11 Stand Up Comedies που πρέπει να δεις!

Ενώ υπάρχουν διάφορα εγχώρια ταλέντα (βλέπε την υπέρτατη Κατερίνα Βρανά), αυτή η λίστα συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένα must-see specials ξένων κωμικών τα οποία οφείλεις στον εαυτό σου να δείς. Το stand-up δεν πρόκειται για μία τέχνη που είναι φτιαγμένη για να προκαλεί γέλιο και αναμελιά, ακριβώς το αντίθετο ίσως: πρόκειται για μια μορφή βαθιάς κοινωνικής σάτιρας, της οποίας οι performers σχολιάζουν τα πάντα, από τους πολιτικούς, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους transgender, το σεξ, μέχρι και τραγωδίες όπως την 11η Σεπτεμβρίου της Αμερικής.

Αναφερόμαστε συγκεκριμένα στην Αμερική, καθώς το stand-up comedy θεωρείται ένας από τους πυλώνες της Αμερικανικής κοινωνίας: Τίποτα δεν είναι off-limits για αυτούς. Κατά τις δεκαετίες του 50’ και 60’ οι κωμικοί διεύρυναν τους ορίζοντες του stand-up. Ενώ ήταν ανέκαθεν προκλητικοί, εκείνες τις δεκαετίες οι κωμικοί ενσωμάτωσαν κάποια ‘απαγορευμένα’ θέματα στις παραστάσεις τους, όπως την πολιτική, τις φυλετικές σχέσεις, αλλά και το σεξουαλικό χιούμορ.

Μεγάλα ονόματα είναι ο Lenny Bruce (αστυνομία τον συνέλλαβε το 1961 γιατί χρησιμοποιήσε τη λέξη “cocksucker” και έκανε και άλλα συναφή σεξουαλικά αστεία), οι Woody Allen, Phyllis Diller, Bob Newhart, Redd Foxx, Bill Cosby. Προχωρόντας στην δεκαετία του 70’, το stand-up γίνεται ακόμα πιο δημοφιλές, με το “The Tonight Show” του Johnny Carson και το “Saturday Night Live.” Ο Carson μπορούσε να εκτοξεύσει τις καριέρες διάφορων κωμικών μέσα σε μια νύχτα.

Για παράδειγμα, η Joan Rivers έκανε το κωμικο τηλεοπτικό ντεμπούτο της εκεί το 1967 ενώ ο David Letterman το 1978 (τη δεκαετία του ’80 ακολούθησαν οι Eddie Murphy, Jim Carrey, Ellen DeGeneres, Roseanne Barr, Jerry Seinfeld, Bill Maher). Αντιστοίχως, στο SNL είχε εμφανιστεί ο Andy Kaufman, ενώ οι Dan Aykroyd, John Belushi, Chevy Chase και Garrett Morris ήταν μέλη του καστ. Ίσως από τα πιο σημαντικά ονόματα που γνώρισαν άνοδο την δεκαετία του ’70 να ήταν οι Richard Pryor και George Carlin. Οι δεκαετίες του 80’ και 90’ άνοιξαν τον δρόμο για τους πιο σύγχρονους του stand-up όπως οι Dave Chappelle, Martin Lawrence, Chris Rock, Bill Hicks, Bill Burr, Louis C.K., Mitch Hedberg, Doug Stanhope, Sarah Silverman, Kevin Hart, και πολλούς άλλους. Ας αρχίσουμε.

Bill Hicks – “Revelations”

Ενώ αξίζει να δείς όλα τα specials του Bill Hicks (προτείνουμε και το “Relentless”), διαλέξαμε το Revelations γιατί είναι η τελευταία μαγνητοσκοπημένη παράστασή του πρίν τον θάνατό του το 1994. Στο συγκεκριμένο παρακολουθούμε έναν Hicks που εμφανίζεται πιο συγκεντρωμένος στην κοινωνική κριτική του. Το “Revelations” θα το βρείς στο Netflix.

Richard Pryor – “Richard Pryor: Live in Concert”

Ο Pryor έχει χαρακτηρίστει από τον Jerry Seinfeld ώς ο «Πικάσο του stand-up comedy,» και όπως θα δείτε, το ταλέντο του, πράγματι, δύσκολα μπορεί να ξεπεραστεί. Ο Pryor είχε τα κότσια να βγάζει τον εαυτό του στην φορά, και το “Live in Concert” είναι μία έκρηξη κοινωνικής σάτιρας, στην οποία ο Pryor σατιρίζει τα πάντα, από τα λάστιχα του αυτοκινήτου του εώς και την καρδιακή προσβολή που υπέστη. Διαλέγουμε το συγκεκριμένο (που μπορείς να δείς στο Netflix) γιατί είναι η πρώτη ταινία μεγάλης διάρκειας και για αυτό είναι ορόσημο. Επίσης προτείνουμε και το “Richard Pryor: Live on Sunset Strip.”

Dave Chappelle – “Killing Them Softly” 

Ο Chapelle στο συγκεκριμένο special καταπιάνεται με την αστυνομική βία, την πολιτική, και πολλά άλλα θέματα. Παραδίδει κοινωνικές παρατηρήσεις για τους Αφροαμερικανούς μέσω μια αυθόρμητης εξιστόρησης γεγονότων. Όλα όσα αγαπάμε για τον Dave (τα οποία συναντάμε και στο Def Comedy Jam αλλά και στο Chappelle Show) τα βρίσκουμε σε αυτό το επικό special, στο οποίο ο κωμικός εμφανίζεται ανεπιτήδευτος, φυσικός και ξεκαρδιστικός. Επίσης προτείνουμε το “Equanimity and The Bird Revelation,” που θα το βρείς στο Netflix.

Louis C.K. – “Shameless”

Στο συγκεκριμένο, θα δείς τον Louis C.K. να μιλά για τα πάντα: για τους, για τους ανθρώπους της Καλιφόρνια, για το σεξ και τον γάμο, για την κόρη του που την χαρακτηρίζει ως “asshole” και για πολλά άλλα. Με όσα θέματα και αν καταπιάνεται ο Louis μπορεί και μετατρέπει την επώδυνη προσωπική του ενδοσκόπηση σε γέλιο. Είναι ατάκες όπως το “My wife assassinated my sexual identity and my children are eating my dreams” που κάνουν τον Louis αγαπητό στο κοινό. Προτείνουμε και το “Chewed Up.”

Doug Stanhope – “No Refunds”

Το “No Refunds” ανήκει σε κάθε λίστα που ασχολείται με το stand-up. Ο Stanhope είναι από τους λίγους βάναυσα ειλικρινής κωμικούς. Το υλικό του είναι ωμό και ικανό να αναστατώσει κάθε θεατή. Έχει το δικό του στύλ, το οποίο βρίσκει τις ρίζες του στην απόρριψη της ηθικής, στο θυμό και σε ένα υφός που συνορεύει με την αυτοκαστροφή. Στο συγκεκριμένο θα δείτε τον Stanhope να σατιρύζει την σημερινή γενιά του facebook, το εργασιακό πλαίσιο, τα ψυχοφάρμακα, τα ναρκωτικά, το αλκόολ, τους Εβραίους, την Αμερική και πολλά άλλα.

George Carlin – “You Are All Diseased”

Ο Carlin δικαίως είναι από τους πιο καταξιωμένους κωμικούς όλων των εποχών. Στο συγκεκριμένο special θα παρακολουθήσετε σάτυρα για την Αμερική, για τα αερόδρομια, για τρομοκρατικές επιθέσεις, για την τηλεόραση, για την θρησκεία και για πολλά άλλα. Η βασική του παρατήρηση για την ανθρωπότητα όμως είναι η εξής: όλοι είναι πολλοί φοβισμένοι, είτε για τα μικρόβια είτε για τα αεροδρόμια, αλλά για να ζήσει κανείς μία γεμάτη ζωή πρέπει να αποδέχεται τον κίνδυνο. Προτείνουμε επίσης και το “It’s Bad For ‘Ya.”

Katt Williams – “Great America”

Όπως και ο Chapelle, ο Williams έγινε γνωστός μέσα από το Def Jam Comedy. Στο “Great America” σχολιάζει την Αμερική, την αστυνομία, και γενικότερα τις φυλετικές σχέσεις μεταξύ των λευκών και των Αφροαμερικανών. Όλα αυτά και πολλά άλλα μέσα σε ένα πλατό που μοιάζει με το Oval Office του Λευκού Οίκου. Προτείνουμε και το “Priceless: Afterlife” σκηνοθετημένο από τον φοβερό Spike Lee. Το “Great America” μπορείς να το βρείς στο Netflix.

Ali Wong – “Baby Cobra”

Η Ali Wong ξεχωρίζει όχι επειδή είναι μία μικροσκοπική γυναίκα, ούτε επειδή εμφανίζεται έγκυος και στα δύο specials της που μπορείς να βρείς στο Netflix. Ξεχωρίζει γιατί μπορεί και μεταχειρίζεται τις εμπειρίες της (εμπειρίες που κάθε γυναίκα έγκυος ή όχι μπορεί να κατανοήσει και να συσχετιστεί με αυτές) με ένα πολύ προκλητικό λεξιλόγιο. Δεν είναι μόνο το υλικό της καυστικό, αλλά και η ίδια αποτελεί ένα πολιτικό παράδειγμα: μία γυναίκα που κάνει stand-up χωρίς να της βάζει φρένο κανείς. Μιλά και κάνει ό,τι θέλει, όπως και οι άνδρες κωμικοί. 

Jim Jefferies – “Bare”

Άλλο ένα εξαιρετικό special, που έχει χαρακτηριστεί ώς “comedy with balls.” Από την οπλοκατοχή εώς τις οικογενειακές αξίες, ο Jefferies δεν σταματά να προσφέρει ανελέητη κριτική. Στο συγκεκριμένο τον βλέπουμε να σατυρίζει για άλλη μια φορά τις γυναίκες και γενικότερα την γυναικεία φύση. Το γεγονός ότι η κοπέλα του έμεινε έγκυος και έκανε το παιδί του, δεν άλλαξε τον Jefferies, καθώς βρήκε ακόμα μια πηγή έμπνευσης, την οποία εκμεταλεύεται στο έπακρο. Προτείνουμε και το “Alcoholocaust,” αλλά και το “Freedumb” που μπορείς να δείς στο Netflix.

Chris Rock – “Bring The Pain”

Το συγκεκριμένο special θεωρείται και αυτό must-see και δικαίως βραβεύθηκε με δύο Emmys το 1997. Εδώ, ένας δυναμικός και ανεπανάληπτος Chris Rock παρουσιάζει στο κοινό σχόλια για τον O.J. Simpson, για τις φυλετικές σχέσεις της Αμερικής, για τον γάμο και τα ραντεβού, αλλά ίσως το πιο γνωστό κομμάτι του special να είναι το “Niggas VS. Black People.” Τα αστεία του για τις γυναίκες όμως, όσα χρόνια και αν περάσουν, πάντα θα έχουν μια ξεχωριστή θέση στη καρδιά μας.

Dylan Moran – “Monster”

Ο Ιρλανδός ηθοποιός του “Black Books” προσφέρει απλόχερα γέλιο με το “Monster.” Ενώ δεν σχολιάζει για την προσωπική του κατάσταση, ξέρουμε πως στο special αυτό είναι παντρεμένος με παιδιά, ένα στοιχείο που δίνει μορφή σε όλη την παράστασή του. Σε σχέση με τους υπόλοιπους κωμικούς, ασχολείται λιγότερο με την πολιτική, αλλά μας παρέχει ανέκαθεν με ένα αξεπέραστο υπαρξιακό χιούμορ για όλους τους τομείς, από την οικογένεια εώς την τεχνολόγια. Δεν υπάρχουν λόγια για αυτό το special, αλλά αν ο μισάνθρωπος ονόματι Dylan Moran σας αρέσει, σας προτείνουμε και το “Yeah, Yeah.”