"O Γκοντάρ είναι ο Πικάσο του σινεμά"

Στα ίχνη του σινεμά που τιμά τις ρίζες του, ο βραβευμένος με Όσκαρ για το The Artist, Michel Hazanavicius τολμά να κάνει μια ταινία για το ιερό τέρας της νουβέλ βαγκ, βασισμένος στο βιβλίο της πρώην γυναίκας του Anne Wiazemsky. Επικεντρωμένο στην ερωτική ιστορία που άναψε και έσβησε με φόντο τα σκαμπανεβάσματα του έργου και της σκέψης του δημιουργού, αλλά και τον Μάη του ‘68, το Γκοντάρ, Αγάπη μου είναι μία κομεντί γεμάτη κινηματογραφικές αναφορές στο γκονταρικό σύμπαν.

Τον εμβληματικό, δύστροπο και ρηξικέλευθο auteur ενσαρκώνει ο Louis Garrel (The Dreamers), καθώς ερωτεύεται, ταλανίζεται, αναθεωρεί και γυρίζει την πλάτη του στις δύο μεγάλες αγάπες της ζωής του, το σινεμά και τη γυναίκα του. Χαζαναβίσιους και Γκαρέλ παραχώρησαν συνέντευξη:

ΜΙΣΕΛ ΧΑΖΑΝΑΒΙΣΙΟΥΣ

Με μία πρώτη ματιά, είναι αιφνιδιαστικό που αφιερώνετε μία ταινία στον Jean-Luc Godard.

Μπορώ να το φανταστώ, αλλά δεν μου φαίνεται τόσο απρόσμενη αυτή η ταινία. Φυσικά, ο Godard είναι σύνθετο ζήτημα. Αλλά ένα από τα πράματα που με ενδιέφεραν και με βοήθησαν να πιστέψω ότι η ταινία ήταν πιθανή, ήταν ότι ο Godard, ενώ είναι σπουδαίος καλλιτέχνης με τη φήμη του δύσκολου, μιλάω και για τις ταινίες του και για τον ίδιο, παρ’ όλα αυτά μπορεί να θεωρηθεί ένα ποπ σύμβολο. Είναι μία από τις κεντρικές φιγούρες της δεκαετίας του ’60, όπως και ο Andy Warhol, ο Muhammad Ali, ο Elvis και ο John Lennon. Ανήκει στο φαντασιακό. Μέσα από αυτόν μπορούμε να προσεγγίσουμε θέματα κοινά σε όλους. Την αγάπη, τη δημιουργία, την πολιτική, την περηφάνια, τη ζήλεια κτλ. Ποτέ δεν ήταν αδιάφορος, δεν προσπάθησε ποτέ να κάνει τον καλό. Αυτό τον κάνει έναν σύνθετο και ανθρώπινο χαρακτήρα, που επιτρέπει αφηγηματική ελευθερία. Δεν είμαι καταδικασμένος να τον εγκωμιάσω, από τη στιγμή που ούτε ο ίδιος δεν θέλει τέτοια αντιμετώπιση. Κυρίως όμως, ξεχνάμε ότι οι ταινίες του, όπως και ο ίδιος, μπορούν να είναι πολύ αστείες. Ήξερε πώς να γοητεύει και να είναι πνευματώδης.

Εκτός από την αρχή και το τέλος της ταινίας, δεν δείχνετε τον Godard να κάνει γύρισμα. Γιατί;

Αρχικά γιατί δεν είναι η μια ταινία για τον Godard, αλλά μια ερωτική ιστορία. Το θέμα δεν ήταν να κάνω μία μελέτη του Godard, ούτε μία βιογραφία. Επίσης, ο σκηνοθέτης δεν είναι ερμηνευτής. Η δουλειά του σκηνοθέτη είναι αργή και σκληρή… Στην πρώτη σκηνή, στο γύρισμα του La Chinoise, μπορώ να πείσω το κοινό να αποδεχτεί ότι ο Louis Garrel είναι ο Godard. Αυτό είναι όλο. Δεν ζητάω κάτι άλλο.

Τι είδους σχέση έχετε με το σινεμά του Godard;

Όταν ήμουν μικρός, μου άρεσε το Breathless, η απίστευτη ενέργεια του, οι μυθικές του ατάκες, η καταπληκτική παρουσία του Belmondo… Μετά, αγάπησα τις ταινίες της περιόδου με την Anna Karina. Τόση γοητεία! Από την άλλη, με τον Godard δεν είναι η μία ταινία ή η άλλη που έχει σημασία. Καμία δεν είναι τέλεια, σε αντίθεση με κάτι που θα λέγαμε για τον Billy Wilder, τον Ernst Lubitsch ή τον Stanley Kubrick. Αντιθέτως, είναι η πορεία του που κάποιος πρέπει να ακολουθήσει. Και η τροχιά του είναι μοναδική, διαρκώς εξελισσόμενη και υπό επαναπροσδιορισμό. Μου έκανε εντύπωση ένα πράγμα: ενώ απαρνείται τον ρεαλισμό που βρίσκει κανείς στον Truffaut, τον Chabrol και τους άλλους, οι ταινίες του αφήνουν σήμερα μία εντύπωση αξεπέραστης αλήθειας.  Από τη μια είναι ο κινηματογραφιστής, από την άλλη ο άνθρωπος. Ο Godard δεν είναι ένας καλός άνθρωπος. Δεν προσπάθησε καν να είναι. Πώς σκηνοθετείς μία ταινία με έναν καταστροφικό και παράδοξο χαρακτήρα; Θα μπορούσα να έχω λειάνει τις λακκούβες και να παρουσίαζα μία εντελώς θετική φιγούρα, να του έφτιαχνα έναν ανδριάντα, αλλά αυτό θα ήταν προδοσία. Ήταν μία από τις προκλήσεις της ταινίας, να βρω την ισορροπία ανάμεσα στην καταστροφική πτυχή του χαρακτήρα του και την ενσυναίσθηση που ήθελα να έχουμε απέναντι του.

 Η ενσυναίσθηση που αναφέρετε έχει να κάνει με την επιλογή του Louis Garrel στον ρόλο του Godard;

Φυσικά. Πρωτίστως χάρη στην ποιότητα του υποκριτικά. Μπόρεσε να δώσει πολλές αποχρώσεις και να κάνει τον χαρακτήρα ανθρώπινο. Αλλά σε ένα πιο βαθύ επίπεδο, έχει κάτι πάνω του που τον κάνει πειστικό σε έναν τέτοιο κόσμο, με αυτά τα θέματα και αυτή τη γλώσσα. Είναι ελίτ, αιχμηρός και έχει κωμική διάσταση που ταιριάζει με το σινεμά που θέλω να κάνω. Είναι πολύ ταλαντούχος και εργατικός. Κάποιος που σου αρέσει να αγαπάς.

Περιμένετε κάποια αντίδραση από τον Jean-Luc Godard;

Πριν το γύρισμα, του έστειλα ένα γράμμα. Καμία απάντηση. Μετά έκανε γνωστό ότι ήθελε να δει το σενάριο. Του το έστειλα. Καμία απάντηση. Πρότεινα να δει την ταινία. Έβαλε κάποιον να μου απαντήσει ότι δεν ήθελε να τη δει. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, δεν αποκλείεται να εμφανιστεί με κάποιο σύνθημα, στα οποία μάλιστα είναι άσος. Λέξεις που θα με κάνουν να ντραπώ και θα κάνει και τους αγαπημένους μου ανθρώπους να ντραπούν για μένα. Θα δούμε. Την ίδια στιγμή, είμαι χαρούμενος για αυτή την ταινία και αν έπρεπε να διαλέξω, προτιμώ που έχω κάνει μία ταινία για τον Godard, από το να έκανε μία ταινία ο Godard για μένα.

ΛΟΥΙ ΓΚΑΡΕΛ

Είναι γνωστό ότι θαυμάζετε το σινεμά του Godard. Πώς νιώσατε όταν σας έγινε η πρόταση να τον υποδυθείτε στη μεγάλη οθόνη;

Η απόφαση δεν ήταν εύκολη. Για κάθε ηθοποιό, ο ρόλος του Godard μπορεί να είναι τρομαχτικός. Ο Godard έχει παίξει και συνεχίζει να παίζει κεντρικό ρόλο στη δουλειά μου. Η πρώτη μου αντίδραση ήταν ότι, αφού είμαι θαυμαστής του, δεν μπορώ να τον παίξω. Μετά μιλήσαμε με τον Michel και μου εξήγησε ότι δεν ήταν μια ταινία για τον Godard. Η ταινία είναι λιγότερο βιογραφική κα περισσότερο η ιστορία ενός δημιουργού που βρίσκεται σε μία συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Η περίοδος είναι μικρή και έντονη. Είναι επίσης μία ιστορία αγάπης. Οπότε άρχισα να το βλέπω πιο καθαρά.

 Η κωμωδία και η πολιτική δεν είναι αντικρουόμενες;

Μπορεί. Αλλά δεν μπορείς να ξεχωρίσεις τον Godard από την όρεξη για το παράδοξο και την πρόκληση, για την αποδόμηση και, ναι, για το κωμικό. Η πρόκληση είναι ουσιαστικό κομμάτι της ζωής του και του έργου του. Ο Godard δεν μπορεί να εμπλακεί σε κάτι χωρίς να το διαλύσει και το ανασκευάσει. Το ανικανοποίητο και η συνεχής κίνηση τον έχουν κάνει τον εφευρέτη του μοντερνισμού. Είναι ο Picasso του σινεμά.

Μελετήσατε ντοκουμέντα για την προετοιμασία σας; Ταινίες; Τηλεοπτικές συνεντεύξεις του Godard;

Συνέχεια. Το έκανα πάντα, ακόμα κι όταν δεν τον υποδυόμουν. Βάζει όρια στις συνεντεύξεις. Η προφανής αυστηρότητα του είναι ένα σημάδι βαθιάς και διαρκούς ανάγκης για τον άλλον. Έχει ανάγκη να προσδιορίσει τον εαυτό του σε σχέση με τον άλλον.

Πώς προετοιμαστήκατε εμφανισιακά;

Αν ήθελα περούκα; Οτιδήποτε φτιαχτό δεν μας έκανε… αλλά δεν ήξερα ακριβώς τι έπρεπε να γίνει. Ο Michel με έπεισε στο τέλος, όταν μου έδειξε ένα σκίτσο του πώς τον βλέπει. Με τα γυαλιά, τον θύσανο κτλ. Από τότε όλα ξεκαθάρισαν. Έλεγα στον Michel ότι δεν θέλω να πληγώσω αυτούς που τον αγάπησαν. Μου απαντούσε ότι δεν θέλει να τρομάξει αυτούς που τον μισούν. Η ταινία ισορροπεί ανάμεσα σε δύο επιθυμίες και δύο φόβους.