Πλάνο 75

Σύνοψη: Σε μια δυστοπική Ιαπωνία το κυβερνητικό πρόγραμμα «Πλάνο 75» παροτρύνει τους ηλικιωμένους πολίτες άνω των 75, να επιλέξουν οικειοθελώς την ευθανασία, ως λύση στο πρόβλημα μιας ολοένα και πιο γερασμένης κοινωνίας, στην οποία συνεχώς αυξάνονται τα εγκλήματα μίσους με θύματα γέρους.

 Μια ηλικιωμένη γυναίκα με περιορισμένα μέσα επιβίωσης, ένας πραγματιστής «πωλητής» του Πλάνου 75 και μια νεαρή εργαζόμενη από τις Φιλιππίνες αντιμετωπίζουν διλήμματα ζωής και θανάτου.

Άποψη: Μια σκληρή νεοφιλελεύθερη ιαπωνική κοινωνία που όσο και αν φαντάζει ως δυστοπία, στην πραγματικότητα είναι πιο ρεαλιστική από όλες τις δυστοπίες που έχουμε δει στο σινεμά και δεν θα αποτελούσε σοκ αν μαθαίναμε σε δύο, πέντε ή δέκα χρόνια από τώρα ότι το πλάνο 75 ή κάτι παρεμφερές θα υλοποιηθεί.

Η διάθεση αυτοθυσίας είναι σύμφυτη της ιαπωνικής ψυχής, από τους Iάπωνες καμικάζι του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που τρόμαζαν τα ναζιστικά στρατεύματα, μέχρι τους ηλικιωμένους που από αυξημένο ενδιαφέρον για το κοινωνικό συμφέρον αλλά και από ισχυρή αίσθηση αξιοπρέπειας και αυτοεκτίμησης, διαλέγουν τον θάνατο μέσω της ευθανασίας.

Η Chie Hayakawa στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο σε ταινίες μεγάλου μήκους, με την οποία κέρδισε Ειδική Μνεία στο Ένα Κάποιο Βλέμμα των Καννών του 2022, θέλει ακριβώς να αναδείξει από την μία την αλτρουϊστική τάση του ιαπωνικού λαού και την εκμετάλλευσή της από την νεοφιλελεύθερη πολιτική που διψά για παραπάνω κέρδος, για παραπάνω εργατικό δυναμικό και οι άνω των 75 είναι απλώς βαρίδι και τροχοπέδη για την εξέλιξη και την οικονομική ευημερία.

Μέσα από ένα συγκρατημένο, ήπιο και υπόκωφα δυναμικό σκηνοθετικό αποτύπωμα, θίγονται ζητήματα ζωής και θανάτου, δικαιώματος ή μη στην αυτοχειρία και στην ευθανασία, εμπορευματοποιήσης των πάντων.

Ακόμα και το Πλάνο 75, ένα σχέδιο που ενημερώνει για την ευθανασία ηλικιωμένων πολιτών, έχει τους πωλητές του, ανθρώπους που προσπαθούν κυνικά να πουλήσουν το εμπόρευμα ενημερώνοντας για τα οφέλη που έχει, όπως ένα χρηματικό ποσό που θα τους δοθεί που κάποιοι το αξιοποιούν πριν πεθάνουν και κάποιοι το αφήνουν για τα έξοδα κηδείας.

Τρεις χαρακτήρες που οι πορείες τους ανατρεπτικά θα ενωθούν και θα διασταυρωθούν με τρόπους που θα μάθουν σε όλους πολλά για την αξία της ζωής και του δικαιώματος στην αξιοπρέπεια.

Μιλάμε φυσικά για ιαπωνικό κινηματογράφο, επομένως όσο βαρύ και δραματικό και αν φαντάζει ως ιστορία, στήνεται ως ένα ποίημα που προκαλεί ένα δάκρυ, έχει μια ακατέργαστη και απλή λυρικότητα, μια ποιητικότητα της καθημερινότητας, μια λυρικότητα σαν εκείνη που απορρέει από το θρόισμα των φύλλων ένα βροχερό φθινοπωρινό απόγευμα.

Ένα χαϊκού πόνου και λύτρωσης με την ζωή και τον θάνατο να συναντιούνται και να συζητάνε τελικά αν αξίζει περισσότερο ένας αξιοπρεπής θάνατος από μια αναξιοπρεπή ζωή αναγκασμένη να νιώθεις ντροπή και τύψεις που υπάρχεις ή μήπως θα πρέπει να διεκδικήσεις μια αξιοπρεπή ζωή.