Berlinale 2025: Στο "No beast so fierce", ο Σαίξπηρ στο σήμερα

Σύνοψη: Στο σύγχρονο Βερολίνο δύο αραβικές οικογένειες που βρίσκονται σε πόλεμο για τον έλεγχο του υποκόσμου αποφασίζουν να σημάνουν εκεχειρία. Η Ρασίντα, η μικρότερη και μοναδική κόρη της μιας οικογένειας, εκμεταλλεύεται αυτή την ευάλωτη ειρήνη για να θέσει σε εφαρμογή τα σχέδιά της. Γιατί η Ρασίντα δεν θέλει να είναι η μικρή αδερφή που οι άντρες της οικογένειάς της μεταχειρίζονται σαν πιόνι. Θέλει κάτι που οι γυναίκες δεν αποκτούν ποτέ: την απόλυτη εξουσία.

ΣΧΕΤΙΚΑΒerlinale 2025: Tα πορτραίτα των πρωταγωνιστών

Γνώμη: Αφού αναμετρήθηκε με το εμβληματικό γερμανικό μυθιστόρημα του Άλφρεντ Ντέμπλιν, «Berlin Alexanderplatz», φέρνοντάς το στο σήμερα με την ομώνυμη ταινία του που είχε λάβει μέρος στο Διαγωνιστικό της Berlinale το 2020, ο 45χρονος Μπουρχάν Κουρμπάνι επιστρέφει στο βερολινέζικο φεστιβάλ με ακόμη μεγαλύτερες φιλοδοξίες.

Αυτή τη φορά, ο Κουρμπάνι όχι μόνο εμπνέεται εκ νέου από ένα κλασικό λογοτεχνικό έργο, αλλά τα βάζει με τον ογκόλιθο που ονομάζεται Γουίλιαμ Σαίξπηρ.

Στο «No Beast. So Fierce», ο Κουρμπάνι εμπνέεται (όχι και τόσο ελεύθερα όσο υποστηρίζει, αφού οι σαιξπηρικοί διάλογοι μεταφέρονται σχεδόν αυτούσιοι) από τον «Βασιλιά Ριχάρδο τον Γ’», το έργο που περιγράφει την άνοδο στην εξουσία και τη σύντομη παραμονή της σε αυτή του ομώνυμου βασιλιά, οι ραδιουργίες και τα πισώπλατα μαχαιρόματα του οποίου θα έκαναν άλλους σαιξπηρικούς ήρωες να κοκκινίσουν.

Στο όραμα του Κουρμπάνι, ο Ριχάρδος είναι η Ρασίντα, η μικρότερη κόρη μιας οικογένειας αραβικής καταγωγής που κατέφυγε στη Γερμανία για να γλιτώσει τους βομβαρδισμούς της γενέτειράς της (που δεν κατονομάζεται). Εκεί, τα μέλη της έχουν εξελιχθεί σε βαρόνους του εγκλήματος και η ταινία ξεκινάει αμέσως μετά την ειρήνη που διακηρύσσει ο μεγάλος αδερφός της Ρασίντα με μια αντίπαλη αραβική οικογένεια (το ότι ο Κουρμπάνι επιλέγει να διατηρήσει τα original επώνυμα Γιορκ και Λάνκαστερ το λες και κομματάκι αψυχολόγητο, αλλά δεν βαριέσαι).

Οι προθέσεις του Κουρμπάνι είναι, λοιπόν, ξεκάθαρες εξ’ αρχής: στην ταινία του πρωταγωνιστικό ρόλο θα έχουν οι γυναίκες των δύο οικογενειών που μέχρι τότε ήταν καταδικασμένες να κινούνται στα παρασκήνια.

Η φεμινιστική του προσέγγιση στο έργο του Βάρδου δεν αποτελεί κάποια ιδιαίτερη πρωτοτυπία, καθώς ο Ριχάρδος ο Γ’ έχει ανέβει στο αγγλικό θέατρο με γυναίκα πρωταγωνίστρια το 2017, έχει όμως ενδιαφέρον ότι η Ρασίντα/Ριχάρδος του είναι μια γυναίκα αραβικής καταγωγής σε γερμανικό έδαφος, είναι κοινώς και γυναίκα και μετανάστρια.

Κι αν το σενάριό του έδινε περισσότερη έμφαση σε αυτό το γεγονός, τότε ίσως να μιλούσαμε για κάτι πραγματικά ριζοσπαστικό, αλλά ο Κουρμπάνι παρασύρεται για άλλη μια φορά από το μέγεθος των φιλοδοξιών του και δεν μπορεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις εικονοκλαστικές του τάσεις και την ουσία. Η θεατρικότητα που προσδίδει στην ταινία η διατήρηση του σαιξπηρικού λόγου και το παίξιμο των ηθοποιών του είναι σε σημεία εμπνευσμένα και σε άλλα μαρτυρικά, ενώ μια απότομη μετάβαση που επιχειρεί από την πραγματικότητα σε ένα σκηνικό ενός ρημαγμένου τοπίου μοιάζει να προέκυψε σαν έμπνευση της στιγμής που εξυπηρετεί σχεδόν αποκλειστικά και μόνο το εμφανές, βέβαια, ταλέντο του να δημιουργεί εικόνες που χαράζονται στον αμφιβληστροειδή.

Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι συνολικά το «No Beast. So Fierce» μοιάζει περισσότερο σαν ένα κολάζ ιδεών που δεν καταφέρνει να φέρει με επιτυχία τον πάντα επίκαιρο και πολιτικό λόγο του Σαίξπηρ στο σήμερα. Και το να βάλεις, απλά, μια γυναίκα στον πρωταγωνιστικό ρόλο, δυστυχώς δεν αρκεί.

Tο 75ο Φεστιβάλ Βερολίνου διεξάγεται 13-23 Φεβρουαρίου 2023.

To MOVE IT βρίσκεται στη γερμανική πρωτεύουσα για 15η χρονιά και θα σας μεταφέρει όλα όσα συμβούν