Αλμπέρτο Ροντρίγκεζ: "Aκολουθούσαν τα ίχνη, σαν φαντάσματα..."

O Aλμπέρτο Ροντρίγκεζ είναι ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος του «La isla minima (Το μικρό νησί)», της σπουδαιότερης από τις νέες ταινίες της εβδομάδας (η κριτική του MOVE IT, εδώ).

Τον 44χρονο Ανδαλουσιανό δημιουργό, τον είχαμε γνωρίσει πριν τρία χρόνια με το εξαιρετικό «Unit 7», υποψήφιο στα Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας για Καλύτερη Ταινία και Καλύτερη Ανδρική Ερμηνεία (η κριτική του MOVE IT, εδώ), ενώ το «7 virgenes» βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν το 2005.

Στα production notes της ταινίας, φιλοξενείται συνέντευξή του.

«Το «Μικρό Νησί» ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια, σε μια έκθεση φωτογραφίας που επισκέφθηκα με τον Άλεξ Καταλάν, διευθυντή φωτογραφίας και καλό φίλο. Ο Ατίν Αγιά, φωτογράφος από τη Σεβίλλη, είχε αφιερωθεί στην απαθανάτιση των τελευταίων ψηγμάτων ενός τρόπου ζωής που υπήρχε στους βάλτους του ποταμού Γουαδαλκιβίρ για αιώνες. Πολλές από τις φωτογραφίες ήταν πορτρέτα των ντόπιων και παρουσίαζαν ένα μείγμα παραίτησης, δυσπιστίας και σκληρότητας που ήταν κομμάτι αυτών των προσώπων, των παγωμένων στο παρελθόν και που, με την εκμηχάνιση της εργασίας, πιθανότατα δεν θα είχαν πολύ μέλλον. Η έκθεση ήταν μια αντανάκλαση του τέλους μιας περιόδου, μιας εποχής. Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με τη Λα Ίσλα, τη δύση ενός τοπίου ιδανικού για ένα γουέστερν του τέλους του αιώνα.

Για μερικούς μήνες κατά τη διάρκεια του 2009, ο Ραφαέλ Κόμπος κι εγώ φλερτάραμε με την πιθανότητα να γράψουμε μια «νουάρ» ιστορία, έχοντας ως έμπνευση το μυθιστόρημα «2666» του Μπολάνιο και ταινίες όπως «Το Δόλωμα» του Βάιντα, και άλλες όπως η «Chinatown», το «Bad Day at Black Rock», κ.α. Ως πηγή έμπνευσης είχαμε επίσης οτιδήποτε ξυπνούσαν μέσα μας οι βαλτότοποι, ένα μαγικό και μυστηριώδες μέρος όπου ο πλούτος και η εξουσία βάδιζαν χέρι χέρι με τον πόνο και τη μιζέρια χαρακτήρων που αποτελούσαν προϊόν των κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών του παρελθόντος. Με όλες αυτές τις πληροφορίες ξεκινήσαμε να γράφουμε μια ιστορία. Αποφασίσαμε να την τοποθετήσουμε χρονικά στο 1980, μια χρονιά μεγάλης πολιτικής έντασης στην Ισπανία, μια ένταση που έπρεπε να γίνεται αντιληπτή στο φόντο, όπως κανείς αντιλαμβάνεται το τρίξιμο των δοντιών.

Οι βαλτότοποι πάντοτε έμοιαζαν στα μάτια μας με μια αχανή, δύσβατη περιοχή, μαγνητική αλλά πραγματικά αφιλόξενη και βάναυση. Και έτσι ακριβώς είναι.

Ήταν μια δύσκολη ταινία: πολύ απαιτητική σωματικά για κάθε ένα από τα μέλη του συνεργείου. Η συγκομιδή του ρυζιού μάς ανάγκασε να ξεκινήσουμε νωρίς τα γυρίσματα. Ο καιρός έδειξε όλες τις ακραίες πλευρές του, με ανώτερη θερμοκρασία τους 42 βαθμούς Κελσίου στο τέλος του καλοκαιριού και χαμηλότερες τους 2 κάτω από το μηδέν στα τέλη Νοεμβρίου. Κάθε βήμα που κάναμε, εξαιτίας της απεραντοσύνης της περιοχής, μετατρεπόταν σε έναν υλικοτεχνικό εφιάλτη.

 «Το Μικρό Νησί» είναι μυθοπλασία από την αρχή μέχρι το τέλος. Η ταινία βυθίζεται στην εξαφάνιση δύο κοριτσιών. Η αναζήτηση χαμένων προσώπων συνεχίζει να είναι μια από τις πιο συνηθισμένες υποθέσεις που αναλαμβάνουν οι ερευνητές ανθρωποκτονιών. Ακόμα και σήμερα, παραμένει μια από τις βασικές δουλειές τους: να προσπαθούν να βρουν ανθρώπους που έχουν εξαφανιστεί, ακολουθώντας τα ίχνη τους σαν να ήταν φαντάσματα.

Η ιδέα ήταν να δημιουργήσουμε τα γεγονότα στην ταινία βασισμένοι στην καθημερινή ρουτίνα των αστυνομικών σχεδόν 40 χρόνια πριν. Και χάρη στις συμβουλές δύο αστυνομικών ακόμη εν ενεργεία, καταφέραμε να έχουμε πολλή έρευνα από πρώτο χέρι, κάτι που βοήθησε στη δημιουργία της πλοκής. Έτσι φτάσαμε να μάθουμε πως οι μέθοδοι της αστυνομίας έχουν αλλάξει πάρα πολύ με τα χρόνια. Πριν, οι έρευνες ήταν πολύ λιγότερο επιστημονικές, υπήρχαν πολύ λιγότερα διαθέσιμα μέσα, σε ορισμένες περιπτώσεις καθόλου μέσα (πολλοί αστυνομικοί μάς είπαν –αφού διάβασαν το σενάριο– πως ήταν παράξενο το ότι κάθε αστυνομικός θα είχε το δικό του δωμάτιο σε ένα μοτέλ, πως θεωρούνταν σπατάλη...)

Στο τέλος, είχαμε μια δυνατή πλοκή που στήριζε την ιστορία με ένταση, και χρειαζόταν να ενσωματώσουμε τους χαρακτήρες περισσότερο, έτσι αποφασίσαμε να αντλήσουμε στοιχεία από πραγματικά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν εκείνα τα χρόνια. Στην περίπτωση του χαρακτήρα του Πέδρο, χρησιμοποιήσαμε την πραγματική ιστορία ενός αστυνομικού που επιπλήχθηκε και απομακρύνθηκε από το πόστο του μόνο και μόνο γιατί εξέφρασε την αποστροφή του απέναντι σε κάποιους στρατιωτικούς που ήταν υπέρ μιας ανατροπής της κυβέρνησης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ιστορία εκτυλίσσεται το 1980.

Εν τέλει, «Το Μικρό Νησί» είναι μια ταινία με μια κλασική χροιά, όσον αφορά την έρευνα και την ανάπτυξη των χαρακτήρων, αλλά με ένα φόντο θαμπό, λασπώδες, πυκνό και αδιαπέραστο... Όπως οι ίδιοι οι βάλτοι όπου εκτυλίσσεται.

«Το Μικρό Νησί» είναι ό,τι πιο κοντινό σε μια ταινία είδους έχω δημιουργήσει, αλλά την ίδια στιγμή έχει τη δική του ταυτότητα που το κάνει διαφορετικό, ξεχωριστό.