23ο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου: "Saint Omer" - Κριτική

Σύνοψη: Η Rama, μια νεαρή μυθιστοριογράφος, παρακολουθεί τη δίκη της Laurence Coly στο δικαστήριο του Saint-Omer.

ΣΧΕΤΙΚΑ24ο FFF: Με τον "Πανικό" μας συστήθηκε η Ζιστίν Τριέ

Η τελευταία κατηγορείται ότι σκότωσε την 15 μηνών κόρη της εγκαταλείποντάς την σε μια παραλία της βόρειας Γαλλίας, την ώρα της παλίρροιας. Όμως, κατά τη διάρκεια της δίκης, τα λόγια της κατηγορουμένης και οι καταθέσεις των μαρτύρων κλονίζουν τις βεβαιότητες της Rama και δημιουργούν αμφιβολίες στον θεατή.

Άποψη: Μια πραγματική ιστορία παιδοκτονίας το 2013 που διέπραξε η σενεγαλέζικης καταγωγής Fabienne Kabou στην Γαλλία και απασχόλησε το δικαστικό σύστημα της χώρας, μεταφέρεται στο σινεμά με μικρές παραλλαγές από την ντοκιμαντερίστρια και επίσης Γαλλο-Σενεγαλέζα Alice Diop, στην πρώτη της ταινία μυθοπλασίας,

Μια ταινία που διεκδίκησε τον Χρυσό Λέοντα στην Βενετία κερδίζοντας το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής και βραβείο καλύτερου ντεμπούτου, καλύτερη πρώτη ταινία στα βραβεία Cesar ενώ ήταν η πρόταση της Γαλλίας στα φετινά Όσκαρ.

Από το Χιροσίμα Αγάπη Μου και ταινίες που σκηνοθέτησε η Μαργκερίτ Ντιράς μένοντας στον λυρισμό με τον οποίον προσέγγισε δύσκολα και επίκαιρα τότε θέματα, στην Μαρία Κάλλας της Μήδειας του Παζολίνι και τέλος στην Νίνα Σιμόν με τον τραγούδι που κλείνει την ταινία, η Diop περνάει μέσα από γυναικείες «φωνές» τα δικά της μηνύματα περί ορατότητας, τόσο γυναικείας όσο και μαύρης, αλλά και περί μητρότητας, παραλληλίζοντας πολλοί την Kabou της πραγματικής ζωής ή την Laurence Coly της ταινίας με την γνωστή ευριπίδεια ηρωίδα.

«Όχι, δεν είναι ψυχοπαθής. Αν ήταν, δεν θα ενέπνεε τη μεγαλοφυΐα του Ευριπίδη, που δεν αναζητάει ποτέ τα θέματα των τραγωδιών του στον κύκλο της νοσηρότητας. Η Μήδεια είναι ο φυσιολογικός άνθρωπος, που το ερωτικό πάθος τού συσκοτίζει το λογικό, όπως στον κάθε φυσιολογικό άνθρωπο.

Κατ’ αντιδιαστολήν συμπέρασμα: ο άνθρωπος που δεν μπορεί να νιώσει ένα τέτοιο πάθος, δεν είναι φυσιολογικός» μας λέει ο Καραγάτσης στην  Μεγάλη Χίμαιρα, αναζητώντας ανθρώπινη διάσταση σε ένα φαινομενικό τέρας, ερχόμενος σε πλήρη συμφωνία με τον τελευταίο λόγο εντός δικαστικής αίθουσας στο εξαιρετικό Saint Omer, μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς και ένα από τα καλύτερα δικαστικά δράματα του 21ου αιώνα.

Κλεισμένο σχεδόν εξ ολοκλήρου στην αίθουσα του δικαστηρίου, με ντοκιμαντερίστικη ακρίβεια και λεπτομέρεια περιγράφει μια προσπάθεια αναζήτησης βαθύτερων λόγων και ενστίκτων, φέρνοντας στο προσκήνιο την τοπική παράδοση και την μαύρη μαγεία και αφήνοντας λίγο στην άκρη τις δυτικές αξίες και πρακτικές που δεν σχετίζονται τόσο με τον τρόπο με τον οποίον έχει ζήσει και μεγαλώσει.

Η Rama, η νεαρή και έγκυος συγγραφέας, αποτελεί ένα alter ego της σκηνοθέτριας, μιας και η Diop είχε παρακολουθήσει, ούσα έγκυος, την δίκη της Kabou το 2016, μια δίκη που της έγινε έμμονη ιδέα και ήθελε οπωσδήποτε να μεταφέρει στο σινεμά, επιλέγοντας την μυθοπλασία, αφενός διότι δεν επιτρεπόταν να έχει κάμερα στο δικαστήριο, αφετέρου διότι έτσι εντάσσεται το δικό της αποτύπωμα στην δική και η δική της εμπειρία.

Λιτό, χωρίς φανφάρες και δραματικές εξάρσεις, ανθρώπινο και πιστός ακόλουθος των προσώπων που συμμετέχουν στην δίκη, τα οποία νιώθει και καταλαβαίνει, χωρίς ηθικές κρίσεις και κατηγορώ, ένα δικαστικό δράμα ρεαλιστικό και θεατρικό ταυτοχρόνως, με κάποιες πιο λυρικές και ποιητικές πινελιές προς το τέλος της ταινίας, δημιουργούν ένα ιδιαίτερο δικαστικό δράμα που όμοιο του δεν υπάρχει.

Ο λυρισμός της Ντιράς, η δραματικότητα και η επιβλητικότητα της Κάλλας και η αισθαντικόντητα και ενσυναίσθηση της Σιμόν είναι τελικά κομμάτια της ίδιας της δομής του Saint Omer.

Η ταινία θα διανεμηθεί στις ελληνικές αίθουσες από την One From The Heart

Το MOVE IT παρακολουθεί το 23ο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου και σας τα γράφουμε όλα εδώ.