Γιατί το μέλλον του κινηματογράφου βρίσκεται στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής του

Published: 27 Nov 2022, 17:36
Συντάκτης:

Ο κινηματογράφος έχει αλλάξει ελάχιστα από τότε που εφευρέθηκε. Ο ήχος εισήχθη για πρώτη φορά το 1927, η ευρεία οθόνη εμφανίστηκε μεταξύ των δεκαετιών του 1950 και του 1960, ενώ οι multiplex κινηματογράφοι που αποτέλεσαν μια πραγματικά μεγάλη επανάσταση έγιναν πραγματικότητα τη δεκαετία του 1990. Στη συνέχεια ήρθε η διάταξη καθισμάτων τύπου σταδίου. Και η εξέλιξη σταμάτησε κάπου εκεί. Οι τεχνολογίες προβολής και διάχυσης ήχου εξελίχθηκαν πολύ περισσότερο, αλλά η κατασκευή και ο σχεδιασμός των κινηματογραφικών αιθουσών δεν άλλαξε ιδιαίτερα έκτοτε. Εκτός από τα στυλ και τις τάσεις των διαφόρων δεκαετιών, δεν υπήρξε μεγάλη καινοτομία και επομένως η έννοια του τι είναι ένας κινηματογράφος παρέμεινε η ίδια, μέχρι σήμερα. Όμως, σε μια εποχή κρίσης όπως αυτή που διανύουμε, μια νέα έννοια του κινηματογράφου φαίνεται να κάνει την εμφάνισή της, ξεκινώντας μια διαφορετική χρήση του χώρου και έχοντας ως στόχο την επανεξέταση της κοινωνικής λειτουργίας του. Οι αριθμοί άλλωστε αποδεικνύουν ότι το μέλλον του κινηματογράφου είναι ακριβώς αυτό.

<a href="/en/afieromata/afieroma-anaparastasi-toy-olokaytomatos-ston-kinimatografo/69186">Aφιέρωμα: Αναπαράσταση του Ολοκαυτώματος στον κινηματογράφο</a>ΣΧΕΤΙΚΑAφιέρωμα: Αναπαράσταση του Ολοκαυτώματος στον κινηματογράφο

Electric Cinema Portobello, ΛονδίνοElectric Cinema Portobello, Λονδίνο

Οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες τούς αποκαλούν “premium” για να διαφοροποιήσουν αυτούς τους πρόσφατα σχεδιασμένους κινηματογράφους από τους πιο παραδοσιακούς. Συνήθως είναι εγκαταστάσεις με λιγότερες οθόνες και έχουν σχεδιαστεί για να παρουσιάζονται ως premium εμπειρίες. Είναι πιο άνετοι, έχουν ζεστή και πολύ προσεγμένη διακόσμηση και διαθέτουν αίθουσες μελέτης, βιβλιοπωλεία, μπιστρό και καφέ. Και μετά υπάρχουν οι αίθουσες προβολών. Ένας τέτοιου είδους κινηματογράφος δεν είναι απλώς μια βελτίωση της προβολής, αλλά και μια επέκταση της έννοιας του σινεμά, που μετατρέπεται από ένα μέρος όπου απλά κάποιος παρακολουθεί μια ταινία σε έναν πολιτιστικό κόμβο, ένα σημείο όπου οι άνθρωποι μπορούν να περάσουν χρόνο ακόμα και χωρίς να βλέπουν ταινίες, έναν χώρο όπου οι ιδέες τους μπορούν να ενωθούν.

Cinema Blauer Stern, ΒερολίνοCinema Blauer Stern, Βερολίνο

Αλλάζοντας την ιδέα του κινηματογράφου

Πρόκειται για ένα αρκετά φιλόδοξο έργο. Σε μια εποχή που ο ανταγωνισμός αντιπροσωπεύεται από όλο και μεγαλύτερες τηλεοράσεις και πρωτότυπες και άνευ προηγουμένου επιλογές ψυχαγωγίας που προσφέρουν οι πλατφόρμες ροής, ο κινηματογράφος κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί προς όφελος του σαλονιού. Όταν οι ταινίες των σημαντικότερων δημιουργών που κερδίζουν φεστιβάλ και Όσκαρ φτάνουν πρώτα στην τηλεόραση, είναι δύσκολο να βρεις λόγους για να φύγεις από το σπίτι και να ξοδέψεις περισσότερα χρήματα για να δεις -ίσως- χειρότερες ταινίες. Οι νέες αίθουσες θέλουν να αλλάξουν τον τρόπο που οι άνθρωποι σκέφτονται για τους κινηματογράφους, ξεκινώντας από την αρχιτεκτονική. Οι κινηματογράφοι που άνοιξαν από τη δεκαετία του 1990 εμπνεύστηκαν από τη λειτουργικότητα των εμπορικών κέντρων. Οι “premium” κινηματογράφοι θέλουν να είναι το αντίθετο. Θέλουν να καθιερωθούν ως μέρος μιας κοινότητας –της κοινότητας των ανθρώπων που θέλουν να βλέπουν ταινίες στο σινεμά– προσφέροντας μια φιλόξενη ατμόσφαιρα και την ευχαρίστηση να κυκλοφορούν οι θεατές σε ένα αισθητικά διεγερτικό και εννοιολογικά τολμηρό μέρος.

Οι πλατφόρμες ροής μπορούν πλέον να προσφέρουν επιλογές με χαμηλό ποσοστό θεαματικότητας αλλά με ποικιλία, ευαισθησία, πολυπλοκότητα και καλή γραφή, αν λάβουμε κιόλας υπόψη το τι κάνουν οι τηλεοπτικές σειρές εδώ και 20 χρόνια. Μετά τη μοναχική εμπειρία της πανδημίας που έδωσε έμφαση σε αυτόν τον μετασχηματισμό, οι κινηματογράφοι παλεύουν τώρα να ανακτήσουν το κοινό που είχαν το 2019. Ωστόσο, οι λεγόμενοι “premium” φαίνεται να δυσκολεύονται λιγότερο.

Cinema Stella, ΔουβλίνοCinema Stella, Δουβλίνο

Η άνοδος των “premium” κινηματογράφων

Το 2021, στο CineEurope, το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό συνέδριο για εκθέτες κινηματογράφου, ο Mark Way, διευθύνων σύμβουλος μιας εκ των μεγαλύτερων αλυσίδων κινηματογραφικών αιθουσών στον κόσμο, δήλωσε ότι “οι άνθρωποι αναζητούν την ποιότητα και μια κορυφαία εμπειρία” και ισχυρίστηκε ότι “οι άνθρωποι επιστρέφουν σε premium εμπειρίες, αυτό θέλουν”. Στο ίδιο συνέδριο, ο Tim Richards του Vue Cinema (μια άλλη παγκόσμια αλυσίδα) εξήγησε λεπτομερέστερα ότι μετά από ανακαινίσεις χώρων, πολλοί συνειδητοποίησαν ότι, για παράδειγμα, τα ανακλινόμενα καθίσματα είναι “κάτι που αλλάζει το παιχνίδι”.

Και αν αυτό ισχύει για μεγάλες αλυσίδες multiplex κινηματογράφων, ισχύει ακόμη περισσότερο για μεσαίους ή μικρότερους κινηματογράφους που έμειναν κλειστοί λόγω της πανδημίας και ανοίγουν τώρα ξανά. Οι μικρότεροι κινηματογράφοι που χτίστηκαν τα τελευταία 6-7 χρόνια άρχισαν να πειραματίζονται με επιτυχία με την ιδέα των “premium cinemas”. Και για όλες τις ταινίες που δεν διαθέτουν εντυπωσιακό μάρκετινγκ και εντυπωσιακά εφέ, είναι η δομή του χώρου που κάνει τη διαφορά: η φιλόξενη ατμόσφαιρα, η εμπειρία του κινηματογράφου που δεν σταματάει στην άνεση των καθισμάτων, αλλά ξεκινά από το λόμπι με την ξεκάθαρη αντίληψη που επικοινωνεί η αρχιτεκτονική και το εκλεπτυσμένο περιβάλλον του χώρου.

Cinema Fiamma, ΡώμηCinema Fiamma, Ρώμη

Η κατάσταση στην Ιταλία

Στην Ιταλία, μια χώρα στην οποία η επιστροφή στον κινηματογράφο έχει αποδειχθεί πολύ πιο δύσκολη, περίπλοκη και πιο αργή από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη, η ανάγκη για αλλαγή ήταν τέτοια που ακόμη και ο υπουργός Πολιτισμού, Dario Franceschini, προώθησε την ιδέα του “premium cinema” ως διέξοδο από την κρίση: “Πολλοί ιταλικοί κινηματογράφοι είναι παλιοί και πρέπει να ανανεωθούν και να γίνουν πιο φιλόξενοι. [...] Η διαφορά σήμερα δεν είναι πια μεταξύ μικρής και μεγάλης οθόνης, αλλά μεταξύ συλλογικής και ατομικής εμπειρίας [...] και αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό και στον τρόπο του καθίσματος, στην εμπειρία της καφετέριας και των αιθουσών μελέτης. Όσοι το κάνουν αυτό δεν θα αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν άλλοι”.

Cinema Hart, ΝάπολιCinema Hart, Νάπολι

Αυτά τα λόγια ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που ανακοίνωνε ότι το ιταλικό κράτος -μέσω της εθνικής σχολής κινηματογράφου Centro Sperimentale- αγόρασε έναν ιστορικό κινηματογράφο στο κέντρο της Ρώμης που ήταν κλειστός εδώ και χρόνια. Αυτός αναμένεται να γίνει ένας κορυφαίος κινηματογράφος με έναν τολμηρό στόχο: να προσελκύσει κοινό με ένα πρόγραμμα ταινιών που παραμελούνται από άλλα σινεμά, δηλαδή εκείνες που έχουν μικρότερη ζήτηση και λιγότερη δημοσιότητα. Όλες οι εμπειρίες αυτού του είδους, τόσο στη Ρώμη όσο και στην υπόλοιπη Ιταλία και μετά στην Ευρώπη, μας λένε ότι η δημιουργία ενός χώρου που λέει από μόνος του σε όσους εισέρχονται ότι είναι ένα πολιτιστικό σημείο συνάντησης, προωθεί την απόλαυση πιο σύνθετων ταινιών, προσελκύοντας ένα κοινό που δεν είναι απαραίτητα από σινεφίλ, αλλά που νιώθει μέρος της πολιτιστικής κοινότητας της πόλης και έχει την επιθυμία να συσχετιστεί με αυτούς που αντιλαμβάνεται ως ομοίους του.

Αν όντως η φιλοσοφία του premium κινηματογράφου καταφέρει να ανατρέψει τις τύχες των κινηματογραφικών αιθουσών, όπως λένε οι αριθμοί, αυτό θα είναι το καλύτερο παράδειγμα για το πώς η αρχιτεκτονική μπορεί να αλλάξει τις απόψεις του κοινού, καθώς και τον ρόλο που το σινεμά κατείχε και ακόμα συνεχίζει να κατέχει στην κοινωνία.

Πρώτη δημοσίευση: 27 Nov 2022, 17:36
Ενημέρωση: 27 Nov 2022, 17:37
Συντάκτης:

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Damsel

Damsel

Θα το βρείτε: Netflix

Σύνοψη: Η γλυκιά κόρη ενός βασιλιά ετοιμάζεται για προξενιό με πλούσια φαμίλια για να...
1 ημέρα

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos