The personal history of David Copperfield

O γνωστός τηλεοπτικός ταχυδακτυλουργός το διάλεξε σαν όνομα γιατί του άρεσε ο τρόπος που ακουγόταν.  Ο Dickens το ξεχώριζε ως προσωπικά αγαπημένο ανάμεσα στα υπόλοιπα «παιδιά του» (και θεωρείται μάλιστα το πιο αυτοβιογραφικό του έργο). Και ο Armando Ianucci, συγγραφέα των Veep, The Thick of it και The Death of Stalin, που αγαπά την κοινωνικοπολιτική σάτιρα και τις γενναίες δόσεις χιούμορ, επέλεξε να το μεταφέρει στον κινηματογράφο «κάπως αλλιώς» .

Στην ταινία, το σενάριο της οποίας συνυπογράφει ο Simon Blackwell, παρακολουθούμε τις περιπέτειες του David Copperfield (Dev Patel), από την δύσκολη παιδική του ηλικία ως την ενήλικη ζωή και την ωριμότητα, όπως τις αφηγείται αναδρομικά ο ίδιος, μέσα σε ένα παιχνίδι αφηγηματικού εγκιβωτισμού. Στο ταξίδι του μέχρι την προσωπική και συγγραφική επιτυχία, περνά μέσα από πολλαπλά εμπόδια και δυσκολίες, χρησιμοποιεί τη γραφή για να προσδώσει νόημα και να ελέγξει την ασάφεια και την χαώδη φύση της πραγματικότητάς του, εξελίσσεται και ωριμάζει μέσα σε ένα σύνολο ανθρώπινων και ευφάνταστων χαρακτήρων (στους οποίους συναντάμε τους πάντα ενδιαφέροντες Tilda Swinton, Hugh Laurie και Ben Whishaw),  που τον διαπλάθουν και τον οδηγούν σε αυτό που είναι σήμερα.

Αν και αναπτύσσονται κάπως άνισα στην αφηγηματική πορεία, η εκκεντρικότητα και η ιδιορρυθμία  των χαρακτήρων διανθίζουν με κωμικά και σουρεαλιστικά στοιχεία μια κατά βάση επίπεδη εξέλιξη. Ενδιαφέροντα στοιχεία υπάρχουν, και το σενάριο, αν και δεν ακολουθεί πιστά το βιβλίο, εμπλουτίζεται με την μοναδική γραφή του Dickens. Το βιομηχανικό, βρώμικο και μελαγχολικό Λονδίνο δεν απουσιάζει, αλλά είναι πιο φωτεινό, χρωματιστό και ελπιδοφόρο, ενώ οι τάσεις της βικτωριανής μόδας ακολουθούνται πολύ όμορφα.

Η κοινωνική κριτική του συγγραφέα στις συνθήκες και τις αξίες της βικτωριανής εποχής (παιδική εργασία, φτώχεια, κοινωνική ανισότητα) δίνεται σε μικρές δόσεις και αν και η προσέγγιση σίγουρα δεν προσιδιάζει στις συνήθεις μεταφορές των βιβλίων του, κι αυτό είναι κάτι που πάντα αναμένεται με θετική περιέργεια, το The Personal History of David Copperfield δεν καταφέρνει να ενθουσιάσει ή να συμπαρασύρει τον θεατή.

Η παγίδα πάντα με την μεταφορά ενός αγαπημένου βιβλίου, και δη κλασικού, είναι πως η μεγάλη μερίδα των θεατών περιμένει να δει κάτι πιστό στην ατμόσφαιρα και το ύφος του έργου, σε αυτό που είναι το έργο, και όσο το δυνατόν πιο κοντά στην δική τους εικονοπλαστική εμπειρία. Όταν επιχειρείται κάτι αρκετά διαφορετικό, η πρόκληση να βρει την αναμενόμενη ανταπόκριση είναι ακόμα μεγαλύτερη.

Ο Ianucci θεωρώντας το συγκεκριμένο έργο εξαιρετικά σύγχρονο και ψυχολογικά ευφυές, προσπάθησε να το προσεγγίσει με μια χιουμοριστική και μοντέρνα ευαισθησία και ένα colour-blind casting, το οποίο, αν και έχει προταθεί για BAFTA και αποτελεί από μόνο του μια ενδιαφέρουσα επιλογή, δεν έχει τύχει σημαντικής αποδοχής. Το αποτέλεσμα, μια ιδιαίτερη και ελαφριά εκδοχή του κλασικού, από την οποία όμως κάτι λείπει. Σαν οι σύγχρονες προεκτάσεις του έργου, κι αυτό που ήθελαν να μας δώσουν οι δημιουργοί, να έμεινε τελικά στα χέρια τους.

Ανδρομάχη Σδούκου