Πανόραμα 13: Ξεκινά το Διαγωνιστικό

Ξεκινά σήμερα Πέμπτη 21/11 το Διαγωνιστικό Τμήμα για το φετινό Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, στον κινηματογράφο Ιντεάλ. Aναλτικά οι ταινίες: 

Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 8.00 μ.μ. VIVA LA LIBERTA (2013)

Του Roberto Ando, 94’ Ιταλία, 2013, με τους Toni Servillo, Valerio Mastandrea, Valeria Bruni Tadeschi, Michela Cescon. Παραγωγή: Angelo Barbagallo.

Ο Ενρίκο Ολιβέρι, αρχηγός του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει κατάθλιψη. Οι εκλογές πλησιάζουν και οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως τα πράγματα δεν είναι με το μέρος του. Ανίκανος να αντιμετωπίσει την κατάσταση, ο Ενρίκο σηκώνεται και φεύγει χωρίς να αφήσει ίχνος. Τα στελέχη του κόμματός του, προσπαθώντας να το αποσιωπήσουν, προσεγγίζουν τον ολόιδιο αδελφό του, Τζιοβάνι. Αν και ο Τζιοβάνι είναι ίδιος εξωτερικά με τον αδελφό του, είναι τρομακτικά διαφορετικός όσον αφορά την προσωπικότητα. Τι σημαίνει αυτό; Ο χαμηλών τόνων και καθώς-πρέπει Ενρίκο, αντικαθίσταται από τον διπολικό φιλόσοφο Τζιοβάνι, ο οποίος μάλιστα έχει βγει μόλις από το ψυχιατρείο. Και το περίεργο είναι πως δεν τα πηγαίνει και τόσο άσχημα. Όποιος παρακολουθεί την Ιταλική πολιτική σκηνή, δεν θα αργήσει να δει τις αναφορές της ταινίας στην πραγματικότητα.

Ο σκηνοθέτης Roberto Ando αποφεύγει τους διδακτισμούς και τις μεγαλοστομίες, παραδίδοντας μια σπαρταριστή σάτιρα για τα πολιτικά ήθη και όχι μόνο. Στο πλευρό του έχει ένα εξαιρετικό επιτελείο ηθοποιών που δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό: Πρώτος και καλύτερος ο Toni Servillo, σε διπλό ρόλο είναι απολαυστικός. Είτε ως Ενρίκο, είτε ως Τζιοβάνι, καταφέρνει να κερδίσει τις εντυπώσεις. Το Viva La Liberta, είναι μία πολιτική σάτιρα που έφτασε στην Ιταλία την κατάλληλη στιγμή. Ο Ando έχοντας υπόψη την αγανάκτηση του κόσμου και την απογοήτευσή του από τους πολιτικούς, τα σκάνδαλα και την οικονομική κατάσταση, θέτει το εξής ερώτημα: Μήπως τελικά ένας τρελός θα έκανε καλύτερα τη δουλειά; Μη ξεχνάμε πως το Viva La Liberta είναι μία κινηματογραφική ταινία, όχι πολιτική πρόταση. Είναι όμως ένας εξαιρετικός, σκληρός αλλά και αστείος καθρέφτης της σημερινής πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας. 

Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2013 5.30 μ.μ. WITHERING (Odumiranje) (2013)

Του Milos Pusic, 108’ Σερβία – Σουηδία, 2012, έγχρωμο Σκηνοθεσία: Milos Pusic. Ηθοποιοί: Branislav Trifunovic, Boris Isakovic, Dara Dzokic, Jasna Djuricic.

Ο Τζάνκο επιστρέφει στο ξεχασμένο του χωριό μετά από πολλά χρόνια που ζούσε στο Βελιγράδι, όπου δούλευε σκληρά αλλά για λίγα λεφτά. Το ορεινό χωριό του έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί και η πρόθεση του Τζάνκο είναι να πουλήσει την γη του και να ζήσει στην Ελβετία, πιστεύοντας πως έτσι θα λύσει το οικονομικό του πρόβλημα. Η μοναχική του μητέρα, ήλπιζε εδώ και καιρό πως ο Τζάνκο θα επέστρεφε με γυναίκα και οικογένεια και θα κάνει τα πάντα για να του αλλάξει γνώμη. Ο Στράχιντζα, ένας μοναχικός κάτοικος του εγκαταλελειμμένου χωριού και ιδεαλιστής, αποφασίζει να βοηθήσει την μητέρα. Μετά το θάνατο του γιού του, είχε κλείσει την ταβέρνα του, η κόρη του έγινε αλκοολική και η γυναίκα του δεν σταμάτησε ποτέ να κατηγορεί τον εαυτό της για όλα τα παραπάνω. Αν και η μητέρα του Τζάνκο θα κάνει τα πάντα για πείσει το γιο της να μείνει εκεί και ενώ ο Στράχιντζα θα του προτείνει να αναλάβουν μαζί την ταβέρνα του και να μοιραστούν τα κέρδη, ο Τζανκο δεν εγκαταλείπει το σχέδιό του. Είναι πρόθυμος να αλλάξει το μέλλον του με κάθε τρόπο, ακόμη και να πουλήσει τον τάφο του πατέρα του.

Άνθρωποι ξεχασμένοι από την κοινωνία και το κράτος. Άνθρωποι που έχουν ξεχάσει ο ένας τον άλλο και συχνά τον εαυτό τους. Το Whithering είναι μία ταινία για αυτούς τους ανθρώπους. Ασχολείται με πολύ δύσκολα θέματα που αποτελούν ταμπού για τη Σερβική κοινωνία. Από το ομώνυμο θεατρικό του Dusan Spasojevic, σε παραγωγή Σερβίας και Σουηδίας, το Withering είναι μια γλυκόπικρη ταινία, με εξαιρετική Βαλκανική μουσική, και μαγευτική φωτογραφία, στα επιβλητικά βουνά της Σερβίας.

Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2013 7.40 μ.μ. IN BLOOM (Grzeli nateli dgeebi) (2013)

Tων Nana Ekvtimishvili και Simon Gross, 102’ (Επαναληπτική προβολή: Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2013 στις 6.15 μ.μ.) Γεωργία – Γερμανία – Γαλλία, 2013, έγχρωμο Σκηνοθεσία: Nana Ekvtimishvili, Simon Gross. Ηθοποιοί: Lika Balbuani, Mariam Bokeria, Zurab Gogalazde, Data Zakereishvili.

Γεωργία, 1992. Η σοβιετική εποχή έχει πια παρέλθει και η χώρα πρέπει να σταθεί στα πόδια της. Την ίδια στιγμή μαίνεται εμφύλιος πόλεμος στην επαρχία της Abkhazia. Για την Νάτια και την Έκα, τις δύο δεκατετράχρονες πρωταγωνίστριες του In Bloom, αυτό είναι το τέλος της παιδικής ηλικίας. Η ΄Εκα έχει μεγαλώσει χωρίς πατέρα και επαναστατεί ενάντια στην μητέρα και τη μεγαλύτερη αδελφή της. Ο πατέρας της Νάτια, χρόνια αλκοολικός, τρομοκρατεί ολόκληρη την οικογένεια. Οι δύο φίλες δεν μπορούν να στηριχθούν ούτε εκτός της οικογένειας: Ούτε στο σχολείο, ούτε στο δρόμο, ούτε στα συσσίτια. Χάος, ανασφάλεια και φόβος για το μέλλον αμαυρώνουν την καθημερινή ζωή τους. Ένας νεαρός που θαυμάζει την Νάτια, της δίνει ένα όπλο με μία μόνο σφαίρα. Λίγο αργότερα η Νάτια πέφτει θύμα απαγωγής.

Η πρώτη ταινία των Nana Ekvtimishvili και Simon Gross ασχολείται με παλιές παραδόσεις της Γεωργίας, συνδυάζοντας την μελαγχολία με τον έρωτα, τη βία με την έννοια του ειδυλλιακού, και την ψυχρότητα με την παιδική ανεμελιά, σε μία υπέροχα ρυθμική και απόλυτα κινηματογραφική σύνθεση. Βασισμένο σε εμπειρίες και αναμνήσεις της ίδιας της Nana Ekvtimishvili, από την παιδική της ηλικία στη μετα-Σοβιετική Γεωργία, το In Bloom είναι μία αυθεντική κινηματογραφική εμπειρία με ρίζες στον Ιταλικό Νεορεαλισμό και το σύγχρονο Ρουμανικό Σινεμά. Η ταινία έχει ταξιδέψει σε πολλά φεστιβάλ, όπως αυτά του Βερολίνου, του Σαράγιεβο και του Μοντρεαλ, κερδίζοντας παντού σημαντικά βραβεία.

Σάββατο 23 Νοεμβρίου 2013 6.00 μ.μ. THE SEA (2012)

Tης Alexandra Strelyanaya, 82’ Ρωσία, 2013, έγχρωμο Σκηνοθεσία: Alexandra Strelyanaya. Ηθοποιοί: Ilya Rigin, Taisia Krammi, Elena Kalinina. Διάρκεια: 82΄.

Ένας νεαρός φωτογράφος, κουρασμένος από την ζωή στην ρωσική πρωτεύουσα, αποφασίζει να αποδράσει για το καλοκαίρι σε ένα μέρος το οποίο πάντα ονειρευόταν. Την βόρεια θάλασσα. Στο πανέμορφο αλλά τραχύ τοπίο της Κόλα Πενίνσουλα γνωρίζει μία κοπέλα, την Τάσια. Η Τάσια γίνεται οδηγός του στις υπό εξαφάνιση ιχθυοκαλλιέργειες, οι κάτοικοι των οποίων ζούσαν πάντα σε αρμονία με τη θάλασσα, που τους παρέχει όσα χρειάζονται και καθορίζει τον ρυθμό της ζωής τους. Αυτός, ως φωτογράφος, μαγεύεται από το τοπίο γύρω του. Η Τάσια, από την άλλη, αθεράπευτα ονειροπόλα, περιμένει τον απόλυτο έρωτα. Αφού γνωρίζονται και ερωτεύονται, το μόνο πρόβλημα είναι πως κάποια στιγμή το καλοκαίρι θα τελειώσει.

Η σκηνοθέτης Alexandra Strelyanaya χρησιμοποιεί την εμπειρία της στο ντοκιμαντέρ για να συνδυάσει με σιγουριά την μυθοπλασία με συνεντεύξεις των πραγματικών κατοίκων της τοπικής κοινωνίας. Αντί να καταφύγει σε μία στιβαρή δραματουργία, η σκηνοθέτις καταφέρνει να αποτυπώσει τη νοσταλγική αίσθηση ενός κόσμου που χάνεται, μέσα από ποιητικές εικόνες. Η δουλειά της με τους ερασιτέχνες ηθοποιούς ενδυναμώνει την πειστική εικόνα του τόπου και των κατοίκων, των οποίων η μοίρα εξαρτάται από την θάλασσα. Το The Sea είναι μία πανέμορφα σκηνοθετημένη δουλειά, με ιδιαίτερες ευαισθησίες και καθηλωτικές εικόνες.

Σάββατο 23 Νοεμβρίου 2013 7.40 μ.μ. THE PRIEST’S CHILDREN (Svecenikova djeca) (2013)

Tου Vinko Bresan, 93’ Σερβία – Κροατία, 2013, έγχρωμο Σκηνοθεσία: Vinko Bresan. Ηθοποιοί: Kresimir Mikic, Niksa Butijer, Marija Skaricic, Inge Appelt.

Ο νεαρός ιερέας Φάμπιαν αναλαμβάνει την ενορία ενός μικρού νησιού. Ανησυχώντας για τον χαμηλό δείκτη γεννήσεων στο νησί, αναλαμβάνει δράση για να φέρει τα πράγματα στο σωστό δρόμο. Έτσι, με τη βοήθεια ενός ντόπιου εμπόρου, τρυπάει όλα τα προς πώληση προφυλακτικά του νησιού και αντικαθιστά τα αντισυλληπτικά χάπια με βιταμίνες. Οι συνέπειες φυσικά είναι άνευ προηγουμένου. Σύντομα οι γεννήσεις στο νησί αυξάνονται δραματικά, μέχρι που το θέμα παίρνει εθνικές διαστάσεις και φέρνει στο νησί επισκέπτες που δυσκολεύονται να κάνουν παιδιά.

Ο Κροάτης Βίνκο Μπρέσαν, έμπειρος στην κωμωδία, καταφέρνει να δώσει τον σωστό ρυθμό στην τελευταία του ταινία. Ο Μπρέσαν χρησιμοποιεί εξαιρετικά το γραφικό τοπίο της Κροατίας και σε συνεργασία με ένα έμπειρο συνεργείο ηθοποιών και το αμφιλεγόμενο θεατρικό του Ματε Μάτισιτς, στο οποίο η ταινία βασίζεται, φτιάχνει μία σπαρταριστή κωμωδία. Το The Priest's Children είναι μία διασκεδαστική και ανάλαφρη σάτιρα για το σεξ και την Καθολική Εκκλησία που έχει γοητεύσει το κοινό σε όσα φεστιβάλ έχει παιχτεί. Ανάμεσα σε αυτά και το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης όπου η ταινία παίχτηκε με μεγάλη επιτυχία.

Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013 7.30 μ.μ. WINDS (Rüzgarlar) (2013)

Tου Selim Evci, 117’ Τουρκία, 2013, έγχρωμο Σκηνοθεσία: Selim Evci. Ηθοποιοί: Mediha Didem Türemen, Yusuf Nejat Buluz, Rüçhan Caliskur, Zeynep Gülmez.

Ο Μουράτ, ο οποίος ηχογραφεί ήχους για ταινίες, ανακαλύπτει και ηχογραφεί κάποιες φωνές και παίρνει φωτογραφίες στην Ίμβρο, καθώς θέλει να στήσει μια έκθεση για το νησί. Γνωρίζει την κυρία Στυλιανή και γίνονται φίλοι. Ο Μουράτ αρχίζει να καταγράφει τη ζωή και τις αναμνήσεις της κυρίας Στυλιανής, καθώς εκείνη αφηγείται την ιστορία της. Ένα εσωστρεφές και οπτικά εξαιρετικό ταξίδι, το Winds είναι η δεύτερη ταινία του Σελιμ Εβτσί, μετά το πετυχημένο Two Lines (το οποίο είχε παιχτεί στο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου το 2008).

Όπως ο ίδιος ο Σελίμ Εβτσί δηλώνει, όταν πήγε στην Ίμβρο το 2005 για μία φωτογράφηση, είδε εγκαταλειμμένα σπίτια, ακόμα επιπλωμένα, αν και έλειπε η οροφή. Αυτό μαρτυρά πως οι κάτοικοι άφησαν τα σπίτια τους βιαστικά. Οπότε το ερώτημα είναι τι έκανε τους κατοίκους να φύγουν με αυτό τον τρόπο. Έτσι τονίστηκαν στην ταινία οι ήχοι όπως τους ακούει και τους καταγράφει ο κεντρικός χαρακτήρας. Οι ήχοι του ανέμου που γεμίζουν τα άδεια σπίτια στα εγκαταλελειμμένα χωριά είναι οι ήχοι των κατοίκων που ζούσαν κάποτε εκεί. Παρά την τραγωδία που η ταινία περιγράφει και τη μοναξιά του κεντρικού χαρακτήρα, η ταινία έγινε με στόχο να δώσει ελπίδα και δύναμη στους ανθρώπους που αγωνίζονται για την ταυτότητά τους.

Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2013 7.45 μ.μ. CLASS ENEMY (Razredni sovraznik) (2013)

Tου Ροκ Μπίτσεκ, 112’ Σλοβενία/Slovenia. 2013, έγχρωμο Σκηνοθεσία: Rok Bicek. Ηθοποιοί: Voranc Boh, Dasa Kupevski, Masa Derganc, Estera Dvornik.

Η ιστορία πίσω από το Class Enemy βασίζεται σε μία πραγματική εμπειρία του 28χρονου σκηνοθέτη της ταινίας. Στα τελευταία χρόνια του λυκείου, μία συμμαθήτριά του αυτοκτόνησε, γεγονός που οδήγησε τους μαθητές να επαναστατήσουν ενάντια στο σχολικό σύστημα και στους καθηγητές. Μία εβδομάδα αργότερα, τα πνεύματα ηρέμησαν. Οι μαθητές που είχαν ξεσηκωθεί, δεν είχαν συγκεκριμένο αντίπαλο, μια και κανένας δεν μπορούσε να κατηγορηθεί για την αυτοκτονία της μαθήτριας. Ανάβοντας κεριά στο σχολείο ή σταματώντας μαθήματα, στη ουσία βρήκαν έναν τρόπο να εκτονώσουν την προσωπική τους οργή.

Η εμπειρία αυτή βοήθησε τον Σλοβένο Rok Bicek να στήσει το σενάριο του και να αναπτύξει τους χαρακτήρες. Ο ίδιος υποστηρίζει πως γράφοντας το σενάριο αυτό που τον ενδιέφερε δεν ήταν τόσο οι λόγοι που η κοπέλα αυτοκτόνησε, όσο οι σχέσεις ανάμεσα τους μαθητές, ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποίησαν μία τραγωδία για να αντιδράσουν και η ευκολία με την οποία κατηγόρησαν τον καθηγητή. Βασική θεματική ήταν το πως μία σχολική τάξη ενώνεται γύρω από μία ιδέα και το πως όταν τα σχέδιά τους καταρρέουν, στρέφονται ο ένας ενάντια στον άλλο. Αυτό άλλωστε συμβαίνει και με τις επαναστάσεις. Ένας κοινός εχθρός είναι απαραίτητος για να δημιουργηθεί μία ομάδα, αλλά όταν ο στόχος επιτευχθεί και ο εχθρός κατακτηθεί, η ομάδα διαλύεται.

Έτσι λοιπόν, η ιστορία ενός αυστηρού καθηγητή και μίας τάξης που τον στοχοποιεί ως ηθικό αυτουργό της αυτοκτονίας μίας συμμαθήτριας, μέσα από την ματιά του Rok Bicek αποκτά ιδιαίτερες διαστάσεις. Οι ηθοποιοί που στελέχωσαν την τάξη, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, επιλέχθηκαν βάσει του χαρακτήρα τους και του πόσο φυσικά μπορούσαν να ενσαρκώσουν τους ρόλους τους μπροστά στην κάμερα. Μάλιστα, οι περισσότεροι εμφανίστηκαν με τα δικά τους ρούχα και ελάχιστο μακιγιάζ. Η ταινία Class Enemy, είναι η πρώτη μεγάλου μήκους του Rok Bicek, και δείχνει πως ο νεαρός σκηνοθέτης έχει εξαιρετικό έλεγχο του μέσου. Καταφέρνει να αποσπάσει πολύ πειστικές ερμηνείες από το νεαρό καστ και παράλληλα διαχειρίζεται τις δυναμικές και τις εντάσεις ανάμεσα στους χαρακτήρες με ιδιαίτερη ευκολία. Η ταινία έχει ήδη ταξιδεύσει σε φεστιβάλ αποσπώντας πολύ θετικά σχόλια, με κοινό και κριτικούς να μιλάνε για ένα συνταρακτικό δράμα, με κοφτό ρυθμό και έντονο συναίσθημα που δεν αφήνει τον θεατή να πάρει ανάσα.

Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2013 8.15 μ.μ. INHERITANCE (2012)

Tης Χιάμ Αμπάς, 88’ Ισραήλ – Παλαιστίνη - Γαλλία - Τουρκία, 2012, έγχρωμο Σκηνοθεσία: Hiam Abbass. Ηθοποιοί: Hafsia Herzi, Hiam Abbass, Yussuf Abu-Warda, Ali Suliman.

Κατά την διάρκεια μιας νέας σύρραξης ανάμεσα στο Ισραήλ και το Λίβανο, η Χατζάρ, μια νεαρή μαθήτρια από την Παλαιστίνη, επιστρέφει στο χωριό της στη Γαλιλαία για έναν οικογενειακό γάμο. Λίγο πριν την τελετή, βλέπει τον πατέρα της , τον πατριάρχη Άμπου Ματζντ, ο οποίος πάντα την ενθάρρυνε να μαθαίνει και να ανακαλύπτει τον κόσμο. Με αυτοπεποίθηση, του μιλάει για τον άντρα που αγαπάει, τον Μάθιου, έναν Άγγλο καθηγητή τέχνης στον πανεπιστήμιο της Χάιφα. Η αρνητική του αντίδραση την αναστατώνει... Το γεγονός ότι η ταινία λαμβάνει χώρα εν καιρώ πολέμου επιτρέπει στις εσωτερικές συγκρούσεις των χαρακτήρων να έρθουν στην επιφάνεια. Με αυτό το τρόπο αναδεικνύεται η ουσιαστική κρίση ταυτότητας που τους διέπει.

Το Inheritance είναι μία άκρως προσωπική ταινία για την σκηνοθέτη, γνωστή ηθοποιό, Hiam Abbass. Ο δρόμος που ακολουθεί η κεντρική ηρωίδα ενάντια στις παραδοσιακές κοινωνικές δομές, η άρνησή της να δεχτεί το μέλλον που έχει φτιαχτεί για την ίδια, και η θέλησή της να υπάρχει ως ελεύθερη γυναίκα και καλλιτέχνις, αντικατοπτρίζουν ξεκάθαρα τη νεότητα της Abbass. Ο χαρακτήρας της Χατζάρ είναι ο σύνδεσμος ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν της, και της δίνει την δυνατότητα, στην πρώτη της σκηνοθετική απόπειρα, να οραματιστεί ένα μέλλον στο οποίο τα πράγματα θα είναι διαφορετικά.