23ο ΦΝΘ: "Notturno" - Κριτική

Σύνοψη: Η νέα ταινία μιας από τις πιο ξεχωριστές φωνές του σύγχρονου ντοκιμαντέρ διεισδύει στα άδυτα ενός τόπου όπου η τυραννία, οι εισβολές και η τρομοκρατία θρέφουν η μία την άλλη, σ’ έναν φαύλο κύκλο βίας και καταστροφής.

ΣΧΕΤΙΚΑ26o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Αύξηση-ρεκόρ σε θεατές

Γυρισμένη την τελευταία τριετία στα σύνορα Ιράκ, Κουρδιστάν, Συρίας και Λιβάνου, η ταινία ανακαλύπτει με συνταρακτικό τρόπο την καθηλωτική ομορφιά της ανθρωπότητας που ξυπνά κάθε μέρα σε μια ατελείωτη νύχτα.

Άποψη: Η πρόταση της Ιταλίας για το φετινό Όσκαρ καλύτερης διεθνούς ταινίας είναι το νέο ντοκιμαντέρ του φημισμένου ντοκιμαντερίστα Gianfranco Rossi και βραβευμένου με Χρυσό Λέοντα για το ντοκιμαντέρ Sacro Gra (2013) και την Χρυσή Άρκτο μαζί με μια υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ για το Fire at Sea (2016) για την προσφυγική κρίση και την επικίνδυνη Μεσόγειο στην οποία βρήκαν πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες τον θάνατο.

Πάντοτε επίκαιρος, πάντοτε με ένα σινεμά του εδώ και τώρα, hic et nunc, που ξέρει πώς να αντιμετωπίζει ακανθώδη θέματα που πολλούς προβληματίζουν και άλλοι τόσοι δεν θα ήθελαν καν να γίνεται θέμα συζήτησης.

Όπως εν προκειμένω η Τουρκία, μιας και το Νυχτερινό γυρίζεται κυρίως νυχτερινές ώρες, ή έστω απόγευμα εκεί κοντά στο σούρουπο στην Μέση Ανατολή, σε περιοχές εμπόλεμης ζώνης, με ανθρώπους που προσπαθούν να φτιάξουν ή να δομήσουν τις ζωές τους παρόλες τις συνθήκες. Άλλοι είναι στρατιώτες, άλλοι είναι νεαροί ερωτευμένοι που διστάζουν να πουν όλα όσα νιώθουν και σκέπτονται αλλά προσπαθούν να βρουν τον έρωτα και κάτω υπό αυτές τις συνθήκες, άλλες είναι μανάδες που έχουν χάσει τα παιδιά τους.

Η Τουρκία κάποιες φορές βρίσκεται έντονα στο επίκεντρο, άλλωστε με αυτή ξεκινάει το ντοκιμαντέρ, ή για την ακρίβεια με την πάλαι ποτέ Οθωμανική Αυτοκρατορία και την στάση της απέναντι σε αυτά τα κράτη με αποτέλεσμα να γίνεται ένας παραλληλισμός ανάμεσα στο σύγχρονο τουρκικό κράτος και στον πρόγονό του. Η πιο έντονη στιγμή ωστόσο είναι όταν μια μάνα μοιρολογάει τον χαμό του γιού της μέσα στο κελί που βασανίστηκε και εκτελέστηκε κατηγορώντας ανοιχτά την Τουρκία για τον θάνατο του γιού της.

Ο Rosi ανέκαθεν έκανε ένα σινεμά κοινωνικής μεν ευαισθησίας, προσηλωμένος στους ανθρώπους και στις προσωπικές τους ιστορίες, με πολιτικά σχόλια δε να δεσπόζουν ή να υπονοούνται, μιας και τα ζητήματα που επιλέγει να θίξει πάντοτε έχουν και πολιτικές αναμίξεις, όπως φυσικά οι εξελίξεις στις συγκεκριμένες χώρες και φυσικά ο κίνδυνος του Isis, που και αυτός τίθεται στο στόχαστρο.

Πέραν όμως όλων αυτών, είναι ένα καθηλωτικό ντοκιμαντέρ. Έχει μια αφοπλιστικά καλαίσθητη φωτογραφία από τον ίδιο τον Rosi, θυμίζοντας πολλές φορές τα μεγάλα και ανοιχτά πλάνα του Ceylan από τα βάθη της Τουρκίας.

Επιπλέον, είναι πολύ έξυπνος ο ρυθμός της ταινίας και οι εναλλαγές του, καθώς από τους οδυρμούς και την συναισθηματική ένταση της θρηνούσας μητέρας περνάμε σε έναν άντρα που ψάχνεται και κρύβεται σε ένα ποτάμι με καλάμια, χωρίς κανένα τριγύρω, πνιγμένος μέσα στις σιωπές, και από εκεί σε ερωτευμένους νέους, και από εκεί σε στρατιώτες και από εκεί σε παιδιά. Μια πληθώρα ανθρώπων παρελαύνουν με τις ενδιαφέρουσες ιστορίες και ζωές τους να αποτυπώνονται στην οθόνη από μια κάμερα που αν μη τι άλλο νοιάζεται για αυτό που θα δείξει. Η ταινία δεν κατάφερε να μπει στην δεκαπεντάδα από την οποία θα προκύψει η τελική πεντάδα για το Όσκαρ, αλλά δεν παύει να είναι ένα από τα καλύτερα ντοκιμαντέρ των τελευταίων χρόνων.

Tην ταινία μπορείτε να την δείτε εδώ.

To ΜΟVE IT παρακολουθεί το φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Όλες οι κριτικές και ανταποκρίσεις μας βρίσκονται στο ειδικό section που έχουμε στήσει.