Berlinale 17 - "Final Portrait" - Κριτική

Ο Stanley Tucci επανέρχεται μετά από δέκα χρόνια σκηνοθετικής απόπειρας με την ταινία The Final Portrait για τον ζωγράφο και γλύπτη Alberto Giacometti. Βιογραφική απεικόνιση όμως με την στενή έννοια του όρου, σε καμία περίπτωση δεν τη λες, κι ας νιώθεις πως στο σύντομο χρονικό διάστημα που εξετάζει -μόλις δύο εβδομάδες από τη ζωή του καλλιτέχνη- είναι λες και πέρασε μία ολόκληρη ζωή.

Σε αυτό συμβάλλει ως επί τω πλείστον η εκπληκτική υποκριτική ικανότητα του Geoffrey Rush, ο οποίος συμπυκνώνει στον ρόλο του όλη την ιδιορρυθμία και το καλλιτεχνικό ταπεραμέντο του ήρωά του.

Η ιστορία ακολουθεί τον Giacometti (Rush), ο οποίος εργάζεται στο ατελιέ του -που μόνο ατελιέ δεν θυμίζει, μεταξύ μας, με το χάος που επικρατεί εκεί- και ζητά από τον Αμερικάνο φίλο του και κριτικό τέχνης James Lord (Armie Hammer) να ποζάρει για εκείνον. (Αργότερα ο Lord θα γράψει τη βιογραφία του καλλιτέχνη, στην οποία και βασίστηκε η ταινία.) Πότε θα τελειώσει το πορτραίτο; Άγνωστο. Ο Lord αναγκάζεται να αλλάξει την πτήση του για την Αμερική ουκ ολίγες φορές, σε αναπάντεχο και πολυέξοδο βαθμό. Ο Giacometti είναι φιγούρα που θα πάρει τα σκίτσα του και θα τα κάψει σε μία εν βρασμώ στιγμή προσωπικής αμφισβήτησης ή που θα μουτζουρώσει την πορεία του πορτραίτου, το οποίο είναι σχεδόν ολοκληρωμένο, και θα ξεκινήσει πάλι από την αρχή. Ο Hammer, από την άλλη, ποζάρει συγκαταβατικά, μα ο εσώτερος εαυτός του θέλει να φωνάξει από τον εκνευρισμό που του δημιουργεί ο Giacometti. Παραδόξως, όμως, μεταξύ των δύο, δημιουργείται ένα δέσιμο, που αναλύεται σε βόλτες στα πάρκα μεταξύ τους, βόλτες με το φρεσκοαγορασμένο αυτοκίνητο της ερωμένης του Giacometti Caroline (Clemence Poesy), ή γεύματα και μπόλικο κόκκινο κρασί μαζί με τη γυναίκα του Annette (Sylvie Testud). Στο καστ συμμετέχει και ο Tony Shalhoub στο ρόλο του συνετού αδερφού του Giacometti, Diego.

Ο Tucci κατάφερε και δημιούργησε μία διασκεδαστική ταινία, όπου κάθε ένας από τους συμμετέχοντες έχει την δική του εκκεντρική προσωπικότητα. Η απεικόνιση του ατελιέ του Giacometti είναι ακριβώς όπως η προσωπικότητά του, πλούσια και χαώδης. Κι ενώ ο Rush είναι ο ίδιος ολόκληρη η ταινία -πώς θα γινόταν άραγε αλλιώς;-, ο Hammer, φαίνεται να υστερεί λιγάκι συγκριτικά. Έχει αναλάβει τον ρόλο ενός συγκαταβατικού μοντέλου, ενώ δεν φανερώνει ιδιαιτέρως -παρά μόνο ακροθιγώς με voice over σκέψεις- τις ψυχολογικές προεκτάσεις κάποιου που τηλεφωνεί στον φίλο του και του λέει συνεχώς πως θα καθυστερήσει την επιστροφή του. Ούτε διερευνάται ιδιαιτέρως η όποια ματαιοδοξία του, αφού δέχτηκε να ποζάρει και να βάλει σε μία παύση ολόκληρη τη ζωή του για να έχει ένα πορτραίτο από τον μεγάλο καλλιτέχνη. Εν τέλει όμως αυτό δεν έχει και μεγάλη σημασία, αφού συνολικά η ταινία είναι μία απόλαυση να τη βλέπεις, με τον αθυρόστομο Giacometti να μην διστάζει να χαρακτηρίζει την ζωγραφική του Chagall στην όπερα του Παρισιού ως ‘βάψιμο σπιτιού’ ή τον Picasso ως τσαρλατάνο και ταυτοχρόνως να χαϊδεύει και να σμιλεύει τα αγάλματά του με ιδιαίτερη τρυφερότητα και αφοσίωση.

Ο Tucci κατάφερε να δημιουργήσει ένα πορτραίτο του καλλιτέχνη, που σίγουρα θα χλεύαζε επιδοκιμαστικά όμως ο ίδιος, φανερώνοντας το ταλέντο του να είναι μινιμαλιστής και μετριοπαθής, μα συνάμα τόσο ψυχογραφικά εστιασμένος.

7,5 / 10