβαν για 18 μήνες μέλη του Πατριωτικού Μετώπου Μανουέλ Ροντρίγκες (FPMR) με κουτάλια, πηρούνια και κατσαβίδια, ενώ έκρυβαν παράλληλα τους 55 τόνους χώματος που είχαν σκάψει μέσα στη φυλακή.

ΣΧΕΤΙΚΑ7ο Φεστιβάλ Ισπανόφωνου: "Escape room" - Κριτική

Κανένας από τους φύλακες ή τους διπλανούς κρατούμενους δεν πήρε είδηση.

Άποψη: Αν κάτι δεν πρέπει να λείπει με τίποτα από μια ταινία απόδρασης, αυτό είναι το στοιχείο του σασπένς, που ευτυχώς υπάρχει σε αφθονία και στην «Ομάδα Απόδρασης» του David Albala. Ο Χιλιανός δημιουργός στήνει το σκηνικό της απόδρασης πολύ έξυπνα και ορθά, κάτω από το πρίσμα της αγωνίας, που μονίμως βρίσκει τους θεατές στις άκρες των καθισμάτων τους να προσεύχονται για να πετύχει το παράτολμο αυτό σχέδιο διαφυγής. Προσεκτικά μελετημένες λεπτομερείς, τολμηρές αποφάσεις και φυσικά τύχη, χαρίζουν στους θεατές άφθονες σκηνές αγωνίας που σίγουρα διασκεδάζουν, παρόλο που το φινάλε είναι ήδη γνωστό.

Η ταινία αφορμάται από την μεγαλύτερη απόδραση στην ιστορία της Χιλής, όπου 49 πολιτικοί κρατούμενοι έσκαβαν για 567 μέρες, ένα τούνελ 80 μέτρων, μεταφέροντας και κρύβοντας στο εσωτερικό της φυλακής 55 τόνους χώματος. Η ιστορία αυτή από μόνη της είναι άκρως εντυπωσιακή και σίγουρα κερδίζει την περιέργεια και προσοχή του θεατή πριν καν μπει στην σκοτεινή αίθουσα. Στο ερώτημα «Μα πως τα κατάφεραν;», η ταινία απαντά μεθοδικά και με σταθερό ρυθμό, κάνοντας έτσι στην ουσία την ίδια την πράξη της απόδρασης τον κεντρικό πρωταγωνιστή της.

Φυσικά την απόδραση την βλέπουμε κυρίως μέσα και από τα μάτια και τις πράξεις των κεντρικών ηρώων μας. Ο σιωπηλός León Vargas (Benjamín Vicuña) ως μηχανικός αναλαμβάνει την κατασκευή του τούνελ, ο τολμηρός Rafael Jiménez (Roberto Farías) ηγείται της αποστολής, ενώ έξω από την φυλακή η δικηγόρος (Amparo Noguera) και η σύζυγος του Jiménez (Francisca Gavilán) καλούνται να βρουν εξωτερική βοήθεια.

Δυστυχώς, όμως, εδώ φαίνεται και η αδυναμία της ταινίας που, σεναριακά, δεν μπορεί να υποστηρίξει μια πιο βαθιά ανάπτυξη των χαρακτήρων της. Το τραυματικό παρελθόν του Vargas, η σχέση του Jiménez με την γυναίκα και τα παιδιά του, αλλά και οι ιστορίες όλων των υπόλοιπων κρατουμένων και αυτών που θέλουν να τους βοηθήσουν, προσεγγίζονται με έναν κλισέ και μελοδραματικό τρόπο, που δεν σε αφήνει να δεθείς με του χαρακτήρες γιατί γνωρίζεις πως η ταινία προσπαθεί να σε συγκινήσει με το ζόρι λίγο πριν το μεγάλο φινάλε.

Μάλιστα, λόγω της σχετικά μεγάλης διάρκειας της ταινίας (2 ώρες και 15 λεπτά), αυτές οι μελοδραματικές σκηνές κουράζουν ακόμα περισσότερο και χαλούν τον πολύ όμορφο ρυθμό δράσης και αγωνίας που έχει χτίσει ο Albala μέχρι εκείνο το σημείο.

Το ίδιο χλιαρή είναι και ο πολιτική πλευράς της ταινίας (που μοιραία έχει, καθώς και καταπιάνεται με ένα τέτοιο θέμα), μιας και αρκείται στο να παρουσιάσει απλώς τους «καλούς» πολιτικούς κρατούμενους και του «κακούς» φύλακες για να στηθεί το σκηνικό, χωρίς να έχει πρόθεση να παρουσιάσει πιο αναλυτικά τα κίνητρα, την ιδεολογία και τον ρόλο της κάθε πλευράς. Αυτό ίσως είναι κάπως απογοητευτικό, ειδικά αν αναλογιστούμε τον ρόλο που έπαιξε στην Χιλή η συγκεκριμένη απόδραση, ως συμβολική νίκη κατά του καθεστώτος του Πινοσέτ.

Η «Ομάδα Απόδρασης» του David Albala σίγουρα έχει αρκετά αδύναμα σημεία. Παρόλα αυτά όμως, ως μια ταινία είδους, κάνει όλα όσα πρέπει σωστά και γι’ αυτό είναι σε θέση να προσφέρει αυτά που υπόσχεται. Άλλωστε η δράση και το σασπένς αποτελούν μερικούς από τους ιδανικότερους συμμάχους για την απόδραση του θεατή από την καθημερινότητα.

Γιώργος Τόγιας