25o ΦΝΘ - "Κάτω από τον ουρανό της Δαμασκού": Εκεί που τα πάθη των γυναικών δεν έχουν τελειωμό

Μια ομάδα πέντε γυναικών από τη Συρία αποφασίζουν να αναλάβουν ένα ριζοσπαστικό εγχείρημα: την παραγωγή ενός θεατρικού έργου που αποκαλύπτει την κουλτούρα μισογυνισμού και σεξουαλικής κακοποίησης, η οποία μαστίζει τη ζωή των γυναικών της χώρας από γενιά σε γενιά.

ΣΧΕΤΙΚΑ26o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Αύξηση-ρεκόρ σε θεατές

Η Φαράχ, η Ελιανά, η Ινάνα, η Σουχίρ και η Γκρέις επιθυμούν να καταγγείλουν τη γυναικεία καταπίεση, όμως, γνωρίζουν πως η παράσταση θα τους φέρει ακόμα μεγαλύτερα εμπόδια στην ανεύρεση εργασίας. Ενώνοντας τις δυνάμεις τους με εξόριστους Σύρους δημιουργούς, δηλαδή την Χέμπα Χαλίντ (στην πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους) και τον Ταλάλ Ντερκί (σκηνοθέτη του υποψήφιου για Όσκαρ Of Fathers and Sons), και τον Άλι Γουαζί, από την καρδιά της Δαμασκού, οι γυναίκες διασκορπίζονται σε μια πόλη ρημαγμένη από τον πόλεμο, ώστε να συλλέξουν προσωπικές ιστορίες που θα αποτελέσουν τη βάση του έργου τους.

Καταγράφουν μαρτυρίες ανθρώπων από όλο το κοινωνικο-οικονομικό φάσμα, από γυναίκες ηθοποιούς και εργάτριες εργοστασίων μέχρι μητέρες και νοικοκυρές.

Το αποτέλεσμα φανερώνει διαφορετικές παραλλαγές του ίδιου οδυνηρού αφηγήματος: ιστορίες κακοποίησης, εκβιασμού, ακόμα και ιστορίες γυναικών που βρίσκονται δέσμιες συζύγων, αδερφών, πατεράδων, εργοδοτών και ανδρών σε θέσεις εξουσίας· ανθρώπων στους οποίους η πατριαρχία επιτρέπει να ασκούν ανεξέλεγκτη εξουσία, κρατώντας τις γυναίκες παγιδευμένες, στερώντας τους την πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Όμως τα θέματα που πραγματεύονται τόσο το θεατρικό όσο και η ταινία είναι πολύ πιο επίκαιρα απ' ό,τι φαίνεται... Μόλις οι δημιουργοί και οι συντελεστές κάνουν βήματα προόδου για τη διεκπεραίωση του αποκαλυπτικού τους πρότζεκτ, ένα μέλος της ομάδας παραιτείται αναπάντεχα. Καθώς φανερώνεται η αλήθεια πίσω απ' την απόφασή της, όλοι οι συμμετέχοντες έρχονται –επώδυνα– αντιμέτωποι με την ίδια εκμετάλλευση που προσπαθούσαν να αποτυπώσουν.

Έτος 2023. Σε μια περίοδο που τα προσφυγικά και μεταναστευτικά κύματα στην Ευρώπη συνεχίζονται και σε απόσταση κάποιων ωρών με το αεροπλάνο κορίτσια δηλητηριάζονται απλώς και μόνο επειδή επιθυμούν να πηγαίνουν στο σχολείο, η προστασία των γυναικείων δικαιωμάτων δεν είναι τελικά ακόμα κάτι τόσο αυτονόητο όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε. Υπό αυτό το πρίσμα, το ντοκιμαντέρ των εξόριστων σκηνοθετών Talal Derki ("Of Fathers and Sons") και Heba Khaled επισημαίνει έναν μη ορατό πόλεμο και μοιάζει -δυστυχώς- πιο επίκαιρο από ποτέ.

Το "Κάτω από τον ουρανό της Δαμασκού" έκανε πρεμιέρα στις 20 Φεβρουαρίου στην ενότητα Panorama του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Οι δημιουργοί βάζουν μπροστά από τον φακό την “φιμωμένη” πλειοψηφία των γυναικών της Συρίας, οι οποίες αντιμετωπίζουν συστηματικά τη σεξουαλική παρενόχληση, τη βία και την κακοποίηση στην πατριαρχική κοινωνία τους.

Διασχίζοντας τη συριακή πρωτεύουσα, η κάμερα καταγράφει μαρτυρίες από ηθοποιούς μέχρι εργάτριες εργοστασίων, νοικοκυρές και μητέρες, αποκαλύπτοντας πώς γυναίκες από όλη τη συριακή κοινωνία μοιράζονται τις ίδιες συγκλονιστικές ιστορίες κακοποίησης στα χέρια ανδρών που ασκούν ανεξέλεγκτη εξουσία. Οι σκηνοθέτες ζήτησαν τη βοήθεια του -επίσης σκηνοθέτη- Ali Wajeeh, με έδρα τη Δαμασκό, ο οποίος ακολούθησε τις πέντε ηθοποιούς καθώς κατέγραφαν τις συγκλονιστικές αφηγήσεις γυναικών.

Το twist με τις πρωταγωνίστριες της ιστορίας να γίνονται μέρος του προβλήματος αποδεικνύοντας ότι σε αυτή τη χώρα τίποτα δεν είναι δεδομένο, κορυφώνει ένα δράμα που δεν μπορεί να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο. Και που μας κάνει παράλληλα να επιθυμούμε με όλη μας την καρδιά αυτή η σπουδαία καταγραφή, προβολή, συζήτηση για όλα όσα πληγώνουν τους ανθρώπους κάθε εποχής, χώρας και φύλου, να καταφέρει κάποτε να αλλάξει κάτι.

Tην ταινία μπορείτε να την δείτε online εδώ.

• Το φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται 2-12 Μαρτίου 2023

• Το MOVE IT βρίσκεται εκεί όπως κάθε χρόνο, παρακολουθεί ταινίες και σας γράφουμε αναλυτικά