Aφιέρωμα: 10 ταινίες - καμάρια της Iρλανδίας!

Όπως φαίνεται, δεν χορταίνουμε τις ιρλανδικές ταινίες. Μας ιντριγκάρουν οι προφορές, η υποκριτική και η μουσική. Αλλά είτε είμαστε συναισθηματικοί με τη μυθοποιημένη αυτήν χώρα είτε όχι, το μοναδικό μείγμα πολιτικής τραγωδίας και χιούμορ του ιρλανδικού κινηματογράφου είναι βέβαιο ότι γοητεύει τελικά ακόμη και τον πιο δύσπιστο θεατή.

ΣΧΕΤΙΚΑΑφιέρωμα: Σκηνοθέτες που έκαναν remake στον εαυτό τους

Με αφορμή το εξαιρετικό "The Banshees of Inisherin" προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες, ακολουθούν άλλες 9 καταπληκτικές, ιρλανδικές ταινίες, οι οποίες καλύπτουν θέματα όπως οι ταραχές, η ζωή σε μικρές πόλεις, η εγκυμοσύνη και ο ιρλανδικός εμφύλιος πόλεμος – όλες εξαιρετικές, με Iρλανδούς ηθοποιούς: 

Την άποψή μας για το "The Banshees of Inisherin" θα την βρείτε εδώ.

An Everlasting Piece (2000)

Οι φιλόδοξοι κουρείς Colm (Barry McEvoy) και George (Brían F. O'Byrne) πιάνουν δουλειά σε ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο του Μπέλφαστ και αποφασίζουν να επενδύσουν σε μια επιχείρηση με εξαρτήματα μαλλιών που ανήκε προηγουμένως σε έναν διαβόητο τρόφιμο - τον Scalper (Billy Connelly). Υπάρχουν, όμως, μερικά προβλήματα: Ο Colm είναι καθολικός και ο George προτεστάντης, μερικοί φαλακροί και τρομακτικοί άνδρες του IRA (Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός) θέλουν κομμωτήριο για να κρύψουν τη ντροπή τους και η νεοσύστατη επιχείρησή τους σύντομα έχει έναν ανταγωνιστή. Η ταινία του Barry Levinson “An Everlasting Piece” διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια μιας περιόδου βίας και θρησκευτικών συγκρούσεων στη Βόρεια Ιρλανδία που διήρκεσε από τη δεκαετία του 1970 έως τη δεκαετία του 1990 και δίνει μια χιουμοριστική διάσταση στη σύγκρουση Καθολικών, Προτεσταντών και Ρεπουμπλικανών εναντίον Ενωτικών που κυριαρχούσε στον ιρλανδικό πολιτικό λόγο κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Η φιλία του Colm και του George δοκιμάζεται από την πίεση του IRA, ο οποίος αποτελείται κυρίως από καθολικούς μαχητές υπέρ της ανεξαρτησίας. Οι δυο τους πρέπει, επίσης, να αντιμετωπίσουν τη Βασιλική Χωροφυλακή του Ulster, μια αστυνομική δύναμη που εκπροσωπεί σε μεγάλο βαθμό την προτεσταντική μειονότητα της Βόρειας Ιρλανδίας και η οποία τάσσεται υπέρ της παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το “An Everlasting Piece” ξεπερνά τον συνήθως πολωμένο διάλογο γύρω από τις ταραχές, χρησιμοποιώντας αντ' αυτού το χιούμορ για να εστιάσει στις δυσμενείς επιπτώσεις της βίας στους απλούς ανθρώπους. Εν μέσω της τρέχουσας διαμάχης της Βόρειας Ιρλανδίας για το Brexit και των πρόσφατων κοινωνικών αναταραχών, η ταινία αποτελεί ισχυρή υπενθύμιση των επιπτώσεων μιας τέτοιας πικρής διαμάχης.

The Commitments (1991)

Αυτή η κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Roddy Doyle διαθέτει τόσο εύστοχους διαλόγους όσο και εξαιρετική μουσική επένδυση, δύο χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ιρλανδικών κωμωδιών. Όταν ο επίδοξος μουσικός της soul Jimmy Rabbitte (Robert Arkin) αποφασίζει να φτιάξει ένα συγκρότημα βρίσκει αρκετούς ενδιαφερόμενους. Εκτός από τον Jimmy, στο συγκρότημα συμμετέχουν ως δεύτεροι τραγουδιστές η τοπική καλλονή Imelda Quirke (Angeline Ball), η γαλανομάτα υψίφωνος Natalie Murphy (Maria Doyle) και ο λάτρης της country μουσικής Bernie McGloughlin (Bronagh Gallagher). Υπάρχουν, επίσης, ο ψυχωτικός ντράμερ Mickah Wallace (Dave Finnegan), ο σαξοφωνίστας Dean Fay (Félim Gormley), ο κιθαρίστας Outspan Foster (Glen Hansard), ο μπασίστας Derek Scully (Kenneth McCluskey), ο πιανίστας Steven Clifford (Michael Aherne) και ο τραγουδιστής και υπέρτατος εγωιστής Deco Cuffe (Andrew Strong).

Υπό την καθοδήγηση του μεγαλύτερου αδελφού και ακόμα μεγαλύτερου παραμυθά Joey "The Lips" Fagan (Johnny Murphy), το συγκρότημα γνωρίζει πρώιμη επιτυχία, αλλά σύντομα υποφέρει από συγκρουόμενους εγωισμούς και ρομαντικές εμπλοκές που απειλούν τις καλλιτεχνικές τους φιλοδοξίες. Οι γεμάτες βωμολοχίες αλληλεπιδράσεις των μελών του συγκροτήματος είναι διανθισμένες με χιούμορ, παρά τη φτώχεια, την ανεργία και τα αντικρουόμενα οράματά τους για το μέλλον του συγκροτήματος. Το “The Commitments” περιλαμβάνει υπέροχες ερμηνείες των Mustang Sally, Chain of Fools και In the Midnight Hour, μεταξύ άλλων επιτυχιών, και παραμένει το ίδιο απολαυστικό όπως και κατά την κυκλοφορία του. Είναι μια τρυφερή ωδή στο Δουβλίνο της εργατικής τάξης και στη μουσική ως κοινωνική ανάταση.

Belfast (2021)

Το ερωτικό γράμμα του Kenneth Branagh προς την προτεσταντική του νεότητα στη Βόρεια Ιρλανδία με την επακόλουθη μετανάστευση στην Αγγλία κατά τη διάρκεια των Ταραχών, περιλαμβάνει την ιστορία του Buddy (Jude Hill), του μικρότερου αδελφού μιας οικογένειας της εργατικής τάξης που ζει στο Belfast του 1969, το οποίο μαστίζεται από τη βία. Με τον πατέρα του (Jamie Dornan) να πηγαινοέρχεται κάθε μήνα στην Αγγλία για δουλειά και τη μητέρα του (Caitríona Balfe) να διαχειρίζεται το “μέτωπο” του σπιτιού, ο Billy ερωτεύεται μια συμμαθήτριά του και βασίζεται στους παππούδες του (Judi Dench και Ciarán Hinds) για ρομαντικές συμβουλές. Όταν, όμως, η οικογένεια δέχεται αυξανόμενη πίεση από τον τοπικό προτεστάντη μαχητή Billy Clanton (Colin Morgan), ο οποίος ξεκινά επιθέσεις σε καθολικά σπίτια και προσπαθεί να στρατολογήσει τον πατέρα του Buddy στον σκοπό του, η προοπτική της μετανάστευσης στην Αγγλία γίνεται πιο ελκυστική.

Οι δυνατές ερμηνείες και η ασπρόμαυρη κινηματογράφηση αποτρέπουν το Belfast από το να ξεπέσει σε συναισθηματισμούς, αν και η ταινία υποφέρει από τον κακό ρυθμό και τα προφανή συμπεράσματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Branagh αφιέρωσε την ταινία του "σε εκείνους που έφυγαν και σε εκείνους που έμειναν". Το μακροχρόνιο φαινόμενο της ιρλανδικής μετανάστευσης δεν αναίρεσε ποτέ την αφοσίωση των ανθρώπων προς την Ιρλανδία ή την αγάπη τους για αυτήν. Η ικανότητά της ταινίας να απεικονίζει αυτή την ένταση χωρίς να διαλέγει στρατόπεδο κάνει το “Belfast” να ξεχωρίζει από πιο άλλες  μεταφορές της περιόδου των Ταραχών στην οθόνη.

In Bruges (2008)

Στην αιματηρή κωμωδία του Martin McDonagh, ο ανόητος ταραξίας και κακοποιός Ray (τον οποίο υποδύεται θαυμάσια ο Colin Farrell) και ο εγκληματίας πράκτορας Ken (Brendan Gleeson) φεύγουν από την Ιρλανδία για την Μπριζ του Βελγίου, δήθεν για διακοπές. Ενώ ο Ray μισεί την ευρωπαϊκή πόλη, ενώ ο Ken κρύβει ένα καταστροφικό μυστικό: με εντολή του γκάνγκστερ του Νότιου Λονδίνου Harry (Ralph Fiennes) πρέπει να λάβει δραστικά μέτρα λόγω του Ray για τον τυχαίο πυροβολισμό και τη δολοφονίας ενός παιδιού. Ωστόσο, το σχέδιο του Ken εκτροχιάζεται από τις δικές του εκκολαπτόμενες ενοχές για την προοπτική δολοφονίας του φίλου του και από τις προβληματικές αλληλεπιδράσεις του Ray τόσο με τους ντόπιους όσο και με τους τουρίστες.

Η ταινία θέτει πολύτιμα ερωτήματα σχετικά με τους δεσμούς της φιλίας και τη δυνατότητα εξιλέωσης, ακόμη και μετά τη διάπραξη ενός καταστροφικού -έστω και τυχαίου- εγκλήματος. Καθώς το ταξίδι εξελίσσεται σε χάος, ένα σουρεαλιστικό τέλος ξεδιπλώνεται, παίζοντας με τη συνείδηση του θεατή. Η ηθική εκρηκτικότητα και το τολμηρό χιούμορ της ταινίας την ξεχωρίζουν από τις τυπικές αστυνομικές περιπέτειες και αναδεικνύουν τις ισχυρές κωμικές ικανότητες του Farrell.

The Snapper (1993)

Και πάλι, βασισμένο σε μυθιστόρημα του Roddy Doyle, ο ατίθασος διάλογος και η ειλικρίνεια του “The Snapper” για την εγκυμοσύνη, το ποτό και την οικογενειακή ζωή στο Δουβλίνο της εργατικής τάξης γράφει καλά στη μεγάλη οθόνη. Η ζωηρή 20χρονη Sharon Curley (Tina Kellegher) μένει έγκυος μετά από μια μεθυσμένη συνάντηση με τον George Burgess (Pat Laffan), τον αντιπαθητικό πατέρα της φίλης της. Αντιμέτωπη με την αποδοκιμασία της συντηρητικής καθολικής γειτονιάς της και την απόρριψη της φίλης της μόλις αποκαλυφθεί η πατρότητα του μωρού της, στρέφεται στον πατέρα της (Colm Meaney) για υποστήριξη, ακόμα και όταν επιμένει ότι ο "Snapper" (δηλαδή το μωρό) είναι αποτέλεσμα μιας σχέσης της μιας νύχτας με έναν Ισπανό ναύτη.

Παρά το καυτό θέμα του, το “The Snapper” αποφεύγει να γίνει ηθικιστικό ή επικριτικό, αντιθέτως αγκαλιάζει με χιούμορ την τρυφερή απεικόνιση μιας πληθωρικής και υποστηρικτικής ιρλανδικής καθολικής οικογένειας στο Δουβλίνο της δεκαετίας του 1990. Η έμφυτη δύναμη της Sharon και η άρνησή της να δελεαστεί από τα κουτσομπολιά της γειτονιάς, είναι η κινηματογραφική αφορμή. Εν τω μεταξύ, οι μυριάδες ανησυχίες του πατέρα της για το μέλλον της κόρης του εμποδίζουν τον Snapper να μετατραπεί σε μια απλή ανακοίνωση δημόσιας υπηρεσίας.

Waking Ned Devine (1998)

Όταν αποδεικνύεται ότι ο πρόσφατα αποθανών χωρικός Ned Devine (Jimmy Keogh) κέρδισε το λαχείο, οι πιστοί του φίλοι Jackie O'Shea (Ian Bannen) και Michael O'Sullivan (David Kelly) πρέπει να βρουν τρόπο να μοιράσουν το κέρδος του εκλιπόντος φίλου τους μεταξύ των συμπολιτών τους. Εν τω μεταξύ, η κόρη του αγρότη, Maggie O'Toole (Susan Lynch), αγνοεί το ενδιαφέρον του Finn (James Nesbitt), ενός χοιροτρόφου που πιστεύει ότι είναι ο πατέρας του παιδιού της. Όταν ένας επιθεωρητής της Εθνικής Λοταρίας έρχεται για να βεβαιωθεί ότι τα κέρδη του αποθανόντος Ned Devine από το λαχείο είναι νόμιμα, η Jackie και ο Michael πρέπει να εμπλακούν σε ξεκαρδιστικές περιπέτειες για να εξασφαλίσουν τη μελλοντική ευημερία του απομακρυσμένου χωριού τους. Το “Waking Ned Devine”, που κυκλοφόρησε με επιτυχία τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ιρλανδία, είναι μια κλασική κωμική ταινία.

Sing Street (2016)

Στο Δουβλίνο της δεκαετίας του 1980, ο Conor Lawlor (Ferdia Walsh-Peelo) ξεφεύγει από την πραγματικότητα του πικρού διαζυγίου των γονιών του μέσω της μουσικής. Όταν ο Conor πρέπει να φοιτήσει στο τοπικό σχολείο των Χριστιανών Αδελφών εν μέσω της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών της οικογένειάς του, προκαλεί αμέσως την οργή του ιερέα Baxter (Don Wycherley) λόγω της μεσοαστικής του καταγωγής και της εμφάνισής του εμπνευσμένης από το punk. Με την ενθάρρυνση του αδελφού του Brendan (Jack Reynor) καταφέρνει να αποκρούσει τους σχολικούς νταήδες, να ξεκινήσει μια μπάντα και, πάνω απ' όλα, να ακολουθήσει το νέο του έρωτα με την προβληματική έφηβη Raphina (Lucy Boynton).

Ενώ η μπάντα του Conor γίνεται όλο και πιο δημοφιλής και κερδίζει το θαυμασμό των συμμαθητών του, η Raphina ονειρεύεται να μεταναστεύσει στην Αγγλία, ακολουθώντας τα βήματα πολλών άλλων νέων Ιρλανδών της εποχής. Η οπτική των εφήβων που μεταδίδεται στο “Sing Street”, στην οποία οι ενήλικες είναι ισχυροί αλλά τελικά άσχετοι, αντανακλά τόσο τον νεανικό ιδεαλισμό των χαρακτήρων όσο και την αντιεξουσιαστική τους στάση στην punk εποχή. Οι περιστασιακές εξορμήσεις της πλοκής σε ευσεβείς πόθους αντισταθμίζονται από τη βιαιότητα του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος του Conor και την ακαταστασία της οικογενειακής του ζωής. Με συναρπαστικά πρωτότυπα τραγούδια, καθώς και κλασικά της δεκαετίας του '80 από συγκροτήματα όπως οι The Cure και οι Duran Duran, το “Sing Street” είναι μια γλυκιά και ελπιδοφόρα ταινία για την αναζήτηση του νοήματος και της αγάπης των εφήβων σε μια οικονομικά στάσιμη Ιρλανδία.

The Guard (2011)

Ο περιστασιακά βαθυστόχαστος και πάντα πολιτικά ανακριβής αστυνομικός Gerry Boyle (Brendan Gleeson) ζει στη δυτική Ιρλανδία και συνεργάζεται με τον πολύπαθο πράκτορα του FBI Wendell Everett (Don Cheadle) για να εξουδετερώσουν μια ομάδα διεθνών εμπόρων ναρκωτικών που διοχετεύουν κοκαΐνη μέσω ιρλανδικών λιμανιών. Η συμμορία σύντομα βάζει τον Boyle και τον Everett σε δύσκολη θέση. Εν τω μεταξύ, ο Boyle γίνεται όλο και πιο επιφυλακτικός απέναντι στους διεφθαρμένους Ιρλανδούς αστυνομικούς συναδέλφους του, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει τη θλίψη του για την ασθένεια και την αυτοκτονία της μητέρας του. Η τεταμένη αλλά χιουμοριστική σχέση του με τον ρεαλιστή Wendell δοκιμάζεται καθώς το ζευγάρι καταστρώνει ένα σχέδιο για να πιάσει τους εμπόρους, με τεράστιο, όμως, κόστος και για τους δύο. Αν και το “The Guard” είναι σε κάποια σημεία  αδύναμο ως προς το σενάριο, η χημεία των Gleeson και Cheadle στην οθόνη διατηρεί υψηλά την ένταση, ακόμη και όταν η εγκληματική επιχείρηση γίνεται όλο και πιο παράλογη και το τέλος αγγίζει τα όρια μιας αποκάλυψης.

The Wind that Shakes the Barley (2006)

Η συγκλονιστική, βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα ταινία του Ken Loach επικεντρώνεται στη μάχη για την ανεξαρτησία της Ιρλανδίας από τη Μεγάλη Βρετανία μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο νεαρός γιατρός Damien O'Donovan (Cillian Murphy), που αρχικά σχεδίαζε να εργαστεί στην Αγγλία, πολιτικοποιείται όταν ένας φίλος του εκτελείται από Βρετανούς στρατιώτες επειδή αρνήθηκε να πει το όνομά του στα αγγλικά. Αφού εντάσσεται μαζί με τον αδελφό του, Teddy (Pádraic Delaney), στο τοπικό παράρτημα του IRA, ο Damien βρίσκεται στην καρδιά μιας σκληρής εμφύλιας σύγκρουσης που στρέφει φίλους και γείτονες τον έναν εναντίον του άλλου και μετατρέπει την ιρλανδική ύπαιθρο σε εμπόλεμη ζώνη.

Η συνεχής κίνηση της κάμερας αποτυπώνει την οδυνηρή φύση του ανταρτοπόλεμου. Αλλά όταν η αγγλο-ιρλανδική συνθήκη του 1921 διαψεύδει τις ελπίδες του Damien για μια πλήρως ανεξάρτητη και ενωμένη Ιρλανδία, η σχέση του με τον Teddy καταρρέει και τα δύο αδέρφια αναγκάζονται να κάνουν μια σειρά από καταστροφικές επιλογές που δοκιμάζουν τόσο την πίστη τους στον σκοπό τους όσο και την αφοσίωσή του ενός στον άλλον. Παρά τις γλαφυρές σκηνές μάχης και το δύσκολο θέμα του, το “The Wind That Shakes the Barley” διαθέτει εξαιρετικές ερμηνείες τόσο από τον Murphy όσο και από τον Delaney και εξετάζει τις ρίζες της θρησκευτικής βίας με εξαιρετική ακρίβεια.