Ο άρχοντας των μυρμηγκιών

Ο άρχοντας των μυρμηγκιών - κριτική ταινίας

Σύνοψη: Η ιστορία του Iταλού ποιητή, θεατρικού συγγραφέα και σκηνοθέτη Άλντο Μπραϊμπάντι, ο οποίος καταδικάστηκε για τη σχέση του με έναν κατά πολύ νεότερό του άντρα στην Ιταλία των 1960.

Στον ιταλικό ποινικό κώδικα η ομοφυλοφιλία δεν υπήρξε ποτέ παράνομη, αφού η καταδίκη της από την επίσημη εξουσία θα αναγνώριζε την ύπαρξή της, ωστόσο αυτό δεν εμπόδισε ποτέ την εξουσία να επινοήσει άλλους τρόπους να επιβληθεί και να καταπνίξει τη διαφορετικότητα. Έτσι, το «έγκλημά» του Μπραϊμπάντι ήταν αυτό της «plagia», της πλάγιας επιρροής και παραβίασης της προσωπικότητας ενός άλλου ανθρώπου.

Άποψη: Ο Aldo Braibanti (1922-2014) ήταν ένας άλλος Oscar Wilde, δύο συγγραφείς που καταδικάστηκαν με τον έναν ή άλλον τρόπο από τα δικαστήρια της χώρας τους (Ιταλία και Μεγάλη Βρετανία αντίστοιχα) για την ομοφυλοφιλία τους.

Και ενώ στην Μεγάλη Βρετανία, ο σοδομισμός, όπως αποκαλούταν, ήταν ποινικά κολάσιμος, στην Ιταλία δεν ίσχυε σχετικός νόμος, αλλά σαν άλλος Σωκράτης, κατηγορήθηκε από την άρχουσα τάξη, ως γενικότερα διαφθορέας των νέων. Και αν η περίπτωση του Wilde είναι παγκοσμίως γνωστή, αποτελώντας ένα queer -και όχι μόνο- είδωλο, ο Braibanti έμεινε στην αφάνεια, εκτός Ιταλίας.

Ο σκηνοθέτης Gianni Amelio, που πριν από λίγα χρόνια ανακάλυψε την δική του ομοφυλοφιλία, θέλησε να φέρει στην επιφάνεια τον πολυπράγμονα δημιουργό που μεταξύ άλλων υπήρξε ποιητής, συγγραφέας, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και εικαστικός ενώ ασχολήθηκε ιδιαιτέρως με την εντομολογία και κυρίως με τα μυρμήγκια προσφέροντάς του το προσωνύμιο του τίτλου.

Ο Amelio επιλέγει μια ακαδημαϊκή προσέγγιση σε μια πιο ριζοσπαστική ιστορία, που ωστόσο δεν βυθίζεται στην ανία της κλασικότητας ως προς την φόρμα, αλλά κρατά το ενδιαφέρον με τις υπόγειες και ορατές εντάσεις, την προφανή φλόγα του ίδιου του σκηνοθέτη προς το πρόσωπο για το οποίο μιλά, αλλά και τα πανέμορφα πλάνα, επιμελώς φτιαγμένα μέσα στην γεωμετρικότητα και την αισθητική τους, που μπορεί κάτι να θυμίζουν και κάπου να τα έχεις ξαναδεί αλλά δεν παύει να γοητεύει. Το πάθος και την οργή του σκηνοθέτη μεταφέρει με μέτρο και σύνεση όπου χρειάζεται αλλά και με δυναμισμό στις επίμαχες σκηνές, ο πρωταγωνιστής Luigi Lo Cascio. Καταλυτική είναι και η παρουσία του πάντοτε εξαιρετικού Elio Germano.

Η ταινία δεν στρέφεται βιογραφικά απέναντι στον συγγραφέα. Μαθαίνουμε βέβαια και άλλες πληροφορίες για την ζωή του, ενός ανθρώπου που άλλωστε είχε συλληφθεί ήδη δύο φορές την δεκαετία του 1940 από τους φασίστες της Ιταλίας, λόγω της αντιφασιστικής και κομμουνιστικής του δράσης, πριν τα γεγονότα των 60s στα οποία εστιάζει ο Άρχοντας των Μυρμηγκιών.

Ο Amelio θέλει περισσότερο να χρησιμοποιήσει την ιστορία του Braibanti για να στοχεύσει την ομοφοβία, την ποινικοποίηση της σεξουαλικότητας ή οτιδήποτε η λευκή, ετεροφυλόφιλη πατριαρχική κοινωνία θεωρεί διαφορετικό. Θέλει να καταδείξει το σκοτεινό παρελθόν της χώρας του, που στα 60s δίκασε τον Braibanti για την ομοφυλοφιλία του και στα 70s δολοφόνησε τον Παζολίνι για την ιδεολογία του και την σεξουαλικότητά του. Άλλωστε, ο Παζολίνι, όπως βέβαια και ο Μάρκο Μπελόκιο, ο Ουμπέρτο Έκο και ο Αλμπέρτο Μοράβια, είχε υποστηρίξει τον συγγραφέα και τα δικαιώματά του.

Ίσως αυτό που αποδυναμώνει την ταινία είναι η κλασικότητά της, η διάθεση για στιβαρότητα και σταθερότητα σε μια αφήγηση που χρειάζεται ρευστότητα και εσωτερικότητα. Ο Amelio έκανε εν τέλει ένα σοβαρό δικαστικό δράμα, ιδίως από την στιγμή και μετά που η ταινία στρέφει την προσοχή στην δίκη, ενώ ίσως ήθελε μια «ερωτική» ένταση στην παρουσίαση του βιώματος

Πρώτη δημοσίευση: 30 Mar 2023, 12:17
Ενημέρωση: 6 Apr 2023, 00:59
Τίτλος:
Ο άρχοντας των μυρμηγκιών ( Il signore delle formiche)
Είδος: 
Σκηνοθεσία: 
Χώρα: 
Έτος: 
Διάρκεια: 
134
Εταιρία διανομής: 
Release: 
30 Μαρτίου 2023

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos