12ο Γαλλόφωνο Φεστιβάλ: Απολογισμός

Μια ταινία μόνη της δεν φέρνει την άνοιξη και έτσι το ανοιξιάτικο κινηματογραφικό γεγονός της Αθήνας το φεστιβάλ Γαλλόφωνου κινηματογράφου, μας ξεναγεί εδώ και 11 χρόνια στα άδυτα της πάντοτε δραστήριας­ γαλλικής κινηματογραφίας. Το θυμάμαι στο ξεκίνημα του όταν τρέχαμε με τις τηλεοπτικές κάμερες να προλάβουμε τις συνεντεύξεις των εκλεκτών γάλλων καλλιτεχνών που τιμούσαν με την παρουσία τους το νεοσύστατο φεστιβάλ, (ανάμεσα τους και μια νεαρότατη τότε Anna Mouglalis με υπερβολικό τρακ) Χρόνο με τον χρόνο καθιερώθηκε ως το πολιτιστικό ραντεβού όλων των γαλλόφωνων, γαλλοτραφών η απλά συμπαθούντων την γαλλική κουλτούρα και /η τον κινηματογράφο κατοχυρώνοντας τη θέση του δίπλα σε άλλα δύο σημαντικά ελληνικά φεστιβάλ κινηματογράφου (το Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και το Διεθνές Φεστιβάλ της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας). Και βέβαια διαδραματίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στο γεγονός ότι η Ελλάδα αγοράζει και διανέμει το 8% της παραγωγής γαλλόφωνων ταινιών, γεγονός που την κατατάσσει στις πρώτες θέσεις εξάπλωσης του γαλλόφωνου κινηματογράφου στο κόσμο. Απο τις 31 Μαρτίου και επί 9 συνεχείς ημέρες, στις σκοτεινές αίθουσες του Απόλλων, Αττικόν, του Γαλλικού Ινστιτούτου αλλά και της Ταινιοθήκης της Ελλάδας το κινηματογραφόφιλο κοινό έσπευσε να δει ενδιαφέρουσες ταινίες αλλά και να συνομιλήσει με λαμπερές προσωπικότητες της 7ης τέχνης. Εμείς ήμασταν εκεί και καταγράψαμε..  

Cherchez les femmes…

Το «ασθενές» φύλο ..κυριάρχησε φέτος στο φεστιβάλ, όχι μόνο από τις εξαιρετικές γυναικείες παρουσίες που το τίμησαν αλλά και μέσα από τις ταινίες που παρουσιάστηκαν κατά την διάρκεια του οι περισσότερες έχοντας γυναικείες φιγούρες ως πρωταγωνίστριες (Nanerl, Balcon sur la mer…) η ασχολούμενες με γυναικεία θέματα (Potiche, Venus Noire…). Να είναι άραγε τυχαίο το γεγονός ότι για πρώτη φορά ακόλουθος οπτικοακουστικών μέσων της γαλλικής πρεσβείας αλλά και διευθύντρια του φεστιβάλ είναι μια γυναίκα η κ Elise Jalladeau (συνέντευξη της θα διαβάσετε σύντομα από το Move It);

Η παρουσία μιας εκθαμβωτικής Catherine Deneuve, πρωταγωνίστρια της ταινίας «Potiche» του Francois Ozon έκανε ακόμη πιο λαμπερή την τελετή έναρξης. Την επομένη υπήρξε το αδιαχώρητο στο Γαλλικό Ινστιτούτο όπου παρεδόθη συνέντευξη τύπου της ίδιας. Άλλος ένας μύθος του παγκόσμιου κινηματογραφικού στερεώματος η πιο Γαλλίδα από τις Ιταλίδες σταρ, βρέθηκε και εκείνη στην Αθήνα. Η αειθαλής και πάντα χαμογελαστή Claudia Cardinale βραβεύτηκε για την προσφορά της στο κινηματογράφο σε ειδική τελετή, παρουσίασε την ταινία της «Το νήμα», ομόρφυνε με την παρουσία της την τελετή λήξης και χόρεψε ασταμάτητα στο πάρτι που ακολούθησε. Με σπουδαία κινηματογραφική καριέρα, μεσογειακή ομορφιά και ελληνική καταγωγή, η Άννα Μουγκλαλίς ήταν η καταλληλότερη ανάδοχος για το φετινό φεστιβάλ. Μας άρεσε το γεγονός ότι παρότι σταρ και ηγερία του οίκου Channel δεν έχει χάσει την σεμνότητα της..

Το κόκκινο χαλί στην Αθήνα περπάτησαν επίσης οι καλλονές Dianne Kruger και Ludivine Sagner που -όπως άλλωστε και η σκηνοθέτης Fabienne Berthaud- παρευρέθηκαν στην Αθήνα για να παρουσιάσουν την ταινία τους, «Ατίθαση Λίλι», η οποία άφησε και τις καλύτερες εντυπώσεις. Προσθέστε στις παραπάνω την Elodie Bouchez («Ένα Kρεβάτι... στα Tέσσερα»), την παλιά γνώριμη του φεστιβάλ σκηνοθέτη Nicole Garcia και την πρωταγωνίστρια της ταινίας της, «Θέα στη Θάλασσα»,Marie Josee Croze και θα καταλάβετε για ποιο λόγο μιλάμε για γυναικοκρατία. Ανάμεσα στις αντρικές παρουσίες του φεστιβάλ οι Κώστας Γαβράς, Pierre Berge -σύντροφος και συνεργάτης του Yves Saint Laurent-, ο σκηνοθέτης της ταινίας «Nicostratos» (ελληνογαλλική συμπαραγωγή) Olivier Horlait, ο πρωταγωνιστής της τελευταίας Emir Kusturica και άλλοι…

Βραβεία με νόημα

Το βραβείο της επιτροπής πήγε στο «Pieds Nus Sur Les Limaces» (Ατίθαση Λίλι), της Fabienne Berthaud, που πραγματεύεται την ιδιαίτερη σχέση δύο αδερφών και το πως αυτή αναπτύσσεται μετά το θάνατο της μητέρας τους.. Η ταινία σκιαγραφεί με τόλμη την ζωή μιας ιδιόρρυθμης ψυχικά ασθενούς κοπέλας στο ασφυκτικά συντηρητικό περιβάλλον της γαλλικής επαρχίας. Από την άλλη (σημείο των καιρών άραγε;) οι αναφορές στην πολιτική δεν άφησαν ασυγκίνητους τους θεατές και έτσι η ανατρεπτική κωμωδία του Michel Leclerc, «Le Nom Des Gens» (Πες Μου Τ’ Όνομά Σου), απέσπασε το βραβείο κοινού. Πρόκειται για την ιστορία μίας αριστερής ακτιβίστριας που πέφτει στο κρεβάτι με τους πολιτικούς της αντιπάλους προκειμένου να τους φέρει με τα νερά της.. Τόσο οι δύο νικήτριες ταινίες όσο κι εκείνες που προβλήθηκαν στα πλαίσια των τελετών έναρξης και λήξης («Potiche» του Francois Ozon και «Nicostratos: ένα ξεχωριστό καλοκαίρι» του Olivier Horlait) βρίσκονται ανάμεσα στα φιλμ του φεστιβάλ που έχουν εξασφαλισμένη διανομή και θα προβληθούν σύντομα στις ελληνικές αίθουσες..

Ξεχωρίσαμε

Πολλές οι ενδιαφέρουσες ταινίες και φέτος στο φεστιβάλ. Ανάμεσα σε αυτές ξεχώρισα δυο ταινίες που αναφέρονται η κάθε μια με τον δικό της τρόπο σε μια σελίδα της γαλλικής ιστορίας

«Hors la Lois» του Rachid Bouchareb, η ταινία που βρέθηκε μαζί με τον «Κυνόδοντα» στη φετινή τελική πεντάδα για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στη Γαλλία, καθώς διηγείται την ιστορία τριών αδερφών με φόντο τον αλγερινό αγώνα για ανεξαρτησία.

«La clef de Sara»με μια εξαιρετική Kristin Scott Tomas στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ξεκινώντας από μια σύγχρονη δημοσιογραφική έρευνα, η ταινία αναφέρεται σε μια ντροπιαστική στιγμή της γαλλικής Ιστορίας, τη συγκέντρωση χιλιάδων Εβραίων στο χειμερινό ποδηλατοδρόμιο του Παρισιού το καλοκαίρι του 1942 και τη μετέπειτα άνευ όρων παράδοσή τους στους Ναζι.

Επίσης μια πολύ δυνατή ταινία, από τον σκηνοθέτη του «Μέσα από τις φλόγες» Denis Villeneuve. To Polytechnique (Πολυτεχνείο) αφηγείται ένα αληθινό γεγονός που συνέβη στον Καναδά πριν από χρόνια. Μέσα από τις μαρτυρίες δυο επιζώντων, η ζωή των οποίων άλλαξε απότομα βλέπουμε τα τραγικά γεγονότα όταν ένας συμφοιτητής τους εισέβαλλε στην σχολή με σκοπό να σκοτώσει όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες πριν αυτοκτονήσει

Μας άρεσαν

-Το masterclass που δόθηκε στα πλαίσια της (ψηφιακής) προβολής του «Donoma» στο Γαλλικό Ινστιτούτο, από το σκηνοθέτη Djinn Carrenard, στο οποίο μας εξήγησε τα πάντα γύρω από αυτό το χαρακτηριστικό δείγμα no-budget κινηματογράφησης. Το «Donoma» που οδεύει και προς το φεστιβάλ Καννών, δείχνει το δρόμο για έναν εναλλακτικό κινηματογράφο πλήρως εναρμονισμένο με τη ψηφιακή εποχή, τόσο σε επίπεδο παραγωγής όσο και σε επίπεδο διανομής. Να προσθέσουμε ότι τα περιβόητα 150 ευρώ του συνολικού budget ξοδεύτηκαν για ένα σμόκιν, το οποίο αποδείχθηκε εν τέλει περιττό, μιας και η σκηνή για την οποία προοριζόταν κόπηκε στο μοντάζ!

-Που στο πρόγραμμα υπήρχαν τρεις αρκετά σπάνιες avant-garde ταινίες της βωβής δεκαετίας του 1920 («Cagliostro», «Harmonies De Paris», «La Tour») υπό την συνοδεία της μουσικής του Dj Cam, αφιχθείς από το Παρίσι ειδικά για την συγκεκριμένη βραδιά. Άσχετα αν για κάποιους ανεξιχνίαστους λόγους το «Harmonies De Paris» τελικά δεν προβλήθηκε..

-Οι ραδιοφωνικές εκπομπές Stephane Bern κατευθείαν από το Γαλλικό Ινστιτούτο: Για τρίτη συνεχή χρονιά ο διάσημος Γάλλος δημοσιογράφος και λάτρης της Ελλάδας παρουσιάζει μέσα από την εκπομπή του «Le Fou du roi».όχι μόνο το φεστιβάλ αλλά και πολλούς Έλληνες καλλιτέχνες που παρουσιάζουν την δουλειά τους ( Xαρούλα Αλεξίου, Μόνικα, Burger Project κα). Προώθηση του ελληνικού πολιτιστικού προϊόντος στο εξωτερικό με άλλα λόγια

-Η χορωδία που εμπλέκεται στη μουσική της ταινίας Νικόστρατος να κερδίζει τις εντυπώσεις και να δημιουργεί ένα κλίμα ευφορίας και κεφιού κατά την διάρκεια της τελετής λήξης του φεστιβάλ.

Θα θέλαμε ..

-Να ακούσουμε και την ελληνική μετάφραση των όσων ειπώθηκαν επί σκηνής στην τελετή έναρξης. Όσοι από τους παρευρισκόμενους δεν ήταν γαλλόφωνοι αισθάνθηκαν έξω από τα νερά τους .Αξίζει βέβαια να αναφέρουμε το γεγονός ότι ο πρέσβης της Γαλλίας στην Ελλάδα κ Cristophe Farneau επιμένει ελληνικά όποτε εκφωνεί τον λόγο του και καταχειροκροτείται κάθε φορά από το κοινό. Ευτυχώς στην τελετή λήξης η επικοινωνία αποκαταστάθηκε.

-Ελληνική μετάφραση δεν υπήρχε ούτε και στα επεξηγηματικά κείμενα των βωβών ταινιών που προβλήθηκαν στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Επίσης σε ένα τόσο εξαιρετικό event η παρουσία του κοινού (κινηματογραφόφιλων και μουσικόφιλων ) δεν ήταν η αναμενόμενη των προσδοκιών.

Ακούσαμε…

«Δεν ξέρω αν είδαμε τις καλύτερες ταινίες της φετινής γαλλικής παραγωγής, αλλά εμείς έπρεπε να δώσουμε ένα βραβείο. Η απόφαση της επιτροπής ήταν όχι ομόφωνη αλλά πλειοψηφική». Ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Θόδωρος Αγγελόπουλος κατά την τελετή απονομής των βραβείων.

«Η κρίση στην Ελλάδα τελείωσε. Οι Έλληνες θέλουν την διασκέδαση και την τρέλα» Τάκης Βερέμης, διανομέας της ταινίας «Potiche» με την Catherine Deneuve κατά την διάρκεια της τελετής έναρξης του φεστιβάλ.

«Πρόκειται για μια κωμωδία, η οποία σκοπό εχει να μας κανει να χαμογελάσουμε εν μέσω οικονομικής κρίσης, Αν και από ότι άκουσα τέτοια κρίση δεν υπάρχει στην Ελλάδα» Catherine Deneuve, αμέσως μετά τον λόγο του κ Βερέμη.

«Δεν είναι μόνο οι γυναίκες που μπορούν να παίζουν τον ρόλο της γλάστρας, και οι άντρες μπορούν κάλλιστα να μην έχουν τίποτα να πουν και να αποτελούν απλώς διακοσμητικό στοιχεία»  Catherine Deneuve  

«Αισθάνομαι πως με αφορά η δύσκολη κατάσταση στη χώρα σας. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει τίποτα μοιραίο και πως οι λύσεις δεν βρίσκονται στους άλλους. Οι άνθρωποι διαθέτουν δυνάμεις για να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα. Να ξέρετε ότι σας σκεφτόμαστε» Η σκηνοθέτης Fabienne Berthaud για την κρίση στην Ελλάδα μετά την προβολή της ταινίας «Η ατίθαση Λίλη»

«Μοιάζω πολύ με τη Λίλι. Όλοι μας θα θέλαμε να κάνουμε ό,τι γουστάρουμε, να τρώμε όταν πεινάμε, να κυκλοφορούμε με τα νυχτικά και να λέμε "γαμώτο" όταν κάτι μάς ενοχλεί» Ludivine Sagner μετά την προβολή της ταινίας «Η ατίθαση Λίλη» στο Φεστιβάλ.

«Δεν κρατάμε όλοι τις ίδιες αναμνήσεις παρόλο που μπορεί να έχουμε ζήσει τις ίδιες στιγμές.. Οι αναμνήσεις μας μπορούν να μας ξεγελάσουν» Nicole Garcia για την ταινία της «Balcon sur Mer»

«Μόνο οι πολύ χυδαίες σκηνές γυρίστηκαν βάσει σεναρίου» Salome Blechmans πρωταγωνίστρια της ταινίας «Donoma»

«Τελικά δεν άντεξα, μου αρέσει τόσο πολύ η Ελλάδα που μετά το τέλος των γυρισμάτων στην Σίφνο αγόρασα σπίτι εκεί» Emir Kusturica, πρωταγωνιστής στην ταινία «Ένα ξεχωριστό καλοκαίρι»

Ρέα Κατσανεβάκη