26ο ΦΝΘ: Οι "Αζήτητοι" του Σωτηρία θα λάβουν δικαίως μια θέση στην ιστορία

Σύνοψη: Το παρελθόν εκατοντάδων φυματικών ασθενών του νοσοκομείου «Σωτηρία» έρχεται στο φως μετά από μία τυχαία ανακάλυψη βαλιτσών που περιείχαν φωτογραφίες και γράμματά τους.

ΣΧΕΤΙΚΑ26o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Αύξηση-ρεκόρ σε θεατές

Άποψη: Στην μακρά ιστορία του νοσοκομείου «Σωτηρία» που χτίστηκε ως σανατόριο το 1903 έρχεται να προστεθεί η πρωτοφανής ανακάλυψη πλούσιου υλικού από ασθενείς που νοσηλεύθηκαν εκεί από το 1945 έως το 1975.

Χάρη στην μηδαμινή συντήρηση και την προχειρότητα που χαρακτηρίζει την νοοτροπία των πραγμάτων σε αυτή τη χώρα, καλώς ή κακώς, το απαρχαιωμένο και μεταπολεμικό κτίριο του «Σωτηρία» έμελλε να γίνει ο ‘τάφος’ των αναμνήσεων όλων αυτών που πέθαναν εκεί και έμειναν αζήτητοι πριν 80 περίπου χρόνια.

Ευτυχώς, πριν καταστραφούν οι βαλίτσες που περιείχαν αυτόν τον θησαυρό, δύο ράφτρες του νοσοκομείου τυχαία παρατήρησαν και αντιλήφθηκαν την σημασία τους.

Η Μαριάννα Οικονόμου («Όταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες») εντυπωσιασμένη από αυτήν την ιστορία καταπιάστηκε μαζί με την ομάδα της για να καταγράψει και να αποκωδικοποιήσει τις ιστορίες αυτών των ανθρώπων που ξεχάστηκαν και έγιναν ίσως και ένα ‘ένοχο μυστικό’ για το νοσηλευτικό ίδρυμα αφού θάφτηκαν μαζικά σε άγνωστο χώρο αυτού.

Τα γράμματα, αναγνωσμένα με πολλή ευαισθησία από την παραγωγή, σε μεταφέρουν σε μία πραγματικότητα ζοφερή, όπου οι φυματικοί αντιμετωπίζονταν με καθεστώς περιορισμού λόγω φόβου μετάδοσης, μακριά από τους συγγενείς τους, οι οποίοι όμως επικοινωνούσαν συχνά μαζί τους με στοργικά λόγια.

Ακόμα και από αμιγώς λογοτεχνική ματιά τα γράμματα αυτά παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον καθώς παρουσιάζουν έναν τρόπο έκφρασης που δεν συναντάμε συχνά πλέον. Ένα ύφος απλοϊκό αλλά παράλληλα τρομερά συγκινητικό στο άκουσμα.

Αυτό που προκύπτει στο τέλος από αυτήν την μελέτη είναι ένα μεγάλο, πολυσχιδές παζλ ανθρώπων, οι οποίοι είχαν αφήσει πίσω γονείς, συντρόφους, παιδιά, αδέρφια και φίλους και οι οποίοι ποτέ δεν επέστρεψαν στον τόπο τους. Παρόλα αυτά, οι τίμιες προσπάθειες της παραγωγής κατάφεραν να αποδώσουν μία κάποια ολοκλήρωση σε μερικούς συγγενείς που βρέθηκαν μετά από τόσα χρόνια και οι οποίοι μέχρι πρότινος αγνοούσαν ακόμα και την νοσηλεία των δικών τους ανθρώπων στο «Σωτηρία»

Ταυτόχρονα, δίνεται και μία γενικότερη εικόνα για τους ελάχιστους πόρους που διέθετε εκείνα τα χρόνια το κράτος αλλά, φυσικά, και οι ίδιοι οι ασθενείς, καθώς ακόμα και μετά την ανεύρεση του θεραπευτικού σκευάσματος οι περισσότεροι δεν κατάφεραν να το λάβουν.

Οι ‘καταδικασμένοι’, λοιπόν, του «Σωτηρία» απ’ ό,τι φαίνεται θα έμεναν για πάντα στη λήθη όμως μετά από αυτό το υλικό, αλλά και από την επιμελής και προσεκτική παρουσίαση που έγινε στο ντοκιμαντέρ «Αζήτητοι», θα λάβουν δικαίως μία θέση στην ιστορία αυτού του νοσοκομείου, από τώρα και για πάντα.

Μπορείτε να το δείτε εδώ

Το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται 7-17 Μαρτίου 2024.

To ΜΟVE IT βρίσκεται εκεί και θα σας γράψει ανταποκρίσεις, όπως πάντα.