Ο Σύντροφος Βολκονόγκοφ απέδρασε

Ο Φίοντορ Βολκονόγκοφ εργάζεται για το Λαϊκό Επιτροπείο Εσωτερικών Υποθέσεων (NKVD-προκάτοχο της KGB και της σημερινής FSB) της Σοβιετικής Ένωσης.

Όταν αρχίζουν να λαμβάνουν χώρα ύποπτα περιστατικά και περίεργες ανακρίσεις, ο Καπετάν Βολκονόγκοφ δραπετεύει. Καθώς αποτελεί πλέον στόχο της υπηρεσίας και των πρώην συναδέλφων του και ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά, ένα όραμα εντείνει τους φόβους και την απελπισία του και ένας φάκελος με στοιχεία θυμάτων γίνεται η μόνη του ελπίδα να γλιτώσει από την αιώνια Κόλαση. Υπάρχει όμως εξιλέωση για έναν εκτελεστή;

Τοποθετημένo σε ένα δυστοπικό, ομιχλώδες Λένινγκραντ στα τέλη της δεκαετίας του ’30, το “Captain Volkonogov Escaped” αποτελεί ένα σφιχτό, πρωτότυπο δράμα, που κοιτά κατάματα τα δεινά και τα πάθη της πρώην ΕΣΣΔ και κλείνει το μάτι στους κλασικούς Ρώσους λογοτέχνες.

Στην καυστικότητα του Γκόγκολ, την έμφαση του Ντοστογιέφσκι σε τραγικούς ήρωες και αναζήτηση εξιλέωσης, στον συνδυασμό φαντασίας και παραλογισμού του Μπουλγκάκοφ.

Η ταινία των Natasha Merkulova και Aleksey Chupov ακολουθεί την σταδιακή μεταμόρφωση ενός πειθήνιου κρατικού οργάνου που αναζητά την λύτρωση. Στην αρχή, καθαρά εγωιστικά, για να γλιτώσει από την ταλαιπωρία, στην συνέχεια, διεκδικώντας μια ουσιαστική μετάνοια, καταφέρνοντας να συναισθανθεί και να καταλάβει. Και το κάνει με έναν μη αναμενόμενο τρόπο, εμπλουτίζοντας την τραγικότητα των γεγονότων με μια ειρωνική, deadpan κωμικότητα και στοιχεία παραλογισμού που ταιριάζουν γάντι σε κάθε είδος ολοκληρωτισμού.

Η προσέγγιση είναι ιδιαίτερη, παιχνιδιάρικη τρόπον τινά χωρίς να χάνει την σοβαρότητά της και το αποτέλεσμα παραμένει αιχμηρό και έντονο, παρ’ ότι η εφευρετικότητα και οι δοκιμές σε ύφος και στυλ δεν πετυχαίνουν πάντα. Ο αινιγματικός Yuriy Borisov (“Compartment No. 6”, “Petrov’s Flu”) είναι ιδανικός για τον ρόλο του συναισθηματικά αδειανού, τραγικού πρωταγωνιστή και οι υπαρξιακές προεκτάσεις του φιλμ βρίσκουν αντίκρισμα τόσο στην δική του διαδρομή όσο και στην ανηλεή αναλωσιμότητα της Ρωσικής ιεραρχίας: όλοι αντικαθίστανται με ευκολία όταν το μαχαίρι του ενός βρίσκεται στην πλάτη του άλλου.

Συνολικά, η ταινία δεν υποκύπτει στον πεσιμισμό, παρά την βαθιά της απόγνωση, και αν και αφηγηματικά ακολουθεί πάνω κάτω την διαδρομή κάθε ήρωα που αναζητά την συγχώρεση, την αγάπη ή οποιουδήποτε είδους σωτηρία, το “Captain Volkonogov Escaped” έξυπνα μας υπενθυμίζει ότι αν και το μονοπάτι αφορά απαραιτήτως τους άλλους, κάθε τέτοια αναζήτηση ξεκινά και τελειώνει με εμάς τους ίδιους.