Θέατρο: "12 ένορκοι" - Κριτική

Δημοσίευση: 19 Μαρτίου 2016, 21:28
Συντάκτης:

  Δώδεκα πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους άνθρωποι που απαρτίζουν ένα σώμα ενόρκων σε δίκη για ανθρωποκτονία καλούνται να βγάλουν την τελική τους ετυμηγορία : αθώος ή ένοχος; Μόνο που η απόφαση πρέπει να παρθεί απολύτως ομόφωνα, μέσα σε μια ατμόσφαιρα αποπνυχτικά ζεστή, με τον εκνευρισμό, τις προσωπικές συγκρούσεις και την αμφιβολία να πλανώνται στον αέρα. Και - σε περίπτωση που είναι καταδικαστική - θα στείλει τον νεαρό κατηγορούμενο στην ηλεκτρική καρέκλα.

Το φίλμ : Ο Reginald Rose έγραψε το σενάριο του  "12 Angry Men" το 1954 αρχικά για την τηλεόραση, ύστερα από μια εμπειρία που είχε ο ίδιος ως ένορκος σε αμερικάνικο δικαστήριο. Το 1957 ακολούθησε η κινηματογραφική βερσιόν, με τον Henry Fonda σε ρόλο πρωταγωνιστή και συμπαραγωγού και τον Sidney Lumet στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο στο σινεμά. Η ταινία τιμήθηκε με Χρυσή Άρκτο ενώ προτάθηκε για 3 Όσκαρ (μεταξύ αυτών και Καλύτερου Σεναρίου). Ο Lumet παρέδωσε μια υποδειγματική κινηματογράφιση, με πλάνα που στενεύουν ολοένα και περισσότερο, ασφυχτικά κοντινά στα πρόσωπα των ενόρκων και σκληρό κοντράστ στη φωτογραφία, στοιχεία που αποδίδουν στην ταινία μια αίσθηση κλειστοφοβική και οξύνουν την πίεση που ασκεί στους ήρωες ο χρόνος.

Το "12 Angry Men" απέκτησε τηλεοπτικά remake σε πολλές χώρες, ενώ στο θέατρο άρχισε να παίζεται ήδη από το 1964. Η τελευταία - μέχρι στιγμής -  μεταφορά του στην οθόνη έγινε από τον Νikita Mikhalkov στο "12",  μια εκδοχή που μεταφέρει την ιστορία στη Ρωσία του σήμερα και εμπλέκει Τσετσένους, Ρώσους στρατιωτικούς και οικονομικά συμφέροντα, δίνοντας πιο έντονη πολιτική χροιά στο ήδη φορτισμένο κοινωνικό μήνυμα του έργου. Η εκδοχή αυτή ωστόσο σκορπίζεται τόσο πολύ στα επιμέρους σεναριακά ευρήματα που κάπου χάνει τη ραχοκοκαλιά του έργου του Rose και καταλήγει φλύαρη.

Η παράσταση : Η σκηνική ανάγνωση της Κωνσταντίνας Νικολαϊδη στο Θέατρο Αλκμήνη είναι, θα λέγαμε, ιδιαίτερα πιστή στη γραμμή του κειμένου του Rose από την άλλη. Σε μετάφραση της ίδιας, το κείμενο μεταφέρεται εδώ ανέπαφο, χωρίς διάθεση για επικαιροποιήσεις. Είναι άλλωστε από μόνο του επίκαιρο, θίγοντας θέματα όπως ο κοινωνικός ρατσισμός και η περιθωριοποίηση των μειονοτήτων. Το ξεκίνημα της παράστασης χρωματίζεται κινηματογραφικά από μια διαδοχική είσοδο των ενόρκων στην αίθουσα, που την παρακολουθούμε σαν στατικό πλάνο, μέσα από ένα τζάμι. Έναρξη που αυτομάτως σε κεντρίζει για το τι θα ακολουθήσει στην κλειστή, ασφυκτική αίθουσα που θα παρθεί η απόφαση. Το σκηνικό είναι κι αυτό απολύτως πιστό στην ταινία και την εποχή της. Γενικότερα το μεγαλύτερο στοίχημα και σε ορισμένα σημεία ελάττωμα αυτών των "Ενόρκων" είναι οτι δεν ξεφεύγουν καθόλου από τον φιλμικό τους προκάτοχο: στοίχημα ασφαλώς γιατί ο πήχης μπαίνει ψηλά με το κείμενο, τους ρυθμούς και τις σχέσεις που αναπτύσσει, ελάττωμα γιατί, όπως και να το κάνουμε, σε κάθε καινούργια εκδοχή ενός έργου, η προσωπική σφραγίδα και το κάτι διαφορετικό που θα φέρει ο δημιουργός είναι αυτά που την δικαιώνουν.

Παρ'όλα αυτά εντοπίζονται στοιχεία σε ετούτη την παράσταση που σαν σκηνικές προτάσεις έχουν κάτι να προσθέσουν. Ένα από αυτά είναι η χρήση του video projection: στον τοίχο πλησίον των θεατών προβάλλεται σε όλη τη διάρκεια της παράστασης ένα τεράστιο ρολόι που επισημαίνει τον χρόνο που κυλάει δοκιμάζοντας τις αντοχές των ηρώων, χρόνος που για κάποιους από αυτούς είναι βάρος και για άλλους ανάγκη. Στην είσοδο επίσης ένα άλλο βίντεο απεικονίζει τον νεαρό κρατούμενο στο κελί του, σαν παράλληλο μοντάζ με όσα συμβαίνουν επί σκηνής.

Άλλη σωστή προσθήκη είναι οι μικρο-σκηνές που διαδραματίζονται στο wc των ενόρκων, παράλληλα με το δωμάτιο που είναι κλεισμένοι: οι χαρακτήρες σκιαγραφούνται έτσι πιο αδρά, σε στιγμές που βρίσκονται μόνοι ή συζητούν κατ'ιδίαν. Τέλος γίνεται και μια απόπειρα να ενταχθούν οι θεατές στον σκηνικό χώρο ή οι ήρωες στον χώρο της πλατείας, δίνοντας μια αίσθηση σε στιγμές ότι όλοι οι θεατές είμαστε μέλη σε αυτό το σώμα ενόρκων, όλοι καλούμαστε να "διαλέξουμε πλευρά".

Οι "12 Ένορκοι" στο θέατρο Αλκμήνη είναι εν τέλει μια παράσταση καλοκουρδισμένη, με σωστούς ρυθμούς που σε κρατάει έως το τέλος. Ωστόσο, αν και οι ηθοποιοί υπηρετούν τους ρυθμούς και την ατμόσφαιρα, παράγουν ένα κάπως άνισο αποτέλεσμα λόγω διαφορετικού υποκριτικού backround. Κάποιοι είναι πιό κοντά στο κινηματογραφικό, πιο φυσικό και ιδιοσυγκρασιακό παίξιμο, άλλοι γίνονται πιο "θεατρικοί". Εάν λοιπόν έχω κάποια "αιτιολογημένη αμφιβολία" γι'αυτούς τους "Ενόρκους" είναι ότι θα μπορούσαν να έχουν μια πιό κοινή υποκριτική γραμμή και θα ήθελα σίγουρα να τους δω να ξεφεύγουν λίγο παραπάνω -σκηνοθετικά- από το γράμμα του νόμου...εεε...της ταινίας.

Μετάφραση / Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη

Οι 12 ένορκοι είναι:

Χριστόδουλος Στυλιανού, Τρύφων Καρατζάς, Θανάσης Κουρλαμπάς, Γιώργος Γιαννόπουλος, Περικλής Λιανός, Βασίλης Παλαιολόγος, Χάρης Μαυρουδής, Μανώλης Ιωνάς, Απόλλων Μπόλλας, Αλέξανδρος Πέρρος, Κωνσταντίνος Μουταφτσής, Αυγουστίνος Κούμουλος

Συμμετέχει: Αλέξης Σταυριανός. Τη φωνή της χαρίζει η Νένα Μεντή.

Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 21.30 και Κυριακή 18.30. Εισιτήρια: 12-15 ευρώ. Μέχρις τις 10 Απριλίου.

Πρωινές παραστάσεις γυμνασίων-λυκείων κατόπιν συνεννόησης στο 6951001133

Μέρος των εσόδων των παραστάσεων δίνεται στις Φυλακές Ανηλίκων Αυλώνα

Στο Θέατρο Αλκμήνη, Αλκμήνης 12,Πετράλωνα. Τηλ : 2103428650

Βαθμολογία: 6,5 / 10

 

Πρώτη δημοσίευση: 19 Μαρτίου 2016, 21:28
Ενημέρωση: 20 Μαρτίου 2016, 15:31
Συντάκτης:

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Damsel

Damsel

Θα το βρείτε: Netflix

Σύνοψη: Η γλυκιά κόρη ενός βασιλιά ετοιμάζεται για προξενιό με πλούσια φαμίλια για να...
1 ημέρα

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Tanweer
43250
Film Group
13175
Tanweer
12142
Tanweer
4254
Tanweer
2372
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos