Κώστας Γαβράς: Η ευρωπαϊκή ιδέα έχει ηττηθεί με τρόπο οδυνηρό

Τις ανησυχίες του για την σημερινή Ευρώπη με τα προβλήματα που την ταλανίζουν, κυρίως το μεταναστευτικό, αλλά και τη μετατόπιση του πολιτικού ενδιαφέροντος σε εκείνο του οικονομικού, μοιράσθηκε ο Ελληνογάλλος σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του με τίτλο «Πήγαινε όπου είναι αδύνατον να πας», (Va ou il est impossible d’ aller) στην εφημερίδα La Tribune de Montelimar.

Εξήγησε ότι ανέκαθεν αρνιόταν να γράψει βιβλίο. Αυτή τη φορά όμως αποφάσισε να προβεί στο εγχείρημα λόγω των εγγονιών του τα οποία, όπως λέει, όσο μεγαλώνουν τόσο περισσότερες ερωτήσεις του κάνουν. Συχνά, όπως εξηγεί, τον συγκρίνουν με τους μετανάστες που φθάνουν από τις εμπόλεμες ζώνες. «Τότε αποφάσισα να γράψω ένα βιβλίο για να βάλω στα πράγματα στη θέση τους», λέει χαμογελώντας. Οταν ξεκίνησε να γράφει βυθίσθηκε ολοκληρωτικά στην γραφή η οποία δεν έχει καμία σχέση με το γράψιμο ενός σεναρίου. Δεν σκέφτεσαι εικόνες, αλλά λέξεις.Το περιγράφει σαν μία εκπληκτική εμπειρία και το αφιερώνει στην οικογένειά του και τα πολυπληθή εγγόνια του τα οποία τον ρωτούν ασταμάτητα.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο Κώστας Γαβράς εξηγεί οτι σήμερα δεν θα μπορούσε να γυρίσει μία ταινία όπως « Η ομολογία» ( L’ aveu) του 1970, καθώς σήμερα τα προβλήματα είναι άλλα. Δεν υπάρχει πια κομμουνισμός, ούτε δικτατορίες. Η μοναδική δικτατορία, λέει, είναι εκείνη του χρήματος, οι μεγάλες τράπεζες κυβερνούν πλέον. Στα άμεσα σχέδιά του είναι το γύρισμα μίας ταινίας με θέμα την Ευρώπη με τις σχέσεις μας με την δημοκρατία, με την Ελλάδα. Χαρακτηρίζει αυτού του είδους τις σχέσεις αρκετά αινιγματικές, σχεδόν μυστηριώδεις, επικίνδυνες. Η προβληματική, όπως λέει, είναι κοινωνική. Οι άνθρωποι. Πως αντιμετωπίζουν μια ιδέα η οποία ήταν μια μεγάλη ιδέα, ήταν η ιδέα της Ευρώπης, της ευρωπαϊκής ιδέας, η οποία συνειδητοποιούμε ότι σιγά-σιγά έχει ηττηθεί με τρόπο οδυνηρό και επικίνδυνο. Κατά την άποψή του το παράδειγμα της Ελλάδας είναι χαρακτηριστικό αυτής της απομάκρυνσης, αυτού του είδους της έλλειψης δημοκρατίας, αυτής της έλλειψης πολιτιστικών έργων, σημαντικού κοινωνικού σχεδίου. Τα πάντα είναι οικονομία, χρήματα και μόνο χρήματα. Αυτό είναι, λέει, το θέμα της ταινίας. Εξηγεί οτι το ζήτημα των μεταναστών θα διαφαίνεται έμμεσα στην ταινία καθώς πρόκειται για ένα ακανθώδες ζήτημα που αγγίζει όλη την Ευρώπη. Ο ίδιος δεν έχει να προτείνει μία λύση αλλά, όπως λέει, «αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ είναι ο ουσιαστικός σεβασμός της αξιοπρέπειας αυτών των αντρών και των γυναικών».