Norah

Σύνοψη: Σε ένα μικρό χωριό της Σαουδικής Αραβίας τη δεκαετία του '90, περίοδο που η καλλιτεχνική έκφραση ήταν απαγορευμένη, ένας δάσκαλος και μια νεαρή γυναίκα αναπτύσσουν μια στενή σχέση που απειλεί να τους φέρει σε κίνδυνο.

Άποψη: Μετά από 77 χρόνια, μια αραβική ταινία ξεφεύγει από τις απαγορεύσεις και την λογοκρισία της χώρας, και τα ταξιδεύει στο Φεστιβάλ των Καννών, με Ειδική Μνεία από το τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα.

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Σαουδάραβα Ταουφίκ Αλζαϊντί φέρνει στην επιφάνεια το ίδιο το ζήτημα της καλλιτεχνικής ελευθερίας και ανάγκης για δημιουργία μέσα από έναν δάσκαλο και μια γυναίκα που απεγνωσμένα ψάχνουν την ανεξαρτησία τους και το δικαίωμα στην ζωή.

Δύο άνθρωποι που συναντιούνται και αυτή η συνάντηση καθίσταται αμφότερα σημαντική. Ο Ναντέρ δείχνει στην Νόρα έναν άλλον κόσμο, πέραν του μικροκόσμου στον οποίο η ίδια έχει εκπαιδευτεί να ζει και εν τέλει συνηθίσει να υπάρχει όχι ως ο εαυτός της, αλλά ένα πατριαρχικά φτιαγμένο simulacrum της, από το οποίο εκείνος της ανοίγει έναν άλλον ορίζοντα.

Η Νόρα με την σειρά της του εμφυσά την αγάπη και την διάθεση να ζωγραφίσει ξανά, μια έμπνευση που είχε αφήσει πίσω του, στρεφόμενος στην διδασκαλία.

Μέσα από μια βαθιά ανθρώπινη και ευαίσθητη ματιά μιας ανθρώπινης σχέσης, αυτό που διαφαίνεται και στέκει ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από την ιστορία, είναι η κρατική καταπίεση και η εξουσιαστική επιβολή που συναντά κανείς σε όλες τις κοινωνικές πτυχές, συμπεριλαμβανομένης της τέχνης. Οι τέχνες, όπως η ζωγραφική εν προκειμένω ή η τέχνη του κινηματογράφου με την οποία την παρουσιάζει (και ήταν απαγορευμένη μέχρι το 2018) αποτελούν μέσο αντίστασης για τον σκηνοθέτη, μια πράξη σχεδόν αντικαθεστωτική σε μια χώρα βαθιά απολυταρχική.

Για να πετύχει βέβαια μια ευρεία αποδοχή, αποφεύγει με μαεστρία τις οξείες γωνίες και τις εντάσεις μοιάζοντας ως φωνή βοώντος εν τη ερήμω, καθώς δεν υιοθετεί πολιτική τοποθέτηση ούτε σκοπεύει να συγκρουστεί με κανέναν.

Μια ιδεολογικά ουδέτερη ματιά παρατήρησης, που μπορεί να προσφέρει μια αφηγηματική ψυχραιμία μακριά από τις υστερίες ενός προπαγανδιστικού σινεμά, ταυτοχρόνως όμως χάνει κάτι από την έντασή της, ιδίως στην κορύφωση που απουσιάζει παντελώς.

Ένα κοινωνικό σινεμά στα χνάρια του ήπιου ιρανικού σινεμά (όχι ας πούμε εκείνο του Παναχί), χωρίς φωνές, αλλά και χωρίς Φωνή, παρότι το ζητούμενο του εικαστικού της ταινίας είναι να βρει την ταυτότητά του.