O "Eνεχυροδανειστής" του Σίντνεϊ Λιούμετ στις αίθουσες

Mία από τις σπουδαιότερες ταινίες του Σίντνεϊ Λιούμετ, ο «Ενεχυροδανειστής (Pawnbroker, ****)/1964, προβάλλεται σε επανέκδοση στον κινηματογράφο Studio, στα πλαίσια τηε επετείου για τα 50 χρόνια λειτουργίας του.

Ο Λιούμετ έφερε στην οθόνη υπαρξιακές έννοιες και προβληματισμούς για το εβραϊκό ζήτημα, για πρώτη φορά στον αμερικάνικο κινηματογράφο από την πλευρά ενός επιζώντα ενώ ο 40χρονος (τότε) Ροντ Στάιγκερ δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας ως ο ηλικιωμένος πρωταγωνιστής, κερδίζοντας την οσκαρική υποψηφιότητα στον Ά ανδρικό ρόλο.

Μια ασπρόμαυρη ταινία με αυστηρό ρεαλισμό. Κοντινά πλάνα με περίεργες γωνίες λήψης, μας βάζουν στην ψυχοσύνθεση του ενεχυροδανειστή. Ο Λιούμετ κινείται έντεχνα, με παρόμοιες εικόνες, ανάμεσα στο παρόν και το πολύπαθο παρελθόν. Η εξαιρετική φωτογραφία σε συνδυασμό με την μουσική του Quincy Jones δυνατή και ζωηρή, υπογραμμίζουν τους έντονους ρυθμούς της πόλης. Στις αναδρομές του παρελθόντος που βρίσκονται στα όρια του υποσυνείδητου, ο ενεχυροδανειστής παρουσιάζει την απελπιστική συνειδητοποίηση ότι η αμοιβαιότητα και η αλληλεγγύη είναι ξένες έννοιες στη σύγχρονη κοινωνία όσο ήταν στα στρατόπεδα.

Η πιο σκληρή αναδρομή της ταινίας, περιέχει την πρώτη σκηνή με γυμνόστηθη γυναίκα, που πήρε έγκριση από την Αμερικανική επιτροπή λογοκρισίας, λίγα χρόνια πριν καταργηθεί η επιτροπή.

Σύνοψη: Η φιλαυτία και το χρήµα σκοτώνουν το εσωτερικό σύµπαν. Ο Νάζερμαν είναι ένας εβραίος καθηγητής που επιβίωσε από το ολοκαύτωμα κληρονομώντας την φρίκη που τον περιέβαλε. Σήμερα επαγγέλλεται τον ενεχυροδανειστή στην Ν.Υόρκη σε μια συνοικία όπου ζουν Πορτορικάνοι, νέγροι και περιθωριακοί λευκοί. Η δουλειά του αυτή είναι μια βιτρίνα πίσω από έναν πλούσιο νέγρο του υποκόσμου που τον χρησιμοποιεί ως ανδρείκελο. Είναι ένας στυγνός επαγγελματίας και δεν συγκινείται παρά τις εκκλήσεις των ανθρώπων που καταρρέουν γύρω του. Η αποκλειστική του προσήλωση στο χρήμα ερμηνεύεται μέσα από τις εικόνες που επανέρχονται στην μνήμη του από τις ημέρες του παρελθόντος. Ο Νάζερμαν έχει να αντιμετωπίσει όχι μόνο τους εφιάλτες του παρελθόντος αλλά και το σκληρό περιβάλλον του γκέτο της Ν. Υόρκης που ζει, το οποίο με τη σειρά του και αυτό τον παραπέμπει στο παρελθόν

Όταν οι δικοί του ταπεινώθηκαν, εξευτελίστηκαν και χάθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ο ίδιος για να μην πέσει στην άβυσσο που ανοίχτηκε τότε μέσα του, προσπάθησε να νεκρώσει ό,τι μπορούσε να τον κάνει τρωτό. Αυτή η πλήρης συγκινησιακή αποστράγγιση, είναι που τον κάνει να αποκρούει κάθε κίνηση εγκαρδιότητας, κάθε απλωμένο χέρι, ακόμα κι όταν οι περιστάσεις τον υποχρεώνουν να παραδεχτεί ότι η θωράκισή του δεν τον έχει καταστήσει εντελώς στεγανό, ούτε απέναντι στο παρόν, ούτε, κυρίως, απέναντι στο παρελθόν.