24ο ΦΝΘ: "How to survive a pandemic" - Κριτική

Από την αρχή της πανδημίας του κορονοϊού, τον Μάρτιο του 2020, δεν έχουν υπάρξει πολλές προσπάθειες καταγραφής των γεγονότων που ακολούθησαν. Ίσως είναι πολύ νωρίς για κάποιους. Ίσως δεν έχουμε πάρει ακόμα την απόσταση, χρονική ή συναισθηματική, για να μπορέσουμε να το δούμε με κάποια πραότητα για άλλους. Κυρίως γιατί είναι μια συνθήκη που δεν έχει λάβει κάποιο τέλος, ένα κομμάτι της καθημερινότητάς μας που παραμένει παρόν, ενεργό και συχνά απελπιστικό.

ΣΧΕΤΙΚΑ26o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Αύξηση-ρεκόρ σε θεατές

Αυτό το κενό έρχεται να καλύψει ο υποψήφιος με Όσκαρ David France (“Welcome to Chechnya”, “How to Survive a Plague”), η εμπειρία του οποίου στην ερευνητική δημοσιογραφία  αλλά και στην μακροχρόνια μάχη της ανθρωπότητας με μια άλλη επιδημική κρίση, αυτή του AIDS, δεν μπορούσε να αφήσει απαρατήρητη την πρωτόγνωρη δοκιμασία του Covid-19.

To “How to Survive a Pandemic”, σε παραγωγή του HBO, που πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, αποτελεί ένα λεπτομερές χρονικό καταγραφής του εντυπωσιακού παγκόσμιου αγώνα για την έρευνα και δημιουργία των πολυπόθητων εμβολίων και των εξίσου εντυπωσιακών, με την αντίθετη όμως έννοια, συνθηκών που τον συνόδευσαν.

Στο πρώτο μέρος, παρακολουθούμε την απαιτητική διαδικασία που ακολουθήθηκε από τις παγκόσμιες εταιρείες για την παραγωγή των εμβολίων, μια μάχη που κερδήθηκε επιτυχώς μέσα σε μόλις έντεκα μήνες. Ο θαυμασμός του France για ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά επιτεύγματα της εποχής μας είναι εμφανής, χωρίς να ξεχνά όμως την παρωδία που έλαβε χώρα στην πατρίδα του, το μεγάλο παιχνίδι της πολιτικοποίησης, τον πρόεδρο Trump και το ιερό δισκοπότηρο του κέρδους.

Το δεύτερο μέρος εστιάζει σε αυτό που ένας δημοσιογράφος της ταινίας αποκαλεί επιτυχώς «μια καταστροφική ηθική αποτυχία». Αρνητές, αντι-εμβολιαστές, παραπληροφόρηση, καχυποψία, έλλειψη κυβερνητικής καθοδήγησης και κατάλληλης υποστήριξης, ομάδες ανθρώπων που ανέλαβαν προσωπικά την ευθύνη της τακτοποίησης του χάους, συμφέροντα και επιδιώξεις συνθέτουν ένα απαιτητικό καλειδοσκόπιο, η περιστροφή του οποίου καταλήγει στον ουσιαστικότερο προβληματισμό που θέτει το ντοκιμαντέρ, τον αδυσώπητο κοινωνικό διαχωρισμό και την προσβασιμότητα. Τι σημαίνει αλήθεια παγκόσμιο επίτευγμα όταν το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη δεν έχει πρόσβαση σε αυτό; Τι σημαίνει κρατική ευθύνη, κοινωνική αλληλεγγύη και ανθρωπιστική υπευθυνότητα όταν οι προσωπικές πρωτοβουλίες και δράσεις είναι αυτές που επιτυγχάνουν εν τέλει τα μέγιστα;

Γυρισμένο ταυτόχρονα σε πέντε ηπείρους, το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει ένα σύνολο προσώπων και επαγγελματιών, μεταξύ των οποίων ορισμένα σημαίνοντα για την παγκόσμια ιατρική κοινότητα όπως ο διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργικών και Μολυσματικών Ασθενειών των ΗΠΑ και βασικός πρωταγωνιστής της οθόνης μας Anthony Fauci, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Pfizer Albert Bourla, η συνδημιουργός του εμβολίου της Moderna Kizzmekia Corbett, η πρόεδρος του Συμβουλίου Ιατρικής Έρευνας της Νοτίου Αφρικής Glenda Gray, ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμου Υγείας Tedros Adhanom Ghebreyesus. Έπειτα, στην διαδρομή του France τον ακολουθεί ο δημοσιογράφος του περιοδικού “Science” και πρώην συνεργάτης του στην κάλυψη της πανδημίας του HIV John Cohen, τις προσπάθειες του οποίου να καλύψει την συνεχώς εξελισσόμενη κρίση παρακολουθούμε σε πραγματικό χρόνο.

Αν και η διάρκεια θα μπορούσε να είναι μικρότερη, συμμαζεύοντας κάποια κομμάτια που περισσότερο αφαιρούν παρά προσθέτουν, και πέρα από το γεγονός ότι οι πρώτες εντυπώσεις σε κάνουν να πιστεύεις ότι το αποτέλεσμα διαθέτει για ακόμα μια φορά μια αμερικανική εστία, εντούτοις η ταινία καταφέρνει να χτενίσει με πολλαπλότητα το θέμα της, δίνοντας έμφαση τελικά στις πιο σημαίνουσες πτυχές, αλλά και να προβληματίσει, μετακινούμενη με ευελιξία μεταξύ της μικρής και της μεγαλύτερης εικόνας.

To “How to Survive a Pandemic” δεν είναι ένας οδηγός επιβίωσης της πανδημίας, αλλά ένας κάποιος απολογισμός των όσων συνέβησαν, επιτυχιών και αποτυχιών, και μια υπενθύμιση για αυτά που εξακολουθούν να συμβαίνουν στο σήμερα. Δεν μπορεί να τα πει όλα, αλλά λέει αρκετά, ενώ το λυπηρό 13.7% των φτωχότερων χωρών που έχει εμβολιαστεί μέχρι σήμερα και ο τεράστιος αριθμός των ανθρώπων που θα μπορούσαν να είχαν σωθεί ως τώρα μας υπενθυμίζει ότι η επιβίωση δεν είναι καθόλου μα καθόλου απλή υπόθεση.

To "How to survive a pandemic" μπορείτε να το δείτε εδώ.

Όλες τις κριτικές και τις ανταποκρίσεις του MOVE IT από το 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, μπορείτε να τις βρείτε εδώ.