Berlinale 18: "Shock Waves" - Κριτική

Σύνοψη:  Βασισμένη σε πραγματικά περιστατικά, η νέα τηλεοπτική σειρά τεσσάρων αυτοτελών επεισοδίων της γαλλοελβετικής κρατικής τηλεόρασης με τίτλο «Shock Waves», παρουσίασε τα 2 πρώτα επεισόδιά της, «Diary of my mind» και «First Name: Mathieu», στα πλαίσια της ενότητας Panorama Special της 68^ης Berlinale.

Άποψη: Τι συμβαίνει μετά το έγκλημα; Αυτό φαίνεται ότι διερωτάται η Γαλλοελβετική σειρά «Shock Waves», η οποία αντλεί έμπνευση από πραγματικά εγκλήματα για να θέσει μια σειρά από ερωτήματα σχετικά με το τι οδηγεί τους ανθρώπους προς την παραβατική συμπεριφορά και ποια είναι η αντιμετώπιση της κοινωνίας προς τους εγκληματίες και τα θύματά τους.

Στο πρώτο επεισόδιο με τίτλο «Diary of my mind», συναντάμε τον 17χρονο Μπενζαμέν (Κέισι Μοτέ Κλάιν), ο οποίος ταχυδρομεί ένα χειρόγραφο στη φιλόλογό του (Φανί Αρντάν), δολοφονεί τους γονείς του και παραδίδεται στην αστυνομία.  

Γρήγορα γίνεται προφανές ότι ο Μπενζαμέν πάσχει από κάποια απροσδιόριστη ψυχική διαταραχή. Εφόσον το χειρόγραφο απευθύνεται σε αυτήν, η καθηγήτρια δεν μπορεί παρά να γίνει κομμάτι της έρευνας που διεξάγει ο δικαστής της υπόθεσης, ο οποίος προσπαθεί να αποδείξει ότι έχει ρόλο ηθικού αυτουργού στην υπόθεση, επειδή πρότεινε στον Μπενζαμέν να διαβάσει συγκεκριμένα λογοτεχνικά έργα (από τα οποία παρουσιάζει – περιέργως – «Ο Ξένος» του Αλμπέρ Καμύ.)

Η Ούρσουλα Μέγιερ, του βραβευμένου με Αργυρή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου του 2012 «Η αδερφή μου» , σκηνοθετεί το «Diary of my mind», το οποίο δεν προσπαθεί να μπει στο μυαλό του δολοφόνου, αλλά επικεντρώνεται στον χαρακτήρα της καθηγήτριας, δίνοντας έτσι στη Φανί Αρντάν την ευκαιρία να κεντήσει έναν χαρακτήρα διχασμένο ανάμεσα στον φόβο της για το νεαρό άντρα και την επιθυμία της να μην τον εγκαταλείψει.

Η σκηνοθεσία της Μέγιερ είναι σοφά απογυμνωμένη από οτιδήποτε περιττό και στα 60 λεπτά του επεισοδίου καταφέρει να προβληματίσει επαρκώς, πριν καταλήξει σε ένα βαθιά ανθρώπινο φινάλε.

Το δεύτερο επεισόδιο της σειράς, με τίτλο «First Name: Matieu», σκηνοθετεί ο Λαϊονέλ Μπάιερ («La vanité») και εξιστορεί την προσπάθεια του 17χρονου Ματιέ, ο οποίος βιάστηκε και ξυλοκοπήθηκε άγρια από άγνωστο άντρα, να ξεπεράσει την τραυματική εμπειρία του και να βοηθήσει την αστυνομία στην ταυτοποίηση και τη σύλληψη του ενόχου.

Βρισκόμαστε σε μια μικρή πόλη της Ελβετίας στις αρχές της δεκαετίας του ’80, συνεπώς η σεξουαλική κακοποίηση  δεν είναι μόνο ένα ακανθώδες ζήτημα, αλλά δεν υπάρχει και καμία υποδομή για τα θύματα τέτοιων εγκλημάτων. Ο Ματιέ  απλά αφήνεται να αντιμετωπίσει μόνος του τις συνέπειες αυτού που του συνέβη, με τους γονείς και τον αδερφό του να προσπαθούν να του φτιάξουν το κέφι, δίχως να γνωρίζουν πώς και εάν μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν.

Σε αντίθεση με το πιο κλινικό «Diary of my mind», το «First Name: Matieu» έχει μια αισθητική που φέρνει σε «Twin Peaks», καθώς παρακολουθούμε σκηνές από τα όνειρα του Ματιέ, μέσα από τα οποία ανασύρονται σταδιακά οι αναμνήσεις του από τη μοιραία βραδιά.

Παράλληλα, η ζωή στην επαρχιακή του πόλη κυλάει αρμονικά, με τις νοικοκυρές να γνωρίζουν τις… χαρές του φούρνου μικροκυμάτων και άλλων τεχνολογικών ανακαλύψεων της περιόδου. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι έχει γίνει μια πραγματικά πολύ καλή ανασύσταση των ‘80s, προσεγμένη μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια.

Η επιλογή του Μπάιερ να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο ζήτημα από τη σκοπιά ενός αρσενικού θύματος είναι αρκετά τολμηρή, αλλά φέρνει εις πέρας το εγχείρημα κρατώντας τις ισορροπίες και επιδεικνύοντας έναν ειλικρινή σεβασμό  στον πρωταγωνιστικό του χαρακτήρα.

Στην πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση ως Ματιέ, ο νεαρός Μαξίμ Γκορμπατσέφσκι είναι μια ικανοποιητικός, ενώ η Ουρσίνα Λάρντι («Η Λευκή Κορδέλα») είναι συγκινητική στον ρόλο της μητέρας του. Τέλος, το φινάλε είναι μια μικρή γροθιά στο στομάχι που δεν σε εγκαταλείπει παρά μόνο μετά από αρκετή ώρα.

Μπορεί να λέμε λοιπόν ότι η αμερικάνικη τηλεόραση είναι αυτή που περνάει «χρυσή εποχή», αλλά παραγωγές όπως το «Shock Waves» δείχνουν ότι και η Ευρώπη δεν πάει πίσω!