Charlatan

Σύνοψη: Ο Τσέχος θεραπευτής Jan Mikolášek αφιέρωσε τη ζωή του στη θεραπεία ασθενειών με τη χρήση φαρμακευτικών φυτών και κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και των αναταραχών του 20ού  αιώνα κλήθηκε να επιλέξει ανάμεσα στο κάλεσμα της ζωής και της συνείδησής του.

Άποψη: Στη νέα της ταινία της που αποτέλεσε την επίσημη πρόταση της Τσεχίας για το βραβείο Όσκαρ Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας η Agnieszka Holland καταπιάνεται με μία άγνωστη, τουλάχιστον για τους μη Τσέχους και Σλοβάκους θεατές ιστορία, εκείνη του θεραπευτή Jan Mikolášek.  

Με φόντο τρία διαφορετικά καθεστώτα της Τσεχοσλοβακίας ξεδιπλώνεται η ζωή του Τσέχου θεραπευτή που χρησιμοποιούσε ανορθόδοξες μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας. Το ιστορικό πλαίσιο όμως δεν βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της δημιουργού, αφού αξιοποιείται μόνο για να αποδοθεί η επαγγελματική άνοδος και πτώση του ήρωα. Στην Τσεχοσλοβακία πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ο Mikolášek αποκτά και διατηρεί κύρος προσφέροντας θεραπεία σε απλούς πολίτες, πολιτικούς ακόμα και σε υψηλόβαθμους Ναζί αξιωματούχους. Τα προβλήματα όμως για εκείνον θα αρχίσουν με την έλευση του κομμουνιστικού καθεστώτος μετά τη λήξη του πολέμου, ενώ ο θάνατος του προστάτη του, του κομμουνιστή ηγέτη της Τσεχοσλοβακίας, θα σημάνει την αρχή του τέλους για τον Τσέχο θεραπευτή με εκείνον να διώκεται από τους κομμουνιστές ως τσαρλατάνος.

Η Holland  δεν αφήνει στιγμή την όποια αμφιβολία να αιωρείται σχετικά με την τιμιότητα και την ειλικρίνεια των επαγγελματικών του προθέσεων αλλά δεν στοχεύει σε μία κινηματογραφική αγιογραφία του Jan Mikolasek. Δε διστάζει να φέρει στο φως τα πάθη του, τα διλήμματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπος, τους προσωπικούς του δαίμονες.

Η ταινία κινείται συνεχώς μπρος πίσω στο χρόνο και παρουσιάζει από τη μία το διωγμό που υπέστη ο ήρωας από το κομμουνιστικό καθεστώς και από την άλλη τη μέχρι τότε ζωή του και επαγγελματική του πορεία, ενώ η Holland βουτά τις σκηνές του παρόντος σε μία μπλε και γκρι παλέτα και λούζει με φωτεινά χρώματα εκείνες του παρελθόντος δημιουργώντας μία έντονη χρωματική αντίθεση.

Παρά τη φιλόδοξη όμως προσπάθεια της Holland να παρουσιάσει όσο περισσότερες πλευρές της προσωπικότητας του Mikolášek μπορεί και την εξαιρετική ερμηνεία του Ivan Trojan, ο οποίος αντιμετωπίζει με ψυχραιμία και στωικότητα τον ρόλο του Τσέχου θεραπευτή που ενσαρκώνει, το τελικό αποτέλεσμα μοιάζει άνευρο και δεν καταφέρνει να μας παρασύρει αφήνοντας αρκετά ερωτηματικά σχετικά με τη συμπεριφορά του ήρωα και ορισμένες επιλογές του.     

Αναστασία Σταθά