Αφιέρωμα: Οι πιο επιτυχημένες εισπρακτικά ιταλικες ταινίες

Ο ιταλικός κινηματογράφος έχει μακρά παράδοση έχοντας βγάλει μερικές από τις σπουδαιότερες ταινίες του 20ού αιώνα και φυσικά αλησμόνητους σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Και μέσα στον 21ο αιώνα εξακολουθεί να απασχολεί ανά διαστήματα, άλλοτε με μερικές ενδιαφέρουσες arthouse επιλογές που βραβεύονται σε φεστιβάλ ανά τον κόσμο και άλλοτε με εμπορικές κωμωδίες που διασκεδάζουν το ιταλικό, ελληνικό αλλά και απανταχού κοινό στα θερινά σινεμά τα καλοκαίρια. Κάτι που όμως δεν έχει η Ελλάδα και έχει η Ιταλία, είναι η παράδοση του να παρακολουθεί τις εγχώριες παραγωγές ένα μεγάλο μέρος του κοινού. Στην Ελλάδα, αν εξαιρέσουμε την εποχή της Φίνος Φιλμ, και ένα διάστημα από το 1999 έως το 2007 που κυκλοφόρησαν μερικές από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες (Safe Sex, Πολίτικη Κουζίνα, El Greco) με εισιτήρια άνω του ενός εκατομμυρίου, κατά τα άλλα σπάνια θα κάνει επιτυχία μια ελληνική παραγωγή, με πρόσφατες εξαιρέσεις την Ευτυχία και την Φόνισσα, που βέβαια είναι επιτυχίες δεδομένων των εποχών, μιας και ίσα που έφτασαν το μισό εκατομμύριο, που όμως για την σημερινή εποχή και για το πόσος (λίγος) κόσμος πάει στην χώρα μας σινεμά, φαντάζει παρά πολύ.

ΣΧΕΤΙΚΑΑφιέρωμα: Ρετρο-φουτουρισμός

Στην Ιταλία, αντίθετα, το ιταλικό σινεμά στηρίζεται από τους ντόπιους και έτσι δεν είναι τυχαίο που ακόμα και σήμερα, παρόλη την οικονομική κρίση, την πανδημία και τις πλατφόρμες, εξακολουθούν μαζικά να βλέπουν τις νέες ιταλικές ταινίες. Απόδειξη αυτού ότι μέσα στις είκοσι πιο επιτυχημένες εισπρακτικά ταινίες όλων των εποχών στο ιταλικό box office, οι εννιά είναι ιταλικές και οι έντεκα είναι αμερικανικές παραγωγές, όπως το Avatar (το ένα στην πρώτη θέση και το δύο στην έκτη), ο Τιτανικός στην τέταρτη θέση, η Barbie στην δέκατη, το τελευταίο Avengers στην 13η και ο Joker στην 16η. Επίσης, από τις εννιά ιταλικές ταινίες που έχουν θέση στην εικοσάδα, οι οκτώ είναι από το 2000 και μετά, με μόνο την Ζωή είναι Ωραία του Roberto Benigni να είναι από τον προηγούμενο αιώνα. Με αφορμή την έξοδο στα σινεμά του ιταλικού Πάντα Υπάρχει το Αύριο (2023) που έκανε τεράστια επιτυχία στην γειτονική χώρα, ας δούμε ποιες είναι οι εννιά πιο επιτυχημένες ιταλικές ταινίες που έχουν μπει στην εικοσάδα του box office στην Ιταλία.

Quo Vado? (2016)

Στην δεύτερη θέση των πιο επιτυχημένων ταινιών, πίσω από το αμερικάνικο Avatar, βρίσκεται η κωμική ταινία με τον λατινικό τίτλο, Quo Vado?. Απέσπασε 65 εκατομμύρια ευρώ μόνο στην Ιταλία και 75 εκατομμύρια συνολικά με 9.354.698 ιταλούς θεατές. Βρίσκεται στην δεύτερη θέση καθαρά και μόνο επειδή το Avatar, λόγω 3D, είχε πιο ακριβό εισιτήριο καθώς αν το δούμε από θεατές, το Quo Vado το είδαν σχεδόν δύο εκατομμύρια παραπάνω Ιταλοί από το Avatar που ωστόσο έκανε 68 εκατομμύρια ευρώ εισπράξεις μόνο στην Ιταλία. Πρόκειται για μια λαϊκή κωμωδία σε σκηνοθεσία Gennaro Nunziante και σενάριο του ίδιου και του πρωταγωνιστή, του διάσημου στην χώρα του και υπερεπιτυχημένου ιταλού κωμικού Checco Zalone. Από τις εννιά πιο επιτυχημένες ιταλικές ταινίες, οι τέσσερις έχουν πρωταγωνιστή τον Zalone. Ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία το ότι σε όλη του την καριέρα έχει παίξει και έχει γράψει πέντε ταινίες και οι τέσσερις διέπρεψαν. Το γνωστό στην Ελλάδα ως Πού πάω θεέ μου αφορά την δύσκολη απόφαση ενός δημοσίου υπαλλήλου να αφήσει την μονιμότητα προς άγνωστη μετάθεση με όλα τα παρελκόμενα.

Sole a catinelle (2013)

Η τρίτη πιο επιτυχημένη ταινία στο ιταλικό box office είναι μια ακόμα ταινία του Checco Zalone, η ακριβώς προηγούμενη δουλειά του από το Quo Vado σε σκηνοθεσία πάλι του Gennaro Nunziante και σε σενάριο του σκηνοθέτη και του πρωταγωνιστή. Η ταινία έκοψε 8.005.352 εισιτήρια στην Ιταλία αποφέροντας έσοδα σχεδόν 52 εκατομμυρίων ευρώ. Λόγω της επιτυχίας, το 2018 έγινε και ισπανικό remake. Το Και ο θεός να βάλει το χέρι του!, όπως αποδόθηκε στην χώρα μας, είναι ένα road trip ενός πατέρα και ενός γιου, από τον νότα στον βορρά της Ιταλίας, θέλοντας ακριβώς να αναδείξει μια χώρα πολλαπλών αντιθέσεων και διαφορών, και φυσικά μια χώρα που υπέφερε από την οικονομική κρίση του 2008, μέσα φυσικά από ένα ανάλαφρο χιούμορ που απέσπασε μέτριες κριτικές.

Tolo Tolo (2020)

Στην τέταρτη θέση του ιταλικού box office συναντάμε τον Τιτανικό με έσοδα 50 εκατομμυρίων ευρώ στην Ιταλία, ενώ στην πέμπτη θέση βρίσκεται η πιο πρόσφατη ταινία του Checco Zalone που ίσα που πρόλαβε την πανδημία και τον εγκλεισμό μιας και βγήκε τον Γενάρη του 2020, δύο μήνες πριν την καραντίνα και έτσι πρόλαβαν να δουν την ταινία 6.674.622 Ιταλοί φέρνοντας εισπράξεις 46 εκατομμυρίων δολαρίων. Το Tolo Tolo είναι σε σκηνοθεσία και σενάριο του ίδιου του Zalone, σε συνεργασία στο σενάριο με τον σκηνοθέτη του Human Capital (2014), Paolo Virzi. Η ταινία κατάφερε να βρεθεί στο παγκόσμιο box office στην 21η θέση πιο επιτυχημένης ταινίας του 2020 διεθνώς. Η ιστορία αυτή την φορά αφορά έναν ιδιοκτήτη εστιατορίου σούσι, που όμως χρωστάει λεφτά και για να αποφύγει να πληρώσει μεταναστεύει στην Αφρική. Από εκεί θα προσπαθήσει να έρθει πάλι πίσω στην Ευρώπη αλλά σε άλλη χώρα με αφρικανούς μετανάστες που προσπαθούν και εκείνοι να φτάσουν στην Ευρώπη. Για άλλη μια φορά δέχτηκε μέτριες κριτικές αλλά την αγάπη του κοινού του. Πιθανόν να είχε βγάλει παραπάνω αν δεν είχε διακόψει την φόρα της ταινίας το κλείσιμο των αιθουσών.

Che bella giornata (2011)

Η τέταρτη ταινία του Checco Zalone και η πρώτη που μπήκε στην λίστα είναι το Τι όμορφη μέρα θεέ μου, άλλος ένας ελληνικός τίτλος με το θεέ μου που συνεχίστηκε και στο γαλλικό χιτ Θεέ μου τι σου κάναμε. Για άλλη μια φορά ο Checco υποδύεται αυτόν τον φτωχό νότιο τυπάκο που μπλέκει με άλλες κουλτούρες και λογικές. Μεταναστεύει εν προκειμένω στο Μιλάνο και πιάνει δουλειά ως φύλακας στον Καθεδρικό του Μιλάνου, μόνο που βρεθεί ενώπιον ισλαμικής τρομοκρατικής επίθεσης. Και εδώ μπλέκει η πολιτική, η σύγχρονη πραγματικότητα και η διαφορά Βορρά-Νότου με έναν απλοϊκό τρόπο. Κατάφερε ωστόσο να κόψει 6.831.460 εισιτήρια και να βγάλει 43 εκατομμύρια ευρώ. Είναι στην έβδομη θέση πίσω από το δεύτερο Avatar.

C'e ancora domani (2023)

Στην όγδοη θέση βρέθηκε το τελευταίο The Lion King (2019), ενώ στην ένατη μια ταινία που βγαίνει αυτές τις μέρες στα ελληνικά σινεμά, το Πάντα Υπάρχει το Αύριο της ιταλίδας ηθοποιού Paola Cortellesi. Είναι το σκηνοθετικό της ντεμπούτο και κατάφερε με την μία να αποσπάσει την προσοχή του ιταλικού κοινό κάνοντας 5.354.584 ανθρώπους να την δουν αποφέροντας 36 εκατομμύρια ευρώ μόνο στην Ιταλία. Μια ασπρόμαυρη κομεντί που θίγει πολλά καίρια ζητήματα όπως η ενδοοικογενειακή βία, η πατριαρχία, η γυναικεία αυτοδιάθεση με ένα στιλ ιταλικού νεορεαλισμού φεμινιστικά πειραγμένο. Η ταινία δέχτηκε θετικές κριτικές και προτάθηκε για 19 βραβεία David di Donatello (τα ιταλικά Όσκαρ), κερδίζοντας 6 (νέου σκηνοθέτη, σεναρίου, α΄ γυναικείου ρόλου για την σκηνοθέτρια που πρωταγωνιστεί και β΄ γυναικείου ρόλου).

La vita e bella (1997)

Μετά τη Barbie που είναι στην δέκατη θέση, συναντάμε στην 11η την κλασική πλέον ταινία η Ζωή είναι Ωραία του Benigni, σε δική του σκηνοθεσία, σενάριο και πρωταγωνιστικό ρόλο πλάι στην σύζυγό του, Nicoletta Braschi. Σχετίζεται μάλιστα με την προηγούμενη μιας και κάνει κάτι παρόμοιο. Ρίχνει το βλέμμα σε δραματικά γεγονότα και έντονα συναισθήματα με χιούμορ και μια ιταλική ελαφράδα. Εν προκειμένω, ο κεντρικός χαρακτήρας με τον ανήλικο γιο του βρίσκονται σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί, κάνοντας ο πατέρας ό,τι μπορεί για να μην καταλάβει το παιδί του την τραγικότητα αυτού που βιώνουν και φυσικά το προδιαγεγραμμένο τέλος, που παραμένει σπαραξικάρδιο. Την ταινία είδαν 9.702.524 Ιταλοί, που σε απόλυτους αριθμούς είναι η πιο επιτυχημένη ταινία στην Ιταλία ever, ωστόσο τα έσοδα, ίσως λόγω άλλης εποχής, άλλων τιμών, άλλης ισοτιμίας, ήταν 31 εκατομμύρια ευρώ στην Ιταλία (με τα παγκόσμια βέβαια να φτάνουν τα 230 εκατομμύρια δολάρια). Η ταινία κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο στο Φεστιβάλ των Καννών εκείνης της χρονιάς, εννιά βραβεία David di Donatello και τρία Όσκαρ (καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, καλύτερης μουσικής για τον Nicola Piovani και πρώτου ανδρικού ρόλου για τον Benigni με τον ίδιο να πανηγυρίζει ξέφρενα).

Benveuti al Sud (2010)

Μετά το Alice in Wonderland (2010) και το Avengers Endgame (2019) στην 12η και 13η θέση, στην 14η βρέθηκε μια ακόμα ιταλική κωμωδία, το Καλωσήρθατε στον Νότο του Luca Miniero με τον Claudio Bisio. Πρόκειται στην ουσία για ένα ιταλικό remake του γαλλικού Είναι Τρελοί αυτοί οι Βόρειοι (2008) του Dany Boon, με έναν υπάλληλο στον Νότο να μετατίθεται δυσμενώς στην βόρεια Γαλλία. Και στο αντίστοιχο ιταλικό, έχουμε την παρόμοια λογική αντίθεσης βορρά-νότου στην Ιταλία και το πώς κάποιος νότιος προσπαθεί να προσαρμοστεί στον βορρά. Μια ακόμα ηθογραφική κωμωδία καταστάσεων που κέρδισε το ιταλικό κοινό με 4.903.480 θεατές και σχεδόν 30 εκατομμύρια ευρώ έσοδα. Το 2012 ακολούθησε το σίκουελ, Καλωσήρθατε στον Βορρά με τον ίδιο σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή.

Chiedimi se sono felice (2000)

Οι επόμενες τέσσερις θέσεις της εικοσάδας ανήκουν σε αμερικάνικες ταινίες, τις Ice Age Dawn of the Dinosaurs (2009), Joker (2019), Bohemian Rhapsody (2018) και The Da Vinci Code (2006). Στην 19η θέση βρίσκουμε μια ιταλική κωμωδία στην αλλαγή του αιώνα, σε σκηνοθεσία του κωμικού τρίο Aldo, Giovanni και Giacomo με τους ίδιους να πρωταγωνιστούν. Τρεις φίλοι κάνουν διαφορετικές δουλειές και κανείς δεν είναι ευχαριστημένος από αυτή. Τελικά αποφασίζουν να ανεβάσουν τον Σιρανό και έτσι κάνουν προσπάθειες να βρουν τον κατάλληλο τρόπο. Την είδαν 6.855.948 Ιταλοί με έσοδα 28 εκατομμυρίων ευρώ.

Natale sul Nilo (2002)

 Στην 20ή θέση μια ακόμα ιταλική κωμωδία με βαριά ονόματα στην παραγωγή του Aurelio de Laurentis (ανιψιού του μεγαλοπαραγωγού Dino de Laurentis) και του Luigi de Laurentis (αδερφού του Dino). Σε σκηνοθεσία Neri Parenti με τον Christian de Sica (γιο του Vittorio de Sica, άλλο ένα ακόμα βαρύ όνομα). Τα Χριστούγεννα στον Νείλο αφορά έναν δικηγόρο με την γυναίκα του που πηγαίνουν χριστουγεννιάτικες διακοπές στην Αίγυπτο. Εκεί θα βρεθούν σε μπλεξίματα που κυρίως οφείλονται στην ασυνεννοησία προκαλώντας γέλια και παράλογες καταστάσεις.

Περισσότερα σινεφιλικά αφιερώματα μπορείτε να αναζητήσετε σε αυτό το πολύ ενδιαφέρον blog.