Aφιέρωμα: Τα πολυσύμπαντα στο σινεμά

Δημοσίευση: 27 Δεκ. 2024, 18:40
Συντάκτης:

Η έννοια του πολυσύμπαντος (multiverse) εμφανίζεται πολύ συχνά την τελευταία δεκαετία στον κινηματογράφο, κυρίως μέσω της Marvel και των ταινιών της. Πολυσύμπαν είναι ένα σύνολο συμπάντων, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας, βασισμένο στην υπόθεση πως υπάρχουν πολλά, τα οποία μέσα στην γενική ιδέα του πολυσύμπαντος, ονομάζονται παράλληλα σύμπαντα. Επομένως, το δικό μας σύμπαν είναι απλώς ένα από τα πολλά ή και άπειρα, που μπορεί να υπάρχουν, είτε παρόμοια είτε και τελείως διαφορετικά από το δικό μας. Ως όρος δημιουργήθηκε το 1895 από τον αμερικανό φιλόσοφο και ψυχολόγο Γουίλιαμ Τζέιμς. Το κατά πόσο υφίσταται είναι κάτι που διχάζει τους επιστήμονες, μιας και δεν έχει ακόμα αποδειχθεί επιστημονικά, με πολλούς να θεωρούν ότι μάλλον φιλοσοφική και ψευδοεπιστημονική η ιδέα του πολυσύμπαντος και όχι κάτι που πράγματι μπορεί να απασχολεί την επιστήμη.

<a href="/afieromata/afieroma-gates-protagonistries-toy-sinema/71068">Αφιέρωμα: Γάτες πρωταγωνίστριες του σινεμά</a>ΣΧΕΤΙΚΑΑφιέρωμα: Γάτες πρωταγωνίστριες του σινεμά

Η ιδέα των παράλληλων κόσμων, των παράλληλων πραγματικοτήτων έχει φυσικά επηρεάσει και την ποπ κουλτούρα και τον κινηματογράφο, όπως ήταν αναμενόμενο. Στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζεται με την πιο απλοποιημένη εκδοχή της, ότι δηλαδή παράλληλος κόσμος, παράλληλο σύμπαν σημαίνει πως ο εαυτός μας υπάρχει ταυτοχρόνως και σε άλλο σύμπαν και απλώς έχει διαφορετική ζωή, διαφορετικό επάγγελμα ή διαφορετική εικόνα. Ο Spiderman και ο Doctor Strange της Marvel και ο Flash της DC είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα στον κόσμο των κόμικς και του κινηματογράφου που βρέθηκαν σε αυτές τις εναλλακτικές πραγματικότητες, στις οποίες υπάρχει παντού Flash και Batman, ή Spiderman, απλώς όχι με την ίδια μορφή, επιτρέποντας, ξεκάθαρα για να ικανοποιήσει το fanbase του χαρακτήρα, να εμφανιστούν διάφοροι ηθοποιοί που έχουν υποδυθεί τον συγκεκριμένο υπερήρωα σε διαφορετικές ταινίες, να συνυπάρξουν. Εδώ δεν θα στραφούμε σε αυτές τις προφανείς, μαρβελικές επιλογές, αλλά πού αλλού, πριν και μετά τις ταινίες της Marvel, είδαμε την έννοια του πολυσύμπαντος να εμφανίζεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στο σινεμά, με αφορμή το The Universal Theory οπυ προβάλλεται εδώ και λίγες ημέρες στις ελληνικές αίθουσες

Adventures of Buckaroo Banzai Across the 8th Dimension (1984)

Ίσως το πιο πρώιμο δείγμα, μια ταινία επιστημονικής φαντασίας του 1984 βγαλμένη από το καλτ κλίμα της εποχής. Η ιδέα απλή. Υπάρχουν διάφορες διαστάσεις και από την 8η έρχονται οι τοπικοί κακοί εξωγήινοι με τις επιθετικές και ιμπεριαλιστικές διαθέσεις. Ο Buckaroo είναι ο πανεπιστήμονας που θα λύσει την κατάσταση εχοντας και το απαραίτητο ρομάντζο. Η ταινία του W. D. Richter μπορεί να μην πήγε καλά αλλά πέτυχε να γίνει μια καλτ b movie.

Last Action Hero (1993)

Μια ακόμα καλτ ταινία δράσης και ταυτόχρονα μια παρωδία των ταινιών δράσης με πρωταγωνιστή έναν από τους πιο γνωστούς action stars,τον Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ. Δεν είναι ακριβώς πολυσύμπαν, ή για την ακρίβεια είναι η πρώιμη εκδοχή του, ενός κόσμου μέσα σε έναν άλλο, με μια meta διάσταση. Ένα μικρό αγόρι που δεν ζει ο πατέρας του (συχνό μοτίβο η απώλεια ή η απόσταση παιδιού γονιού στο σινεμά των 90s) αγαπά τις ταινίες με ήρωα έναν ντετέκτιβ μέχρι που θα μπει στον κόσμο του. Έτσι, μοιάζει να υπάρχει το δικό μας σύμπαν που ο ήρωας είναι απλώς ρόλος σε ταινία και παράλληλα μια άλλη διάσταση που ο ήρωας υπάρχει.

Sliding Doors (1998)-Run Lola Run (1998)

Δύο ακόμα ταινίες που ανήκουν σε αυτό το πρώιμο στάδιο πολυσύμπαντος είναι το sliding doors με την Γκουίνεθ Πάλτροου και το run lola run του Τομ Τίκβερ, και τα δύο του 1998. Στο πρώτο βλέπουμε δύο παράλληλες πραγματικότητες με τη λογική αν συνέβαινε κάτι ποια θα ήταν η εξέλιξη κι αν όχι τι θα άλλαζε, κάτι παρόμοιο με το Αν του Χριστόφορου Παπακαλιάτη. Στο δεύτερο η Λόλα ψάχνει να βρει λύση στο φίλο της βλέποντας τα ίδια απεγνωσμένα 20 λεπτά σε τρεις διαφορετικές εκδοχές σαν τρεις παράλληλους κόσμους.

The One (2001)

Το one είναι ίσως η πρώτη ταινία που χρησιμοποιεί το πολυσύμπαν περίπου όπως το ξέρουμε σήμερα. Ο πρωταγωνιστής Jet Li αναγκάζεται να παλέψει με μία άλλη εκδοχή του εαυτού του ενώ υπάρχουν και άλλες εκδοχές τις οποίες έχει ήδη εξολοθρεύσει. Με κάθε θάνατο ενός εαυτού του σε παράλληλο σύμπαν τος γίνεται πιο ισχυρός. Σαν ένας γνήσιος homo sapiens που σκότωσε τα προηγούμενα είδη ανθρώπων. Μπορεί να είναι μικρότερου προϋπολογισμού και όχι κάτι αξιόλογο αλλά για πρώτη φορά φέρνει κάτι που θα βλέπουμε χρόνια αργότερα στο είδος.

Mr Nobody (2009)

Ο κύριος κανένας με τον Jared Leto διαδραματίζεται στα τέλη του αιώνα με έναν άντρα 118 χρονών, τον τελευταίο θνητό επί της γης, όταν πλέον η υπόλοιπη ανθρωπότητα έχει κατακτήσει την αθανασία, να διηγείται την ζωή του με έναν μη γραμμικό τρόπο και μία αφήγηση επηρεασμένη από το πολυσύμπαν. Δεν πρόκειται ακριβώς για πολυσύμπαν αλλά για διαφορετικές προσεγγίσεις πάνω στο παρελθόν άλλες αληθινές άλλες φανταστικές κάθε φορά υπό διαφορετικό πρίσμα. Υπάρχει όμως η ιδέα ενός εαυτού που ζει παράλληλες πραγματικότητες.

Coraline (2009)

Ένα σκοτεινό animation σε σκηνοθεσία Χένρι Σέλικ από το συγγραφέα Νίκο Γκάιμαν, υποψήφιο για όσκαρ και χρυσή σφαίρα, διηγείται την ιστορία της μικρής coraline όταν μετακομίσει με τους γονείς της σε ένα νέο σπίτι με νέους γείτονες. Εκεί θα βρει μία μυστική πόρτα χτισμένη με τούβλα από την οποία θα καταλήξει σε έναν άλλο κόσμο με εναλλακτικές εκδοχές των γονιών και των γειτόνων της. Σε αυτήν την εναλλακτική πραγματικότητα οι γονείς της ενδιαφέρονται για εκείνην και την προσέχουν. Γρήγορα τα πράγματα θα γίνουν σκοτεινά και θα εμπλακεί το ζήτημα της μαγείας, ωστόσο υπάρχει η λογική της παράλληλης πραγματικότητας.

coralinecoraline

Source Code (2011)

Τα τελευταία 8 λεπτά, όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά η ταινία του Duncan Jones, ενός σκηνοθέτη που αγαπά την επιστημονική φαντασία και τη δράση (γιος επίσης του David Bowie), έχουν ως πρωταγωνιστή τον Jake Gyllenhaal, στο ρόλο ενός στρατιωτικού. Είμαστε σε έναν κόσμο όπου μία μηχανή βασισμένη σε αναμνήσεις νεκρών ανθρώπων φτιάχνει προσομοιώσεις. Αυτό θέλουν το χρησιμοποιήσουν σε έναν βομβιστή πριν τη νέα του επίθεση. Αυτό που συνειδητοποιεί όμως είναι ότι δεν φτιάχνουν προσομοιώσεις αλλά εναλλακτικές πραγματικότητες.

Multiverse (2019)

Ένα καναδικό θρίλερ επιστημονικής φαντασίας γύρω από την κβαντική φυσική φέρνει τέσσερις φοιτητές αντιμέτωπους με τα παράλληλα σύμπαντα. Μέσα από ένα πείραμα τους θα αρχίσουν να αμφισβητούν τι είναι αλήθεια και τι όχι και κυρίως ποιοί είναι οι ίδιοι. Μπορεί να μην άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις αλλά αξιοποίησε τις ιδέες σε μια εποχή που ο βασισμένος σε κόμικς κινηματογράφος το είχε φέρει πολύ έντονα στο τραπέζι.

Happy Death Day 2U (2019)

Σίκουελ του Happy Death Day, μια παραλλαγή της μέρας της μαρμότας σε κωμωδία τρόμου. Στο πρώτο μέρος ζει και ξαναζεί τον θάνατο προκειμένου να πιάσει τον κατά συρροή δολοφόνο. Στο δεύτερο μέρος υπάρχει αυτή η επιστροφή στον χρόνο και η επανάληψη, ωστόσο αυτή την φορά ξυπνάει σε μια εναλλακτική πραγματικότητα του εαυτού και του κόσμου της, όπου πρέπει να βρει έναν άλλο serial killer. Μια επιτυχημένη ταινία της Blumhouse Production.

Everything Everywhere All At Once (2022)

Μια οσκαρική ταινία, κερδίζοντας αναπάντεχα 7 Όσκαρ (ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, μοντάζ, Α´και Β´Γυναικείου ρόλου και Β´Ανδρικού). Η ταινία των Ντάνιελς υπηρετεί το σινεμά παραλόγου μέσα από μια ασυνήθιστη υπερηρωική ταινία παραλλήλων πραγματικοτήτων, όπου στην καθεμία οι ήρωες είναι και κάτι άλλο. Ένα περίτεχνο μοντάζ δένει τους διάφορους κόσμους με διαφορετικό είδος ταινίας στον καθένα, κάτι που την καθιστά τουλάχιστον ξεχωριστή.

The universal theory (2023)

Ένα ασπρόμαυρο θρίλερ μυστηρίου παλαιάς κοπής επηρεασμένο από το σινεμά του χίτσκοκ γυρισμένο από έναν γερμανό σκηνοθέτη, τον Timm Kroger, είναι η νεότερη προσθήκη στην έννοια του πολυσύμπαντος στο σινεμά σε ένα όμως πιο θεωρητικό πλαίσιο.  Την δεκαετία του 70 ένας συγγραφέας εμφανίζεται σε τηλεόραση για να διαφημίσει το νέο του βιβλίο, το οποίο αντιμετωπίζουν με ειρωνεία ως ένα αφελές επιστημονικής φαντασίας έργο. Ο ίδιος το ονομάζει αυτοβιογραφία, μιας και τη δεκαετία του 60 είχε βιώσει τα όσα περιγράφονται. Ως ένας νεαρός φυσικός ταξιδεύει στις ελβετικές άλπεις για ένα συνέδριο μέχρι που θα βρεθεί αντιμέτωπος με μυστηριώδεις θανάτους και παράλληλες εκδοχές ίδιων ανθρώπων για να διαπιστώσει πως η θεωρία που αναπτύσσει στα βιβλία του σχετικά με τον πολυσύμπαν είναι αλήθεια.

Περισσότερα σινεφιλικά αφιερώματα μπορείτε να αναζητήσετε σε αυτό το πολύ ενδιαφέρον blog.

Πρώτη δημοσίευση: 27 Δεκ. 2024, 18:40
Ενημέρωση: 27 Δεκ. 2024, 18:43
Συντάκτης:

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Tanweer
13719
Feelgood
9980
Feelgood
6937
Feelgood
6465
Cinobo
6345
Still Here, από την Spentzos Still Here, από την Spentzos