Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 12: Τι θα δούμε στους "Ανοικτούς Ορίζοντες"

Κατά καιρούς έχει αλλάξει η ονομασία ("Νέοι Ορίζοντες", "Ημέρες Ανεξαρτησίας"), αλλά δεν έχει αλλάξει η ουσία: το τμήμα "Ανοικτοί Ορίζοντες" του φετινού, 53ου, Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης παραδοσιακά είναι η ενότητα που παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον με πολλές σημαντικές ανεξάρτητες ταινίες της φετινής χρονιάς, κάποιες από αυτές και βραβευμένες. Ας τις δούμε λοιπόν, για να ξέρετε και τι θα παρακολουθήσετε:

Βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Στεφάν Οσμόντ, το εξαιρετικά επίκαιρο θρίλερ Le Capital (φωτό) του Κώστα Γαβρά, συμπυκνώνει αιχμηρά όλο το σκεπτικισμό και την αμφισβήτηση που περιβάλλει το σύγχρονο διεθνές οικονομικό σύστημα, για το οποίο ο σκηνοθέτης σημειώνει χαρακτηριστικά: «Σήμερα είμαστε όλοι όμηροι αυτής της παγκόσμιας μάστιγας».

Πολεμικό κλίμα επικρατεί και στην ταινία In The Fog (φωτό) του πολυβραβευμένου ουκρανού κινηματογραφιστή Σεργκέι Λοζνίτσα (βραβείο FIPRESCI στο φεστιβάλ Καννών). Με φόντο τη γερμανική εισβολή στη Λευκορωσία του 1942, ο δημιουργός πραγματοποιεί μια ήπιων τόνων, διεισδυτική μελέτη για την ηθική εν καιρώ πολέμου, με ήρωα έναν άντρα που κατηγορείται άδικα για προδοσία.

Από την άλλη, με το γνώριμο, ακραίο στυλ του, ο προκλητικός αυστριακός Ούλριχ Ζάιντλ φιλοτεχνεί τα δύο πρώτα μέρη της τριλογίας του παραδείσου. Στο Paradise: Love (φωτό) εστιάζει στον ερωτικό τουρισμό με επίκεντρο ευρωπαίες γυναίκες μέσης ηλικίας που αναζητούν συντροφιά σε νεαρούς κενυάτες, ενώ στο Paradise: Faith (ειδικό βραβείο επιτροπής στο φεστιβάλ Βενετίας) καυτηριάζει το θρησκευτικό φανατισμό μιας γυναίκας με σαρκική αφοσίωση στο Θεό.

Τα ανθρώπινα πάθη πρωταγωνιστούν και στις νέες ταινίες των Αμπάς Κιαροστάμι και Σουσάνε Μπίερ. Ο ιρανός δημιουργός στο φιλμ Like Someone In Love, γυρισμένο εξ ολοκλήρου στην Ιαπωνία, καταθέτει μια κομψή μελέτη χαρακτήρων εστιάζοντας στη σχέση μιας νεαρής φοιτήτριας - συνοδού κυριών με έναν ηλικιωμένο ακαδημαϊκό, ενώ η Σουσάνε Μπίερ, στο Love Is All You Need (φωτό) καταγράφει τα γλυκόπικρα «διαπλεκόμενα» δυο οικογενειών, με αφορμή ένα γάμο στο Σορέντο της Ιταλίας.

Η Ιστορία, υπαρκτά πρόσωπα αλλά και αληθινά περιστατικά, εμπνέουν ορισμένες από τις πιο αξιόλογες φωνές του ανεξάρτητου σινεμά. Ο Αντρές Γουντ στο Violeta Went To Heaven σκιαγραφεί με ευαισθησία και ζωντάνια τη συναρπαστική προσωπικότητα της διάσημης χιλιανής καλλιτέχνιδας Βιολέτα Πάρα.

Επίσης με άρωμα Λατινικής Αμερικής, η ταινία No του Πάμπλο Λαραΐν. ολοκληρώνει την τριλογία του σκηνοθέτη για τη δικτατορία στη Χιλή. Πρωταγωνιστής, ένας νεαρός διαφημιστής ο οποίος αναλαμβάνει μια καμπάνια ενάντια στο καθεστώς Πινοσέτ, με αφορμή το δημοψήφισμα του 1988.

Η δοκιμασία ενός άλλου λαού, αυτού της Ιαπωνίας, έπειτα από την τραγωδία που έπληξε τη χώρα το Μάρτιο του 2011, καταγράφεται μυθοπλαστικά στην ταινία The Land of Hope του Σίον Σόνο. Ο ιδιοσυγκρασιακός δημιουργός, ο οποίος πραγματοποίησε μέρος των γυρισμάτων στην πληγείσα Φουκουσίμα, τοποθετεί τη δράση το έτος 20ΧΧ στην φανταστική πόλη Ναγκασίμα, εστιάζοντας σε τρία ζευγάρια που προσπαθούν να επιβιώσουν μετά την πυρηνική καταστροφή.

Με τη σειρά του, ο ελληνικής καταγωγής βρετανός σκηνοθέτης Πίτερ Στρίκλαντ –γνωστός από το βραβευμένο Katalin Varga- επιστρέφει με το ατμοσφαιρικό Berberian Sound Studio (φωτό), όπου αποτίνει ένα φόρο τιμής στο είδος του giallo, τα ιταλικά φιλμ τρόμου της δεκαετίας του ’70.

Νέοι από κάθε γωνιά του κόσμου αγωνίζονται ενάντια στην απώλεια, τη μετανάστευση, τη βαρβαρότητα και τη βία, βγαίνοντας νικητές με το δικό τους τρόπο, σε ταινίες που διαθέτουν αφηγηματική τόλμη και πρωτοποριακή κινηματογραφική ματιά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, μεταξύ άλλων, οι ταινίες Kid της Φιν Τροχ, Your Beauty is Worth Nothing του Χουσεΐν Ταμπάκ, War Witch του Κιμ Νουέν και After Lucia (φωτό) του Μισέλ Φράνκο.

Τα ένοχα μυστικά που κρύβει καλά κάθε οικογένεια στους κόλπους της, η επιστροφή στην οικογενειακή εστία, καθώς και οι συναισθηματικά εύθραυστες σχέσεις γονιών - παιδιών, απασχολούν έντονα τους δημιουργούς των «Ανοιχτών Οριζόντων».

Ταινίες, μεταξύ άλλων, όπως οι Dead Europe του Τόνι Κράβιτς, Still Life του Σεμπάστιαν Μάιζε, Villegas του Γκονσάλο Τομπάλ και Camion του Ραφαέλ Ουεγιέ (βραβείο οικουμενικής επιτροπής και καλύτερης σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ Κάρλοβι Βάρι), καθρεφτίζουν με νατουραλισμό και ειλικρίνεια ό,τι ενώνει και ό,τι χωρίζει τα μέλη μιας οικογένειας.

Οι ερωτικές σχέσεις σε καιρό κρίσης – ηθικής και κοινωνικής – αποτελούν επίσης θεματικό άξονα αρκετών ταινιών του τμήματος. Ήθη και παραδόσεις μέσα από τη σχέση των δυο φύλων θίγονται στην ταινία The Patience Stone (φωτό) του Ατίκ Ραχίμι, ενώ η θρησκεία και ειδικότερα τα εβραϊκά πιστεύω ορίζουν τη μοίρα μιας νεαρής κοπέλας στην ταινία Fill The Void της Ράμα Μπερστάιν.

Παράλληλα ζητήματα σεξουαλικότητας και απαγορευμένες ερωτικές ιστορίες επανεξετάζονται με κριτική διάθεση σε φιλμ όπως, μεταξύ άλλων, τα In a Bedroom του Τόμας Βασιλέφσκι, Crossing Boundaries του Φλόριαν Φλίκερ και Betrayal του Κίριλ Σερέμπρενικοφ, που συνθέτουν το πορτρέτο του σύγχρονου ερωτισμού μέσα από μινιμαλιστικά δράματα τα οποία μιλούν κατευθείαν στην καρδιά του θεατή.