Ο Κονφορμίστας του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι στον Ζέφυρο

Το εξαιρετικό φιλμ του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, "Ο Κονφορμίστας" (1970, 113', ****), προβάλλεται ψηφιακά αποκατεστημένο σε επανέκδοση, στον Ζέφυρο (21.00 και 23.00).

Σύνοψη: Ρώμη, δύο χρόνια πριν το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Μαρσέλο (Ζαν Λουί Τρεντινιάν) ζει μια απόλυτα συμβατική ζωή. Δουλεύει για το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι, είναι παντρεμένος με μία μικροαστή αλλά κοινωνικά αποδεκτή γυναίκα και πηγαίνει στην εκκλησία σε τακτά διαστήματα. Ο Μαρσέλο θα βρεθεί όμως αντιμέτωπος με τις συνέπειες των πράξεών του όταν θα του ζητήσει το αφεντικό του να σκοτώσει έναν πρώην καθηγητή του. Έτσι όσο περνάει ο καιρός αντιλαμβάνεται πως δεν πρόκειται μόνο για μια πολιτική επιλογή, αλλά για συμμετοχή σε πράξεις βίας, καταπίεσης και κοινού εγκλήματος...

  
Η ταινία βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Αλμπέρτο Μοράβια κινείται μέσα από μια πολύπλοκη και δαιδαλώδη αφηγηματική δομή, χωρίς καμία χρονολογική εξέλιξη, όπου τα flash-back αλληλοεπικαλύπτονται υπονομεύοντας και παγιδεύοντας συνεχώς τον παράγοντα χρόνο σε μια ονειρική διάσταση.
Η δυναμική μελέτη του Ιταλού σκηνοθέτη πάνω στη ψυχο-σεξουαλική αποσύνθεση ενός άντρα στην Ιταλία της δεκαετίας του '30, που περνά τη ζωή του προσπαθώντας να ζήσει όσο πιο συμβατικά μπορεί, για να ξεχάσει μια παιδική σεξουαλική εμπειρία με έναν ενήλικα. Κρύβει την ομοφυλοφιλία του και προσφέρεται να παίξει το ρόλο του κατασκόπου για τους φασίστες.  

Εντυπωσιακή είναι και η δουλειά δύο μεγάλων του κινηματογράφου, του διευθυντή φωτογραφίας Βιτόριο Στοράρο και του σκηνογράφου Φερντινάρντο Σκαρφιότι.
Ο Βιτόριο Στοράρο, ο μεγαλύτερος διευθυντής φωτογραφίας του 20ου αιώνα, ζωγραφίζει τα πλάνα-πίνακες της ιμπρεσιονιστικής σκηνοθετικής θεώρησης του Μπερτολούτσι. Η αδυναμία του στο γαλάζιο της νύχτας και χαίρεται να παίζει με τις γωνίες, που του χαρίζει ο Μπερτολούτσι. Ο Ζoρζ Ντελερού ντύνει διακριτικά την εικόνα με ήχο και το αποτέλεσμα είναι ένας ζωντανός Μονέ. Ο Μπερτολούτσι, διασκευάζοντας το έργο του Μοράβια, καυτηριάζει τον κομφορμισμό και τονίζει ότι ιδανικός σύμμαχος του φασισμού είναι ο πολίτης ο οποίος είναι έτοιμος να συμβιβαστεί με οτιδήποτε για να επιβιώσει.

Ο πρωταγωνιστής είναι ένας άνθρωπος που αποζητά να επιπλεύσει στην Ιταλία του 1938, δίχως να εξετάζει ποτέ το κόστος της εγωιστικής επιλογής του. Καθίσταται δεκανίκι του φασισμού, υπηρετώντας κάθε επιταγή της απολυταρχικής εξουσίας, όχι από πίστη στο μουσολινικό καθεστώς, αλλά από εγωκεντρική απάθεια, η οποία υποκρύπτει την αδυναμία και την ανασφάλειά του. Πρωταγωνιστούν: Ζαν Λουί Τρεντινιάν, Στεφανία Σαντρέλι, Γκαστόνε Μοσίν, Ντομινίκ Σαντά, Πιέρ Κλεμεντί. Προτάθηκε για Όσκαρ σεναρίου.