Aφιέρωμα: O εικαστικος Ντέιβιντ Λιντς

Δημοσίευση: 19 Ιαν. 2025, 04:53
Συντάκτης:

Όλοι ξέρουμε τον σκηνοθέτη David Lynch, αλλά πόσοι ξέρουμε τον εικαστικό David Lynch; Ο Αμερικανός σκηνοθέτης, που έφυγε από την ζωή στις 16 Ιανουαρίου 2025, αγαπούσε με πάθος την ζωγραφική, από την οποία ξεκίνησε την καλλιτεχνική του σταδιοδρομία. Γεννημένος στις 20 Ιανουαρίου 1946 στην Μοντάνα, από μικρός ενδιαφερόταν για την ζωγραφική. Έπαιρνε χαρτιά του πατέρα του και σχεδίαζε πάνω σε αυτά κυρίως πολεμικά θέματα, όπως πολεμικά αεροπλάνα, εμπνευσμένος από τα παιχνίδια που είχε. Όταν στον πόλεμο του Βιετνάμ κλήθηκε να πολεμήσει πραγματικά, τότε κρίθηκε 4F, αυτό που στην Ελλάδα θα λέγαμε Ι5, λόγω σπασμών των εντέρων και ενός εξαρθρωμένου σπονδύλου. Στα 14 του ο θείος και η θεία του είχαν έναν ζωγράφο ως γείτονα, τον Ace Powell, του οποίου η σύζυγος επίσης ζωγράφιζε και έτσι όποτε πήγαινε τον άφηναν να ζωγραφίζει. Τελικά θα μπει στην Σχολή Καλών Τεχνών της Βοστώνης αλλά θα την παρατήσει. Ένας λόγος που παράτησε την σχολή ήταν όχι τόσο ότι δεν του άρεσε αλλά ένας καθηγητής του χρησιμοποιούσε το σπίτι του Lynch για να πηγαίνει εκεί με την ερωμένη του, όντας παντρεμένος, με τον νεαρό σκηνοθέτη να κοιμάται στο πάτωμα. Για να το γλιτώσει προτίμησε να φύγει από την σχολή. Κάποιοι μελετητές έχουν συνδέσει την συμπεριφορά του με τους χαρακτήρες του που συχνά αποφεύγουν την ευθεία οδό και επιλέγουν μια διέξοδο σωτηρίας.

<a href="/nea/nteivint-lints-apokalyfthike-i-aitia-thanatoy-toy/71107">Ντέιβιντ Λιντς: Αποκαλύφθηκε η αιτία θανάτου του</a>ΣΧΕΤΙΚΑΝτέιβιντ Λιντς: Αποκαλύφθηκε η αιτία θανάτου του

Λάτρης της ευρωπαϊκής ζωγραφικής και ιδίως του αυστριακού εξπρεσιονιστή Όσκαρ Κοκόσκα, θα πάει με έναν φίλο του για ένα ταξίδι στην Αυστρία με σκοπό να βρει τον ζωγράφο. Όταν όμως φτάσει στο Σάλτσμπουργκ, ο ζωγράφος είχε φύγει. Αυτό θα τον κάνει να επιστρέψει στις ΗΠΑ. Πριν φύγει όμως θα κάνει μια στάση στην Αθήνα που έκανε διακοπές η κοπέλα του. Μόλις φτάσουν, θα διαπιστώσουν ότι η ατυχία συνεχίζεται καθώς η κοπέλα είχε επιστρέψει σπίτι της. Θα γυρίσει στην Φιλαδέλφεια, όπου επισκέπτεται μουσεία, βλέπει εκθέσεις και επηρεάζεται στα δικά του έργα από τον Φράνσις Μπέικον. Από την δεκαετία του 1970 και μετά θα εστιάσει στον κινηματογράφο, ωστόσο δεν θα σταματήσει ποτέ να ζωγραφίζει. Τα έργα του έχουν το ίδιο σκοτεινό, μυστηριώδες, αινιγματικό και απόκοσμο κλίμα που έχουν και οι ταινίες του. Όπως έλεγε "όλοι οι πίνακες μου είναι οργανικές, βίαιες κωμωδίες. Πρέπει να γίνονται βίαια, πρωτόγονα, χοντροκομμένα και για να το πετύχω αυτό προσπαθώ να αφήνω την φύση να ζωγραφίζει περισσότερο από ό,τι ζωγραφίζω εγώ". Στις 3 Μαρτίου με 27 Μαϊου 2007 το Fondation Cartier στο Παρίσι είχε μια αναδρομική έκθεση στο ζωγραφικό του έργο με τον τίτλο The Air is on Fire. Τον Σεπτέμβριο του 2014 μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 οργανώθηκε έκθεση και στο Pennsylvania Academy of Fine Arts με τον τίτλο The Unified Field. Πιο πρόσφατα μια μεγάλη έκθεση στο έργο του έγινε το 2018 στο Maastricht της Ολλανδίας στο Bonnefantenmuseum. Έργα του έχουν παρουσιαστεί στην Leo Castelli Gallery της Νέας Υόρκης το 1989, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Τόκυο το 1991, στην James Corcoran Gallery του Λος Άντζελες το 1993, στο Max Ernst Museum το 2009, στο The Photographer's Gallery στο Λονδίνο το 2014 και στο Nikolaj Contemporary Art Centre στην Κοπεγχάγη το 2021, ανάμεσα σε άλλα.

Ας δούμε μερικά έργα του.

Άτιτλο, 1970.

"Έμαθα ότι ακριβώς κάτω από την επιφάνεια υπάρχει ένας άλλος κόσμος, και ακόμα διαφορετικοί αν σκάψεις βαθύτερα. Το ήξερα ως παιδί αλλά δεν μπορούσα να βρω την απόδειξη. Ήταν απλώς ένα συναίσθημα. Υπάρχει καλοσύνη στους γαλάζιους ουρανούς και τα λουλούδια, αλλά μια άλλη δύναμη-ένας άγριος πόνος και φθορά-συνοδεύει τα πάντα". Λάτρης του σουρεαλισμού, του Μπέικον, του Χόπερ, του εξπρεσιονισμού και της ωμής τέχνης (art brut), σε αυτό το πρώιμο έργο του ανασύρει όλον τον παραλογισμό της αστικής οικίας και μοναξιάς που θα αναδείξει σε μελλοντικά κινηματογραφικά του έργα.

Boy Lights Fire, 2010.

Μαθητής της τέχνης του ντανταϊσμού του Μαρσέλ Ντισάν και του Μαν Ρέι, συνδυάζει στα έργα του διάφορα υλικά (mixed media), πέραν της κλασικής ζωγραφικής, με μια παιδική, ναΐφ απλότητα και μια ωμότητα που έρχεται σε σύγκρουση και αμφισημία. Ένα παιδί που του αρέσει να βάζει φωτιές, σαν το παιδάκι στο Wonder Wheel του Γούντι Άλεν. Του αρέσει να χρησιμοποιεί τον λόγο στα έργα του και για αυτό συχνά βλέπουμε είτε τον τίτλο είτε μια σύντομη περιγραφή του τι βλέπουμε, σαν ένας υπέρτιτλος.

Bob's second dream, 2011.

Παρότι αδιαφόρησε για την ακαδημαϊκή τέχνη και την ιστορία της τέχνης, επηρεάστηκε ηθελημένα ή άθελα από κινήματα του παρελθόντος, όπως από την Ωμή Τέχνη ή Τέχνη του Περιθωρίου, που με απροσδόκητα υλικά, στρέφεται σε αυτόματες και άλογες απεικονίσεις, που εκφράζουν αυτό που ο Μπέικον ονομάζει ως ωμότητα των πραγμάτων. Άλλωστε, η λογική τριπτύχου είναι συχνή στην τέχνη του Μπέικον.

Hello, 2012.

Ένα απλό, λιτό, μινιμαλιστικό έργο μιας συσκευής τηλεφώνου και της φράσης hello που λέει κανείς σηκώνοντας το τηλέφωνο. Αντικείμενο και λόγος συνδέονται σε μια εννοιολογική προσέγγιση, που μεταφέρει την ύλη στον λόγο και τούμπαλιν.

He has his tools and his chemicals, 2013.

Ένα έργο ξεκάθαρα βγαλμένο από τον κόσμο του Μπέικον που τόσο αγάπησε, ένα δίπτυχπ παραμόρφωσης, σαν εκείνες τις μορφές που φανερώνει όλη την κρυφή βιαιότητα και όλον τον καταπιεσμένο ζωώδη κόσμο του ανθρώπου που οδηγεί και οδηγείται στην φθορά.

Head #3, 2013.

Ένα σουρεαλιστικό και ντανταϊστικό έργο, σαν εκείνα τα φθαρμένα από τα μυρμήγκια κεφάλια του Νταλί, τα ανδρείκελα του Ντε Κίρικο και τις απόκοσμες μορφές του Μαν Ρέι. Η εσοχή κρύβει ένα βαθύτερο κόσμο, απωθημένων, σκέψεων, ιδεών. Την ίδια έρευνα στο κεφάλι θα έκανε λίγα χρόνια μετά, το 2018, στην ταινία μικρού μήκους, Ant Head.

Fight with myself, 2013.

Επηρεασμένος από την τέχνη του Jean Dubuffet και τα απόκοσμα προσωπεία του, ο Lynch εξερευνά υπαρξιστικά τον εσωτερικό εαυτό, την φωνή της συνείδησης που έρχεται σε μια μάχη με την άλλη πλευρά μας. Ο μύθος του Ντόκτορ Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ σαν ένας σκοτεινός εφιάλτης.

Woman with small dead bird, 2018.

"Δεν μου αρέσουν απαραίτητα τα σώματα που σαπίζουν, αλλά υπάρχει μια υφή σε ένα σώμα που σαπίζει που είναι απίστευτη. Έχετε δει ποτέ ένα μικρό σάπιο ζώο; Μου αρέσει να κοιτάζω αυτά τα πράγματα, όσο μου αρέσει να κοιτάζω σε κοντινό πλάνο κάποιο φλοιό δέντρου ή ένα μικρό ζωύφιο ή ένα φλιτζάνι καφέ ή ένα κομμάτι πίτα. Πλησιάζεις και οι υφές είναι υπέροχες".

Hands Up, Cowboy, 2020.

Σουρεαλιστικό και κωμικό, το Χέρια Ψηλά, Καουμπόι, επιστρέφει τον σκηνοθέτη και εικαστικό σε μια από τις ταινίες μικρού μήκους που έκανε στα 80s, το The Cowboy and the Frenchman, μέσα σε ένα mixed media κολάζ, άναρχο και αινιγματικό.

Ok...i can dream, right?

Όταν η τέχνη του Φράνσις Μπέικον συναντά την ποπ αρτ του Tom Wesselmann. Έντονα, καθαρά διαφημιστικά σχεδόν χρώματα που ενώνονται με τον παραμορφωτικό καθρέφτη της τέχνης του βρετανοϊρλανδού εικαστικού. Το όνειρο που δόξασε ο Lynch στις ταινίες του, αυτή η ουτοπία/δυστοπία φαντασιώσεων και συνειρμών, αποτυπώνεται σε αυτή την ξαπλωμένη στον καναπέ φιγούρα που παραδίδεται πλήρως στον κόσμο των ονείρων.

Περισσότερα σινεφιλικά αφιερώματα μπορείτε να αναζητήσετε σε αυτό το πολύ ενδιαφέρον blog.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Tanweer
18053
Feelgood
8442
Tanweer
8351
Cinobo
6902
Feelgood
6029
Still Here, από την Spentzos Still Here, από την Spentzos