Can you ever forgive me?

Βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο της Lee Israel, δηλαδή της ίδιας της πρωταγωνίστριας της, η ταινία εξιστορεί την ιδιόμορφη, αληθινή ιστορία της εγκληματικής της καριέρας.

Η αξιοθαύμαστα συγκρατημένη, ερμηνεία της Melissa McCarthy (στη θέση της Julianne Moore η οποία τελικά απέρριψε το ρόλο) την έφερε στις οσκαρικές υποψηφιότητες, όπως αντίστοιχα και ο πληθωρικός και απολαυστικότατος Richard E. Grand ως ξεπεσμένος βρετανός δανδής, άστεγος στους δρόμους της Νέας Υόρκης βρέθηκε υποψήφιος για Όσκαρ β΄ ανδρικού ρόλου. Η τρίτη και τελευταία υποψηφιότητα της ταινίας βρίσκεται επάξια στην κατηγορία του διασκευασμένου σεναρίου.

Πρόκειται για ταινία που κυλά με καθησυχαστικά ήπιους τόνους, χωρίς εξάρσεις και υπερβολές, χωρίς αχρείαστα τεχνάσματα και χωρίς να πασχίζει να τραβήξει την προσοχή. Αισθητικά, έχει κάτι από την αστική γοητεία των ταινιών του Γούντι Άλλεν και του Χόλυγουντ του 70’ με τα πεζοδρόμια της χιονισμένης Νέας Υόρκης, τα μπαρ και τα βιβλιοπωλεία της, τη τζαζ μουσική, τα χρώματα και  τη φωτογραφία της.

Είναι ωστόσο κατά τ’ άλλα δύσκολη και κυρίως άσκοπη η ανάλυσή της, έξω από τα πλαίσια των δύο κεντρικών της χαρακτήρων, ούτε φαίνεται άλλωστε να είχε αξιώσεις για κάτι τέτοιο.

Η πρωταγωνίστρια της, μας συστήνεται επαρκώς από την πρώτη κιόλας σκηνή, να πίνει, να βρίζει, να νευριάζει εύκολα. Δεν καθαρίζει το σπίτι της και αγαπά τη γάτα της περισσότερο από τους συγγενείς της. Φυσικά και είναι μόνη της, φυσικά και μισεί τη δουλειά της. Κάπως έτσι, οι σκηνές της καθημερινότητάς της , δοσμένες με κατανόηση και χιούμορ, λειτουργούν σαν ύμνος στην τέχνη και την πικρή ικανοποίηση του να είσαι αντικοινωνικός.

Η ηρωίδα ωστόσο, δεν γεννήθηκε αποτυχημένη. Απλά έτσι κατέληξε, να γραπώνεται από τις επιτυχίες του παρελθόντος, άναυδη μπροστά στον ξεπεσμό της και τσατισμένη με τον κόσμο όλο.  Και αφού κανείς δεν φαίνεται έτοιμος να ξεπεράσει τα ελαττώματα του χαρακτήρα της και να εκτιμήσει το αδιαμφισβήτητο ταλέντο της, αυτή το καμουφλάρει και τους το πασάρει από την πίσω πόρτα, χωρίς τύψεις ή μεταμέλεια. Και είναι μεγάλο κατόρθωμα των δημιουργών της, το ότι αντιστάθηκαν στον πειρασμό να την παρουσιάσουν ως καρικατούρα, κάποια αξιοπερίεργη περίπτωση, ή ίσως τραγικό, άβουλο θύμα μιας εξαιρετικής συγκυρίας Έτσι, στην εποχή των μεγάλων ηρώων και της πολιτικής ορθότητας με ευχαρίστηση, σχεδόν ανακούφιση, χαιρετίζει ο θεατής μια ηρωίδα που έχει κάτι από την πικρία, κάτι από την τεμπελιά, κάτι από το πείσμα όλων μας.

Το αποτέλεσμα, είναι μια ίσως ιδιόμορφη αλλά όχι παράξενη ταινία, για τη μοναξιά, την απογοήτευση, τον καημό του να φτάνεις στο μέσο της ζωής σου, πεπεισμένος ότι σου άξιζε κάτι παραπάνω από αυτό που τελικά κατέκτησες, με μοναδική παρηγοριά την πολυτέλεια του να γελάς με τα χάλια σου. Έτσι πορεύονται και οι ήρωες της ιστορίας, σαν ροκ σταρ του δικού τους ιδιωτικού αστείου, εμπλουτίζοντας το κατά τ’ άλλα απολύτως επικεντρωμένο στους χαρακτήρες του σενάριο με ένα  διακριτικό, γεμάτο αυτοσαρκασμό αλλά όχι αυτολύπηση, χιούμορ

Το μεγαλύτερο επίτευγμα της ταινίας είναι επομένως, ότι δεν μιζεριάζει, ούτε εκβιάζει τα συναισθήματα του θεατή. Η δυναμική, συνεχώς τσατισμένη πρωταγωνίστριά της, δεν αποζητά τη λύπηση και την κατανόηση μας,  αν και τελικά με άνεση την κερδίζει, παρά την πεισματική άρνησή της να αλλάξει συμπεριφορά ή να δείξει μεταμέλεια, απολύτως αδιάφορη για το αν το όφειλε η όχι.

Πρόκειται τελικά, για την μικρή ιστορία δύο μοναχικών ανθρώπων, που απλά προσπαθούν, καμιά φορά κάνουν όντως ό,τι καλύτερο μπορούν, καμιά φορά ούτε και αυτό, πάντα με τα χαρτιά τους ανοιχτά και απολύτως εκτεθειμένοι στην κρίση μας. Και κάπως τα καταφέρνουν και στο τέλος ο θεατής, σα να μισεί, που αναγκάζεται να τους κρίνει.

Δωροθέα Ανδρικάκη