Αφιέρωμα: Αλμοδοβαρική Μητριαρχία

Με αφορμή την έξοδο στα σινεμά της νέας ταινίας του Ισπανού μετρ του κινηματογραφικού μελοδράματος, Pedro Almodovar, ανατρέχουμε στο σινεμά του και στις θεματικές του. Αγαπημένη θεματική του είναι φυσικά η μητρότητα. Η μητέρα πάντα διαδραμάτιζε και διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο, ακόμα και όταν είναι δευτερεύων χαρακτήρας. Ρυθμίζει τις ζωές των υπόλοιπων ηρώων, καθορίζει την σκέψη και την δράση τους, ενώ το παρελθόν της συχνά παιδεύει και τους ίδιους. Όταν η μητέρα είναι ο πρωταγωνιστικός ρόλος, η σχέση της με το παιδί της είναι περίπλοκη, συνεχώς μεταβαλλόμενων συναισθημάτων. Άλλοτε μητέρες αγίες, άλλοτε μητέρες άνθρωποι, τρωτές με ελαττώματα. Διάφορες εκδοχές της μητρότητας, που όμως όλες μοιάζουν τόσο αληθινές και τόσο ειλικρινείς. Ο πατέρας είτε απών, είτε αιτία δυσκολιών και πρόκλησης πόνου (με εξαίρεση τον πατέρα στο Σώμα που Κατοικώ, μια εξαίρεση στο αλμοδοβαρικό έργο). Η μητέρα είτε παρούσα είτε απούσα, καθόρισε τις επιλογές και πορείες των παιδιών της, ένας κόσμος μητριαρχικός. Ας δούμε κάποιες από τις βασικές μητρικές φιγούρες του αλμοδοβαρικού έργου.

ΣΧΕΤΙΚΑΑφιέρωμα: Σκηνοθέτες που έκαναν remake στον εαυτό τους

Live Flesh (1997)

Καυτή σάρκα, ένα ερωτικό θρίλερ στο οποίο συνεργάζεται η Penelope Cruz με τον Javier Bardem, ενώ είναι και η πρώτη συνεργασία του Almodovar με την μετέπειτα μούσα του, Cruz. Μαδρίτη, Χριστούγεννα 1970. Η Isabel, μια νεαρή πόρνη γεννάει ένα αγόρι μέσα σε ένα λεωφορείο. Είκοσι χρόνια αργότερα, ο Victor έχει μεγαλώσει όμως σε μια συμπλοκή πυροβολεί και βρίσκεται στην φυλακή. Δύο χρόνια αργότερα θα πάει στον τάφο της μάνας του. Στο τέλος της ταινίας η γυναίκα του γεννάει τον δικό του γιο, αλλά στον δρόμο προς το νοσοκομείο κολλάνε στην κίνηση, με τον ίδιο να θυμάται τις συνθήκες της δικής του γέννησης, αλλά με μια Ισπανία πολιτικά και κοινωνικά πολύ διαφορετική. Η ταινία  κέρδισε το Goya καλύτερου Β' Ανδρικού Ρόλου για τον Jose Sancho.

All About My Mother (1999)

Μια ταινία σταθμός τόσο στην καριέρα του Almodovar όσο και εν γένει στο ισπανόφωνο σινεμά. Όλα για την μητέρα μου, όνομα και πράγμα. Όταν χάνει τον 17χρονο γιο της σε αυτοκινητικό δυστύχημα, η μητέρα πάει να βρει τον πατέρα του παιδιού της στη Βαρκελώνη. Ένας άντρας που σταδιακά συνειδητοποίησε την υπόστασή του και έτσι χώρισαν, καθώς έγινε τρανσέξουαλ. Κατά την διάρκεια της αναζήτησης, θα έρθει σε επαφή με μια καλόγρια με AIDS και μια θεατρική σταρ. Η τρομερή Marisa Paredes, η Penelope Cruz, η Cecilia Roth πρωταγωνιστούν σε αυτό το συγκινητικό μελόδραμα πάνω στην σεξουαλικότητα, το AIDS, την ταυτότητα φύλου, την θρησκεία και την πίστη και όλα αυτά συνδυασμένα με μια γενναία αίσθηση μαύρου χιούμορ. Η μητρότητα σε διάφορες εκδοχές της, όλες όμως εξίσου ιερές και άξιες. All about My Mother όπως All About Eve (1950), από την οποία εμπνεύστηκε τον τίτλο. Η ταινία κέρδισε το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, καθώς και την αντίστοιχη Χρυσή Σφαίρα και BAFTA αλλά και με το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών.

Volver (2006)

Volver ή Γύρνα Πίσω για μια γυναικοκρατούμενη οικογένεια, με την μητέρα Penelope Cruz να μεγαλώνει την 14χρονη κόρη της, με την δική της μητέρα να επιστρέφει από τους νεκρούς. Η κόρη όμως έχει σκοτώσει τον πατέρα της επειδή την κακοποιούσε. Η μητέρα αποφασίζει να την καλύψει. Γυναικεία υποστήριξη και μητρική αγκαλιά σε ένα. Ο πατέρας υπάρχει ως φορέας πόνου και η μητέρα ως πηγή ευτυχίας ή έστω παρηγοριάς που μπορεί να οδηγήσει στην ευτυχία έπειτα από την επούλωση των πληγών. Η ταινία βραβεύτηκε στις Κάννες με το βραβείο σεναρίου και το βραβείο γυναικείας ερμηνείας με την Cruz να προτείνεται για Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου. Η ιστορία της ταινίας εν μέρει βασίζεται σε μια προηγούμενη ταινία του σκηνοθέτη, το The Flower of my Secret (1995), όπου η πλοκή αυτή εμφανίζεται ως πλοκή ενός μυθιστορήματος στην ταινία.

Julieta (2016)

Έπειτα από το Broken Embraces (2009) με την Penelope Cruz σε διαφορετικό ρόλο, το Skin I Live In (2011) που στρέφεται σε έναν πατέρα και το ξέφρενα κωμικό I m So Excited (2013), το 2016 επιστρέφει στην μητέρα ως έννοια μέσα από την Julieta, την οποία αρχικά σκόπευε να κάνει αγγλόφωνη με την Meryl Streep αλλά φοβήθηκε και είπε να γυρίσει στα γνώριμα. Βασισμένος σε τρία διηγήματα της Alice Munro από το Runaway μας μιλάει για την Julieta που έχει μια κόρη την οποία έχει να δει δώδεκα χρόνια. Ενώ σκοπεύει να μετακομίσει στην Πορτογαλία, μια τυχαία συνάντηση με την παιδική φίλη της κόρης της, της αλλάζει τα σχέδια. Ξεκινά να γράφει την ζωή της από τότε που έμεινε έγκυος και μέσα από αναδρομές στο παρελθόν ταξιδεύουμε στο παρελθόν της. Η ταινία κέρδισε το βραβείο Α΄ γυναικείου ρόλου στα βραβεία Goya.

Pain and Glory (2019)

Στην επόμενη ταινία του μας ετοίμασε μια από τις πιο αυτοαναφορικές ταινίες, το Πόνος και Δόξα, για έναν σκηνοθέτη (Antonio Banderas) που βρίσκεται σε τέλμα και μέσα από επισκέψεις και συναντήσεις με γνωστούς του, αναστοχάζεται το παρελθόν του και κυρίως την σχέση με την μητέρα του, Penelope Cruz. Μια σχέση που άλλοτε περιέπλεξε την ζωή του και άλλοτε τον έβγαλε από κρίσιμα αδιέξοδα. Ο Banderas κέρδισε το βραβείο ερμηνείας στις Κάννες και προτάθηκε για Α΄ Ανδρικό Ρόλο στα Όσκαρ. Επίσης, προτάθηκε για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.

Parallel Mother (2021)

Η νέα ταινία του ισπανού σκηνοθέτη, παιδιού της Movida, οι Παράλληλες Μητέρες, επιστρέφει στην μητρότητα με τον καλύτερο τρόπο έπειτα από το Όλα για την Μητέρα μου. Penelope Cruz και Milena Smit δυο έγκυες που βρίσκονται στον ίδιο δωμάτιο στο νοσοκομείο, σε διαφορετική ηλικία αλλά παρόμοια κατάσταση. Μόνες, χωρίς πατέρα θα μεγαλώσουν τα παιδιά. Ένα τραγικό λάθος θα περιπλέξει τις ζωές του και κυρίως θα έρθουν αντιμέτωπες με την έννοια της μητρότητας, μια γυναίκα που την αποζητά και απομακρύνεται και άλλη μια που ξεκινά να μην την ενδιαφέρει αλλά καταλήγει να την σημαδεύει. Και όλα αυτά με φόντο την ισπανική πολιτική ιστορία.

Περισσότερα σινεφιλικά αφιερώματα μπορείτε να αναζητήσετε σε αυτό το πολύ ενδιαφέρον blog.