Dheepan

Υπόθεση: Για να αποδράσουν από τον εμφύλιο πόλεμο στη Σρι Λάνκα, ένας πρώην στρατιώτης των Τίγρεων του Ταμίλ, μια νεαρή γυναίκα κι ένα κορίτσι, παριστάνουν την οικογένεια. Καταλήγουν λίγο έξω από το Παρίσι. Πρέπει να χτίσουν μια νέα ζωή μαζί, παρόλο που είναι παντελώς άγνωστοι μεταξύ τους.

Στη βραβευμένη με το Χρυσό Φοίνικα στο τελευταίο Φεστιβάλ Καννών νέα ταινία του, ο Ζακ Οντιάρ (“Σώμα με Σώμα”, “Ο Προφήτης”) συνδυάζει με περίτεχνο τρόπο, αποφεύγοντας επιδέξια τυχόν μελοδραματισμούς, το – σταθερά επίκαιρο – προσφυγικό δράμα με την αρχέγονη ανάγκη του ανθρώπου να νιώσει πως ανήκει κάπου, έστω κι αν αυτό είναι μια "δανεική" πατρίδα ή μία κατ' ανάγκη κατασκευασμένη οικογένεια.

Στα πρώτα πλάνα της ταινίας παρακολουθούμε διάφορους μαχητές Ταμίλ, τους ηττημένους, δηλαδή, του εμφυλίου στη Σρι Λάνκα, να καίνε τους νεκρούς τους και μαζί τις πολεμικές στολές τους. Ένας εξ αυτών, ο οποίος έχει χάσει γυναίκα και παιδί, σε συνεννόηση με μια μοναχική, άγνωστή του νεαρή γυναίκα και ένα ορφανό 9χρονο κορίτσι (εξαιρετικοί στους ρόλους τους και οι τρεις πρωτοεμφανιζόμενοι πρωταγωνιστές), θα υιοθετήσουν νέες ταυτότητες και ως “οικογένεια” θα αναζητήσουν πολιτικό άσυλο στην Ευρώπη.

Σύντομα θα βρουν καταφύγιο στα προάστια του Παρισιού, σε μια υποβαθμισμένη γειτονιά που τελεί υπό τον έλεγχο συμμοριών που διακινούν ναρκωτικά. Ο Ντιπάν, όπως είναι το όνομα στο οποίο ακούει πλέον ο άνδρας, θα πιάσει δουλειά ως επιστάτης ενός κτιριακού συγκροτήματος, η “σύζυγός” του θα αναλάβει να φροντίζει έναν πάσχοντα από Αλτσχάιμερ ηλικιωμένο και η “κόρη” τους θα αρχίσει να παρακολουθεί μια τάξη για παιδιά μεταναστών. Κι ενώ οι τρεις τους προσπαθούν μέρα με τη μέρα να προσαρμοστούν στο νέο αυτό ξεκίνημα στις ζωές τους, δεν θα αργήσουν να βρεθούν στο επίκεντρο έκρυθμων καταστάσεων, οι οποίες θα ανασύρουν μνήμες από την εμπόλεμη ζώνη της πατρίδας τους από την οποία πάσχισαν να ξεφύγουν. Και τότε, το ένστικτο της επιβίωσης θα ξυπνήσει για μια ακόμη φορά μέσα τους.

Διαθέτοντας ως “φόντο” ένα γνώριμο σκηνικό (οι συμπλοκές των συμμοριών στα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού), ο καταξιωμένος Γάλλος σκηνοθέτης και σεναριογράφος επιλέγει συνειδητά να εστιάσει στις μικρές εκείνες λεπτομέρειες που αφορούν στις προσπάθειες τριών εντελώς αγνώστων μεταξύ τους και αμάθητων σε τέτοιες συνθήκες συμβίωσης ανθρώπων να μάθουν να φροντίζουν ο ένας τον άλλον και, σε βάθος χρόνου, να μάθουν να αγαπούν ο ένας τον άλλον, προσεγγίζοντας με ευπρόσδεκτο λυρισμό, γνήσιο ενδιαφέρον και ειλικρινή συμπάθεια τους αποπροσανατολισμένους ήρωές του. Μέσα από κλεφτές ματιές στην ιδιόμορφη καθημερινότητά τους γινόμαστε κοινωνοί της ανάγκης του άνδρα για συναισθηματική σύνδεση, της ανάγκης της γυναίκας για επικοινωνία και της ανάγκης του κοριτσιού για γονική στοργή.

Κι αν το εμπόδιο της γλώσσας μοιάζει να είναι, προς στιγμήν, το βασικό πρόβλημα με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι οι τρεις πρωταγωνιστικοί χαρακτήρες (οι οποίοι ακούγονται να μιλούν μεταξύ τους Ταμίλ, με τον Ντιπάν να συνεννοείται με τον περίγυρό του σε “σπαστά” Γαλλικά), η μοίρα θα τα φέρει έτσι ώστε ο Ντιπάν θα αναγκαστεί για μια ακόμη φορά να αναζητήσει τον πολεμιστή που κρύβει εντός του, προκειμένου να προστατέψει τη νέα του οικογένεια, το μόνο, πλέον, πράγμα που απέμεινε να του θυμίζει την πατρίδα του.

Ο Οντιάρ θα ολοκληρώσει έτσι μια θαυμάσια, βαθιά ουμανιστική και απαράμιλλα γοητευτική ταινία, στο τελευταίο ημίωρο της οποίας η υποβόσκουσα – ως τότε – βία θα αναδυθεί σταδιακά στην επιφάνεια, για να μάς υπενθυμίσει πως κάποιος μπορεί να νιώσει ολοκληρωμένος ως άνθρωπος μόνο όταν αποφασίσει να αγωνιστεί με αυτοθυσία για εκείνους που αγαπάει.