Το ROM του Μενέλαου Καραμαγγιώλη στη Viennale

Η Νικόλ Μπρενέζ και η Cinematheque Francaises (μετά την προβολή της ταινίας στην Cinematheque το 2016) ανακήρυξαν το “ROM” του Μενέλαου Καραμαγγιώλη ως μία από τις κλασσικές ταινίες εντάσοντας την στο Debordements,  ένα πρόγραμμα με παγκόσμια αποδοχή που απευθύνεται σε θεωρητικούς του κινηματογράφου σε όλο τον κόσμο.  Με αποτέλεσμα η ταινία να προβάλεται διεθνώς και να έχει γίνει κεντρικό θέμα σε πανεπιστημιακές διατριβές.

“…Η ευφυία και η ομορφιά του ROM κάνουν την ταινία -κατά τη γνώμη μου- ένα από τα απόλυτα αριστουργήματα στην ιστορία του κινηματογράφου, μαζί με τις ταινίες των Chris Marker και jean-Luc Godard καθώς και το (λιγότερο γνωστό αλλά εξίσου σημαντικό) «O Bom Povo» του Rui Simons. To ROM είναι ένα αριστούργημα που πρέπει να μείνει κλασσικό στην ιστορία του σινεμά, ζήτω το Ελληνικό σινεμά !...”. Nicole BRENEZ curator της Cinémathèque Française’s avant-garde film series,«μετά τη προβολή του ROM στη Cinémathèque française», 17-06-16

Η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια της Viennale – Vienna International Film Festival, η Eva Sangiorgi κάλεσε την Nicole Brenez να ετοιμάσει ένα πρόγραμμα με τίτλο Visual Justice: Milestones  κι εκείνη επέλεξε να προβληθεί το “ROM” την Δευτέρα στις 5/11/2018 στην αίθουσα Metro, Historischer Saal .

Περισσότερα εδώ.

Η ταινία που ξεκίνησε να προβάλεται το 1990 σε διεθνή  φεστιβάλ (όπως Cinema du Reel,  San Sebastian International Film Festival, International Amsterdam Filmfestival), συνεχίζει να ταξιδεύει και να προβάλεται με τελευταίους σταθμούς το Σάο Πάολο, το Παρίσι, την Cinematheque Francaises  και τώρα τη Βιέννη.

Περίληψη: Το 1979 ο ΟΗΕ αναγνωρίζει όλους τους τσιγγάνους με την ονομασία RΟΜ και παραχωρεί συμβουλευτικό ρόλο στο Union des Rom. Rom, λοιπόν μπορεί να σημαίνει τσιγγάνος, γύφτος – ή ένας άλλος τρόπος ζωής.

Η ταινία χρησιμοποιεί για πρώτη φορά τον ορισμό ROM και επιχειρεί να δώσει το στίγμα του λαού αυτού στην ευρωπαϊκή ήπειρο και κυρίως στην Ελλάδα ακολουθώντας τέσσερις διαφορετικές κατευθύνσεις, που εκφράζονται στα πρόσωπα των τεσσάρων αφηγητών : του δάσκαλου, του φωτογράφου, της γριάς τσιγγάνας Ταμάρα και της νεαρής Αϊμά.

Ο δάσκαλος ανιχνεύει την πιθανή καταγωγή των Rom και την πορεία τους στο χρόνο, μέσα από σπαράγματα αναφορών στα περιθώρια της ιστορίας. Ο φωτογράφος με το φακό του παίζει το ρόλο του σύγχρονου ιστορικού, προσπαθώντας ν΄αποτυπώσει εικονιστικά το παρόν ενός λαού που μπορεί να διαθέτει παρελθόν και μνήμη, αλλά δεν είχε ποτέ γραπτή παράδοση και επίσημη ιστορία. Τέλος, στα πρόσωπα των δυο γυναικών ορίζονται οι δυο αντίποδες της γύφτικης ζωής : ο ένας βαθιά δεισιδαιμονικός, χωμένος σε παραμύθια και θρύλους, ο άλλος σημερινός, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον κι ίσως σε μια νέα ταυτότητα.

Ο λόγος των τεσσάρων αφηγητών με τα άλματα του μπρός – πίσω στο χρόνο και οι παρεμβολές αυτούσιων τσιγγάνικων αφηγήσεων, συνδυάζονται με την εικόνα του σήμερα που προσπαθεί να περιγράψει τις ιδιαιτερότητες και τις αντιφάσεις της τσιγγάνικης ζωής, μέσα από σκηνές γάμων και θανάτων, γλεντιού και δουλειάς, θρησκείας και μαγγανείας.

Στην αφηγηματική δομή της ταινίας που χαρακτηρίζεται απο αλλεπάλληλες ανατροπές, συνεκτικό ρόλο παίζουν τα έμμονα leitmotivs της εικόνας και της μουσικής, που συνδέοντας τονίζουν ακόμη περισσότερο τη συνειρμική της διάσταση : μια διάσταση που δεν παρακολουθεί τη διαδρομή της λογικής αλλά την τροχιά της περιπέτειας, και που επιμένοντας στη γοητεία του επουσιώδους, συγγενεύει όσο μπορεί με τα τσιγγάνικα παραμύθια.

ΣΕΝΑΡΙΟ – ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ : Μενέλαος ΚΑΡΑΜΑΓΓΙΩΛΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ανδρέας ΣΙΝΑΝΟΣ, Ηλίας ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΟΝΤΑΖ : Τάκης ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΟΥΣΙΚΗ : Νίκος ΚΥΠΟΥΡΓΟΣ, ΉΧΟΣ : Δημήτρης ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, Μίμης ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ, ΑΦΗΓΗΤΕΣ : Ηλέκτρα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ, Γιώργος ΚΩΝΣΤΑΣ, Μενέλαος ΚΑΡΑΜΑΓΓΙΩΛΗΣ, Μαρίκα ΤΖΙΡΑΛΙΔΟΥ, ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ : Τζοβάννα ΤΕΜΠΟΥ. ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ : Κώστας ΠΑΥΛΙΔΗΣ, Κώστας ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, Δώρα ΜΑΣΚΛΑΒΑΝΟΥ

Περισσότερα για το φιλμ εδώ.