El Conde

Σύνοψη: Ο Αουγκούστο Πινοσέτ είναι ένας ετοιμοθάνατος βρικόλακας, αλλά ο περίγυρός του δεν θα τον αφήσει χωρίς μια τελευταία δαγκωματιά.

Άποψη: Ο Πινοσέτ υπήρξε αιμοσταγής δικτάτορας της Χιλής από το 1973, όταν και έκανε πραξικόπημα εναντίον του σοσιαλιστή προέδρου, έως το 1990. Παρότι του απαγγέλθηκαν κατηγορίες (εκ των οποίων οι περισσότερες αφορούσαν φοροδιαφυγή και οικονομικά εγκλήματα), στην ουσία δεν τιμωρήθηκε ποτέ μιας και όταν πέθανε το 2006 σε ηλικία 91, ακόμα εκκρεμούσαν 300 κατηγορίες εις βάρος του.

Ο Xιλιανός σκηνοθέτης Pablo Larrain φαίνεται να μην το χώνεψε ποτέ αυτό και έτσι μέσα στην φιλμογραφία ανά διαστήματα επιστρέφει στην χούντα της Χιλής, φέρνοντας στο προσκήνιο σκοτεινές πτυχές της πρόσφατης ιστορίας (Tony Manero-2008, Post Mortem-2010, No-2012). Αλλά και στις πιο πρόσφατες ταινίες του που έχει στραφεί σε φιλμικές προσωπογραφίες γνωστών ανθρώπων (Neruda-2016, Jackie-2016, Spencer-2021, αλλά και η επερχόμενη Maria για την Κάλλας) και πάλι εστιάζει σε κρυφά σημεία και σε προσωπικότητες που κάπως εμπλέκονται με την πολιτική πραγματικότητα.

Στον Κόμη (El Conde), όπως άρεσε στον Πινοσέτ να τον αποκαλούν, συνδυάζει αυτές τις δύο ξεχωριστές φάσεις της καριέρας του, πλάθοντας ένα -αυθαίρετο και σουρεαλιστικό- πορτρέτο ενός υπαρκτού προσώπου, επιστρέφοντας όχι απλώς γενικά και αόριστα στην χιλιανή δικτατορία αλλά στον ίδιο τον άνθρωπο που την επέβαλε. Τον αντιμετωπίζει ως βαμπίρ σαν μια κυριολεκτική αποτύπωση αυτού που λέμε γενικά ότι κάποιος διψά για εξουσία και αίμα.

Ο Πινοσέτ του Larrain είναι «παιδί» των Λουδοβίκων, διψώντας να χτίσει την δική του αυτοκρατορία. Δεν είναι τυχαίο που ο σκηνοθέτης ξεκινά την ταινία του με την Γαλλία του 18ου αιώνα, μιας και οι μακρινοί πρόγονοι του δικτάτορα κατάγονταν από την Γαλλία.

Γενικά οι αναφορές του σκηνοθέτη και τα εμβόλιμα στοιχεία ανασύρουν σημεία της ζωής του με ένα πιο χιουμοριστικό και φανταστικό τρόπο, που ακόμα και αν κάποιος δεν τα γνωρίζει και πάλι μπορεί να παρακολουθήσει την ταινία σαν μια γκοθ μαύρη σουρεαλιστική κωμωδία-σάτιρα όχι μόνο του συγκεκριμένου αλλά γενικότερα της εξουσίας, της απολυταρχίας, της λατρείας του χρήματος.

Με μελανά σημεία στέκεται εν γένει στην οικογένεια του Πινοσέ, παρουσιάζοντας την εκμετάλλευση του γηραιού 250 ετών βρικόλακα πατέρα και συζύγου, θέλοντας πριν πεθάνει οριστικά αυτή την φορά-όπως τουλάχιστον επιθυμεί ασχέτως αν θα το πετύχει τελικά ή όχι-να υφαρπάξουν τα χρήματα που με την σειρά του ο ίδιος έκλεψε από τον χιλιανό λαό.

Μάλιστα ο σκηνοθέτης βάζει τον Πινοσέτ να παραπονιέται που τον αποκαλούν κλέφτη, ξεπερνώντας αβασάνιστα τα άλλα του εγκλήματα (μαζικές εκτελέσεις αντιφρονούντων) για τα οποία αν δεν είναι περήφανος, σίγουρα δεν είναι μετανιωμένος.

Παρόλο το καλογραμμένο σενάριο, το οποίο βραβεύτηκε στην φετινή Μπιενάλε, έξυπνο, μαύρο και αστείο, ευρηματικό και παραληρηματικό, και την εξαιρετική φωτογραφία του Edward Lachman (The Virgin Suicides, Far From Heaven, Carol), ασπρόμαυρη, απόκοσμη και μεταφυσική που μας μεταφέρει στην εποχή του γερμανικού εξπρεσιονισμού με την Carmen να είναι απευθείας βγαλμένη από την Ζαν ντ΄ Αρκ του Ντράγιερ, το φιλμ γρήγορα χάνει το μέτρο και καταλήγει στην υπερβολή χωρίς πετυχημένη συνοχή, καθιστώντάς το ναι μεν έξυπνο σαν ιδέα, αλλά χαμένο στην μετάφραση σαν υλοποίηση.

Μια μακρά εισαγωγή με ένα από ένα σημείο και μετά κουραστικό voice over, δίνει την σκυτάλη σε ένα συνονθύλευμα παράξενων βινιετών που όμως δεν ομογενοποιούνται και έτσι απλώς μοιάζει μια ταινία περίεργη, που σίγουρα προκαλεί το ενδιαφέρον το θεατή αλλά και το γέλιο, αν και στο τέλος απλώς βγαίνεις κουρασμένος από τις τόσες ιδέες που απλώς τοποθετήθηκαν.