Ο ανεμιστήρας

Σύνοψη: Ένα κορίτσι έντεκα ετών παραδίδει μαθήματα συμπεριφοράς στους γονείς της, με εγχειρίδιο μία απασφαλισμένη χειροβομβίδα.

Άποψη: Η αλυσίδα που έχουν αρχίσει ταινίες όπως ο Κυνόδοντας, αποκτά έναν ακόμη κρίκο, με την ορμή του Ανεμιστήρα του Δημήτρη Μπίτου, σε σενάριο του Παναγιώτη Ευαγγελίδη, ο οποίος μας έχει παραδώσει αξιοπρόσεκτα δείγματα γραφής στο σινεμά με την Αληθινή Ζωή, τη Στρέλλα ή το They Glow In the Dark.

Εδώ, πέρα από ένα σπαρακτικό πορτρέτο ενός παιδιού, που ζωγραφίζει το οπλισμένο χέρι της ταλαντούχας-το λιγότερο, Δανάης Ανδρουλάκη, με υπερβατικές προεκτάσεις, υπάρχει και πολιτικός σχολιασμός. Το τελευταίο απορρέει ακριβώς από την επιλογή του “όπλου” στα χέρια του παιδιού, συνδυασμένο με την πιθανότητα του οραματισμού ενός κόσμου διαφορετικού. Τα υλικά-εικόνες που χρησιμοποιούν ταινίες όπως ο Κυνόδοντας, το Attenberg (π.χ. αυτοκίνητο-μήτρα-θάλασσα-πισίνα) ανακατεύονται εκ νέου, με ένα αποτέλεσμα που θυμίζει ως προς την ατμόσφαιρα τα παράξενα παιχνίδια του Χάνεκε και το Dogville του Τρίερ.

To παιδί είναι τόσο σημαντικά παρόν, όσο και άυλο, είναι ο καθρέφτης του ζευγαριού, θα μπορούσε να είναι αποκύημα της φαντασίας τους, το χέρι που βάζει στην πρίζα τον ανεμιστήρα που θα τους κινητοποιήσει, μπροστά στο επείγον της καταστροφής. Υποδεικνύει, σαν επαγγελματίας σκηνοθέτης, φερσίματα που ακροβατούν ανάμεσα στο απλό ανθρώπινο και το κοινωνικώς κατασκευασμένο, και με όμορφο τρόπο μένει αναπάντητο το ερώτημα σχετικά με την “ενδεδειγμένη” συμπεριφορά. Η αισθητική είναι σκοτεινή και απόλυτα αρμονική με την ψυχή των ηρώων, σα να αποζημιώνει για την πλήρη δυσαρμονία των ηρώων, τόσο εσωτερική όσο και ανάμεσά τους. Γίνονται νερό και γη, ενώνονται και χωρίζονται ταυτόχρονα, πλησιάζοντας σε κάτι κάπως πιο φυσικό από το προηγούμενο περιβάλλον τους . Η μορφή των πλάνων διαστρεβλωμένη και άρρωστη, δίνει μία σκοτεινή πλευρά της οικογενειακής ζωής, αυτή της κακοποίησης, η οποία ξεπροβάλλει σε ανύποπτο χρόνο.

Το φιλμ είναι βραδυφλεγές, κάτι που κάνει την παρακολούθηση επώδυνη, βασανιστική, σαν την καθημερινότητα των πρωταγωνιστών, που ξαφνικά, απασφαλίζουν τον εαυτό τους. Οδηγούνται στην υπέρβαση, ως φυσική συνέπεια, μακριά από τις έννοιες της τιμωρίας, της ευτυχίας και κάθε λογική ακολουθία αιτίου-αποτελέσματος. Απομένει η αίσθηση του αέρα από έναν ανεμιστήρα που δεν ξέρεις αν έχει χαλάσει, ή αν ακόμα παραμένει όρθιος.