Γυρίσματα της τύχης

Σύνοψη: Η Φανί (Λου ντε Λάαζ) και ο Ζαν (Μελβίλ Πουπό) μοιάζουν με το ιδανικό παντρεμένο ζευγάρι – είναι και οι δύο επαγγελματικά καταξιωμένοι, ζουν σε ένα πανέμορφο διαμέρισμα σε μια προνομιούχα γειτονιά του Παρισιού και δείχνουν να είναι τόσο ερωτευμένοι όσο ήταν όταν πρωτογνωρίστηκαν.

Αλλά όταν η Φανί συναντά τυχαία στο δρόμο τον Αλέν (Νιλς Σνάιντερ), έναν πρώην συμμαθητή της από το γυμνάσιο, χάνει τη γη κάτω από τα πόδια της. Σύντομα θα αρχίσουν να βρίσκονται και έρχονται όλο και πιο κοντά.

Άποψη: Το φετινό Φεστιβάλ της Βενετίας απεδείχθη θρίαμβος για τον Γιώργο Λάνθιμο, ωστόσο δύο άλλες ταινίες -και μάλιστα εκτός διαγωνισμού-τράβηξαν το ενδιαφέρον για εξωκινηματογραφικούς λόγους.

Ο λόγος για την νέα ταινία του 88χρονου Γούντι Άλεν και του 90χρονου Ρομάν Πολάνσκι, με συζητήσεις για το αν θα πρέπει να τιμώνται κατηγορούμενοι για κακοποιητικές συμπεριφορές (αν και ο πρώτος είναι αθώος και ο δεύτερος ένοχος, σύμφωνα με την δικαιοσύνη) και αν η επιλογή γίνεται βάσει ονόματος ή καλλιτεχνικής αξίας. Προφανώς έγινε το πρώτο, καθώς ο Πολάνσκι δεν πήγε με μια καλή ταινία αλλά σύμφωνα με τις κριτικές με μια κάκιστη που όμως φέρει την υπογραφή Πολάνσκι.

Ο Άλεν όμως είναι μια άλλη περίπτωση. Πήγε με μια από τις καλύτερες ταινίες του των τελευταίων χρόνων, μια ταινία που μπορεί να μην πρωτοτυπεί αλλά να αντιγράφει τον καλό παρελθοντικό του εαυτό, όμως το κάνει με επιτυχία, αποτέλεσμα και κέφι, κάνοντας το καλύτερο που μπορούσε σε αυτή την ηλικία (σύμφωνα με δήλωση του ίδιου στο Ζάππειο), αποδεικνύοντας το ταλέντο του, κάτι που προφανώς δεν χρειάζεται  μετά από 50 ταινίες.

Στην 50ή του ταινία επισκέπτεται το Παρίσι επιλέγοντας την γαλλική γλώσσα σε μια γαλλόφωνη παραλλαγή του Match Point. Θεματικές που τον απασχόλησαν ήδη από το Crimes and Misdemeanors και πιο πρόσφατα στο Match Point και στο Irrational Man, ζητήματα δηλαδή τύχης, κακοτοπιάς, ενοχής και αθωότητας, εγκλήματος και ευθύνης, έρωτα και εμμονής, τίθενται επί τάπητος στο Coup de Chance με έναν όμως πιο ανάλαφρο τρόπο.

Αν το λονδρέζικο Match Point σκουραίνει τους δραματικούς του τόνους, εναρμονιζόμενο στην βρετανική πρωτεύουσα, αν το Crimes and Misdemeanors είναι καυστικό, κυνικό και υπαρξιστικό στα πλαίσια του νεοϋορκέζικου κλίματος, τα Γυρίσματα της Τύχης είναι πιο κοντά στους ανάλαφρους τόνους μιας κομεντί όπως το Magic in Moonlight. Ένα δροσερό, φθινοπωρινό αεράκι λούζει την για άλλη μια φορά εξαιρετικά φωτογραφημένη ταινία από τον μαέστρο Vittorio Storaro.

Ο σκηνοθέτης πιστεύει στην μαγεία της τύχης αλλά και στην ανταπόδοση του κακού που ποτέ δεν ξέρεις πώς η τύχη θα τα φέρει. Η γαλλική γλώσσα δεν στέκεται τροχοπέδη στα γλωσσικά αστεία του Άλεν, ενός καλλιτέχνη που βασίζεται στον λόγο. Αν θεωρήσουμε ότι η λογοτεχνία δύναται να μεταφραστεί ενώ η ποίηση όχι, το ίδιο θα λέγαμε κινηματογραφικά για το δράμα και την κωμωδία.

Πώς μπορεί να περάσει το αστείο σε μια γλώσσα που δεν μιλάει ο δημιουργός;

Ο Άλεν το πετυχαίνει σε ένα βέβαια όχι τόσο ξεκαρδιστικό σενάριο που δεν βασίζεται τόσο πολύ στις κωμικές ατάκες, αλλά στις αστείες καταστάσεις. Όπως ο Κεν του Gosling βιώνει τον ανδρισμό του μέσω των αλόγων, ο Jean του Πουπό βιώνει τον δικό του παιδιάστικο ανδρισμό μέσα από το τρενάκι.

Ο Πουπό, όπως και η Βαλερί Λεμερσιέ είναι σαν να είναι βγαλμένοι από τον γουντιαλενικό κόσμο. Άλλωστε μιλάμε για δύο σπουδαία ονόματα του γαλλικού κινηματογράφου που ξέρουν να προσαρμόζονται στο ύφος του εκάστοτε σκηνοθέτη (του Πουπό είναι η πέμπτη ταινία του που συμμετέχει και βγαίνει στα ελληνικά σινεμά φέτος το καλοκαίρι-αρχές φθινοπώρου).

Μια comfort movie του Άλεν, που νιώθεις οικεία, δεν απογοητεύει-το αντίθετο, κινείται σε προβλέψιμα αλλά και μυστηριωδώς αστεία μονοπάτια με την ατάκα-κλείσιμο να είναι «Μην το πολυσκέφτεσαι». Πολλές φορές δεν χρειάζεται, αρκεί η ρουτίνα ενός ροφήματος σε ένα γνώριμο καφέ κάπου στο Παρίσι.