Οι αγαπημένες ταινίες τρόμου του Τζόρνταν Πιλ

Περιμένοντας με ανυπομονησία σε λίγους μήνες την καινούρια ταινία του Jordan Peele ‘Nope’ (την οποία θα δούμε στις ελληνικές αίθουσες στις 21 Ιουλίου από την Tulip), είναι η καταλληλότερη στιγμή να γίνει μία αναφορά στις επιρροές του.

ΣΧΕΤΙΚΑNope

Τόσο με το Get Out όσο με το Us, ο Peele μας απέδειξε ότι παίρνει το είδος του χόρορ πολύ σοβαρά, και ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέχρι και για κοινωνική κριτική. Για την προετοιμασία του ρόλου της ως Adelaide στο Us, η Lupita Nyong’o χρειάστηκε να παρακολουθήσει 9 ταινίες χόρορ που της έδωσε ο Peele για homework. Ας ρίξουμε μια ματιά, για να ανακαλύψουμε τα κοινά στοιχεία τους, και τι αποκαλύπτουν για τη δημιουργικότητα και τις καλλιτεχνικές ανησυχίες του Jordan Peele.

Ορόσημα του μοντέρνου horror

Μπορούμε να καταλάβουμε απόλυτα γιατί ταινίες όπως το Babadook της Jennifer Kent και το It Follows του David Robert Mitchell είναι από τα πρώτα στη λίστα του Peele. Έκαναν πρεμιέρα και τα δύο το 2014 στο Sundance, και οι κριτικοί τα λάτρεψαν, αποκαλώντας τα από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Ανέβασαν το πήχη στα ύψη, έδωσαν κάτι καινούριο σε ένα είδος που δεν ξέφευγε εύκολα από τις γνωστές συνταγές, και η επιρροή τους στον Peele είναι παραπάνω από εμφανής.

Στο Babadook, μια οικογένεια που θρηνεί το χαμό του πατέρα και συζύγου, έρχεται αντιμέτωπη με μια σκοτεινή φιγούρα που έχει στοιχειώσει το σπίτι της. Μας δίνει ένα μεγάλο μάθημα για το πένθος, τη μητρότητα, και πολλά από τα δραματικά στοιχεία έχουν ενσωματωθεί στην ιστορία του Get Out,με τελείως όμως διαφορετικό σκοπό. Με τη γνωστή του διάθεση να θίξει το διαχρονικό δυστυχώς θέμα του ρατσισμού, δημιουργεί έναν υπόγειο κόσμο γεμάτο από βίαιους σωσίες κάθε πολίτη – τους Tethered - και μέσα από αυτό βλέπουμε ποια είναι η πραγματική φύση της πρωταγωνίστριας.

Το “it” του It Follows είναι μία οντότητα που μοιάζει με μια διαστρεβλωμένη εκδοχή ενός άνθρωπου, και παρόλο που το στοιχείο των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων είναι προφανές, βλέπουμε επίσης τα στοιχεία που έχουν επηρεάσει τον Peele στη δημιουργία των Tethered. Μοιάζουν με ανθρώπους – μερικοί μπορεί ακόμα και να είναι – αλλά η δίψα τους για αιματοχυσία τους μεταμορφώνει σε τέρατα.

Οικογενειακές καταστάσεις

Αν το παρατηρήσουμε, στο επίκεντρο του Get Out και του Us βρίσκεται μια ειδυλλιακή οικογένεια που κρύβει πολλά μυστικά και δεν είναι όσο τέλεια όσο φαίνεται. Θεματολογία που βλέπουμε και στις επόμενες δύο επιλογές του Peele για τη λίστα του, το Funny Games του Michael Haneke, και το gory έπος του Pascal Laugier, Martyrs. Το Us θυμίζει Funny Games, με λεπτομέρειες όπως ότι  δεν δείχνει κανείς λύπηση ούτε καν σε παιδιά, και είναι πολύ σκληρό για να το βλέπεις.

Το Martyrs έχει ένα πιο προφανές στοιχείο που μας θυμίζει το Get Out: μια αφελής πυρηνική οικογένεια που είναι πιόνια σε ένα διεστραμμένο θρησκευτικό σχέδιο, το οποίο αποσκοπεί, μέσα από βασανιστήρια, στο να δημιουργήσει μάρτυρες. Με τον ίδιο τρόπο το μήνυμα που περνάει το Get Out είναι ότι κάθε μαύρος αξίζει τον πόνο που βιώνει, αν πρόκειται να επωφεληθεί από αυτό κάποιος λευκός. Αν και σαφέστατα λιγότερο σκληρό από το Martyrs, η ιδέα και μόνο αυτής της υποδούλωσης το κάνει εξίσου σοκαριστικό.

Σωσίες παντού

Με τις επόμενες τρεις επιλογές του Peele, μπορούμε να δούμε από πού προέρχεται η έμπνευση του για τους Tethered στο Us. Στο Dead Again του Kenneth Branagh, το Shining του Stanley Kubrick, και το A Tale of Two Sisters του Kim Jee-woon, υπάρχει το στοιχείο των doppelgängers, αν και χρησιμοποιείτε με τελείως διαφορετική προσέγγιση.

Το Dead Again του Branagh παίζει με την ιδέα την επαναλαμβανόμενης μοίρας των πρωταγωνιστών, με την Emma Thompson και τον Kenneth Branagh να παίζουν σε δυο παράλληλα timelines. Η αποκάλυψη για την ταυτότητα της Adelaide στο Us, αλλά και τη σχέση της με τους Tethered, μας πάει σε ένα πνευματικό ταξίδι για την ανθρώπινη φύση.

Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις δίδυμες αδερφές Grady στο Shining του Kubrick? Τα δίδυμα συμβολίζουν τη δυαδική φύση που βλέπουμε στην Adelaide, αλλά και στα παιδιά της. Τα “φυσιολογικά” παιδιά έχουν πλήρη άγνοια για το κακό που υπάρχει στον κόσμο, οι tethered σωσίες σους γνωρίζουν ότι χρησιμοποιήθηκαν σαν πειραματόζωα σε ένα κυβερνητικό πείραμα που αποσκοπούσε στο να ελέγχει τη συνείδηση του κόσμου. 

Το Tale of Two Sisters προσεγγίζει την ιδέα ενός σωσία από ψυχολογικής άποψης. Όταν αποκαλύπτεται ότι ο τρόμος που βιώνει η πρωταγωνίστρια στα χέρια ης μητριάς της είναι καθαρά ψυχολογικής προέλευσης, καταλαβαίνουμε τι κοινό υπάρχει με την εμπειρία της Adelaide. Το τραύμα που βίωσε στο σπίτι με τους καθρέφτες, όπου και γνώρισε τη σωσία της, την έχει κάνει να ξεχάσει την ταυτότητα της. Και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό στην εξέλιξη της πλοκής.

Μεταφυσικά Φαινόμενα

Κλείνουμε τη λίστα με δύο θρίλερ που φαίνεται να επηρέασαν στιλιστικά τον Peele, και το πρώτο είναι το Birds του Alfred Hitchcock, με την Tipi Hedren, αν και η Adelaide είχε πολύ πιο συγκροτημένες αντιδράσεις. Πολλές ταινίες του Hitchcock θα μπορούσαν να είναι στη λίστα, αλλά αυτό που τράβηξε τον Peele, είναι μάλλον η ερμηνεία της Hedren.

Τέλος, έχουμε την Σουηδική ταινία βαμπίρ Let The Right One In, που εξερευνεί το τι κάνει κάποιον άνθρωπο ή τέρας. Στο Us θεωρούμε αρχικά ότι ο εχθρός είναι οι Tethered, αλλά στην πραγματικότητα είναι η αμερικάνικη κυβέρνηση, και πως μπορεί κάθε πολίτης να συμμετέχει ακούσια στο σύστημα της. Και κάπως έτσι κλείνει η λίστα του Jordan Peele με τις πιο αξιοσημείωτες για εκείνον ταινίες τρόμου. Ανυπομονούμε για τo Nope, την καινούρια του ταινία, και ελπίζουμε στο μέλλον να εμπλουτίσει κι άλλο αυτή τη λίστα με πολλούς ακόμα τίτλους.