Berlinale 2024 - Μάρτιν Σκορσέζε: "Μια ταινία μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή"
Δεν συναντάς κάθε μέρα έναν θρύλο του σινεμά, αλλά ευτυχώς γι’ αυτό υπάρχουν τα φεστιβάλ κι έτσι σήμερα οι δημοσιογράφοι που βρίσκονται στη φετινή Berlinale είχαν τη χαρά να δουν από κοντά τον ένα και μοναδικό Μάρτιν Σκορσέζε. Ο 81χρονος σκηνοθέτης που άλλαξε στα ‘70s την πορεία του αμερικανικού κινηματογράφου με εμβληματικές δημιουργίες, όπως τα “Καλά Παιδιά”, τον “Ταξιτζή” και το “Οργισμένο Είδωλο” και συνεχίζει ακούραστος να δίνει πόνο και να μας χαρίζει ταινίες όπως τους πρόσφατους “Δολοφόνους του Ανθισμένου Φεγγαριού”, είναι στο Βερολίνο για να του απονεμηθεί η τιμητική Χρυσή Άρκτος για το σύνολο της προσφοράς του στην έβδομη τέχνη.
ΣΧΕΤΙΚΑΟ Σκορσέζε θα κάνει ταινία για τον Σινάτρα με τον Ντι Κάπριο πρωταγωνιστή
Φοβερά ευδιάθετος και πάντα έτοιμος να μιλήσει για την τεράστια αγάπη που τρέφει από μικρό παιδί για το σινεμά, o “Μάρτι”, όπως τον αποκαλούν χαϊδευτικά, είπε πολλά κι εμείς μεταφέρουμε τις καλύτερες δηλώσεις του!
Για τον ρόλο των κινηματογραφικών φεστιβάλ στο σήμερα:
“Για μένα, ο κόσμος των φεστιβάλ είναι ένας κόσμος που μας δίνει τη δυνατότητα να εστιάσουμε σε νέες φωνές, διαφορετικές οπτικές και καλλιτέχνες κι έτσι η αντίληψή μας για ανθρώπους και τους διαφορετικές κουλτούρες γίνεται μεγαλύτερη. Σ’ ένα φεστιβάλ μπορείς να δεις μια ταινία που θα θυμάσαι για όλη σου τη ζωή και δεν θα έχεις την ευκαιρία να την ξαναδείς. Μπορεί να σε κάνει να αλλάξεις το πώς σκέφτεσαι και το πώς συμπεριφέρεσαι εκείνη τη δεδομένη στιγμή. Κι αν π.χ. ξαναδείς την ταινία 30 χρόνια μετά, θα συνειδητοποιήσεις ότι η ταινία είναι διαφορετική απ’ ό,τι θυμάσαι. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν έχει αλλάξει η ταινία, εσύ έχεις αλλάξει. Μεγαλώνουμε μαζί με τις ταινίες, είναι όπως με τις συμφωνίες του Μπετόβεν, μας ακούγονται διαφορετικές κάθε φορά που της ακούμε εκ νέου.”
Ο Σκορσέζε έχει αφιερώσει κι ένα μεγάλο μέρος της καριέρας του στην αποκατάσταση ταινιών του παρελθόντος. Πώς διαλέγει αυτές τις ταινίες;
Για αρχή, επιλέγουμε ταινίες που έχουν επηρεάσει εμένα, τον Μπράιαν Ντε Πάλμα, τον Στίβεν Σπίλμπεργκ και τον Πολ Σρέιντερ (σημ: παρεάκι καλύτερο από το δικό σου!). Είμαστε μια ομάδα ανθρώπων που μεγαλώσαμε μαζί και πριν αρχίσουμε να κάνουμε τις δικές μας ταινίες ρωτούσαμε συνέχεια ο ένας τον άλλο αν έχει δει την τάδε ή τη δείνα ταινία. Και καθώς ψάχναμε κόπιες των ταινιών αυτών, συνειδητοποιήσαμε πόσο δύσκολο είναι να βρεις καλές κόπιες ταινιών του παρελθόντος. Είναι αυτή η μαγεία του να ανακαλύπτεις κάτι καινούργιο που με κινητοποιεί. Οι πρώτες ταινίες που θυμάμαι να βλέπω ήταν κάτι ινδικές στην τηλεόραση, ντουμπλαρισμένες στα αγγλικά και με διαφημίσεις! Έτσι, είδα και για πρώτη φορά το ‘Ugetsu’ του Μιζογκούτσι, και ακόμα κι έτσι ήταν σπουδαίο! Κι όσες περισσότερες ταινίες έβλεπα, τόσο άνοιγε ο κόσμος για μένα κι αυτό ήταν σημαντικό γιατί δεν μεγάλωσα σε ένα σπίτι με βιβλία, οπότε έμαθα πάρα πολλά πράγματα βλέποντας μη αμερικανικές ταινίες, ειδικά γαλλικές και ιταλικές. Οπότε σκέφτομαι ότι με το να αποκαθιστώ ταινίες, κάποιο παιδί σαν κι εμένα μπορεί να τις δει κάπου ή κάποτε και μπορεί να μην γίνει απαραίτητα κινηματογραφιστής λόγω αυτών, αλλά μπορεί να του αλλάξουν τη ζωή!”
Τι πιστεύει για την παροδική φύση της ανθρώπινης ύπαρξης και τον θάνατο;
“Όταν μου λένε ότι όλοι θα πεθάνουμε ή ότι η Γη πλησιάζει τον Ήλιο και θα καταστραφούμε, τους λέω ότι το ξέρω, αλλά στο μεταξύ, αφού είμαστε ακόμα εδώ, ας προσπαθήσουμε να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας μέσω της τέχνης.”
Πώς θα περιέγραφε τον εαυτό του με μία λέξη;
“Είμαι ένα μυστήριο.”
Ποιο είναι το αγαπημένο του ιταλικό πιάτο;
“Τα λαζάνια. Και μπορεί να υπάρχουν πολλά μέρη που μπορείς να φας καλά λαζάνια, αλλά τα καλύτερα ήταν αυτά της μητέρας μου!”
Ποιοι νέοι σκηνοθέτες τον εμπνέουν;
“Είμαι 81 πλέον, οπότε ο χρόνος που μπορώ να αφιερώσω για να δω νέες ταινίες είναι ένα ζήτημα. Θα πω το ‘Past Lives’ της Σελίν Σονγκ και το ‘Perfect Days’ του Βιμ Βέντερς. Υπάρχουν πολλοί νέοι δημιουργοί που με ενδιαφέρουν, αλλά μου είναι δύσκολο πλέον να τα παρακολουθώ όλα όσα θέλω.”
Ποιος είναι ο ρόλος της κριτικής σήμερα;
“Η κριτική ζει πάντα στη σκιά της τέχνης στην οποία αναφέρεται. Χωρίς την τέχνη, δεν υπάρχει κριτική. Και πλέον, οι θεατές έχουν πρόσβαση σε ταινίες από όλη την ιστορία του κινηματογράφου, οπότε από πού πρέπει να ξεκινήσει ένας νέος θεατής; Ποια κατεύθυνση πρέπει να πάρει; Είναι σαν να προσπαθείς να μάθεις σε ένα μωρό πώς να περπατήσει. Ένας κριτικός κινηματογράφου μπορεί να βοηθήσει έναν νέο θεατή στο να βρει τον δρόμο του. Άλλωστε, κάτι το οποίο είναι στη μόδα ζει και πεθαίνει πλέον στο διάστημα μιας ημέρας. Το να βλέπεις μια ταινία 20 χρόνια μετά και να αναγνωρίζεις ότι έχει ακόμα μεγάλη δύναμη, αυτό είναι κάτι που έχει αξία. Σε αυτό μπορούν να βοηθήσουν οι κριτικοί.”
Υπάρχουν στιγμές που αναγνωρίζει την αξία του και την επιρροή του στον κινηματογράφου;
“Όταν ήμουν νεότερος και είχα μεγαλύτερο εγώ και φιλοδοξία ίσως το σκεφτόμουν περισσότερο αυτό. Για να είμαι ειλικρινής, την φιλοδοξία δεν την έχασα ποτέ, ούτε και το εγώ μου, αλλά αυτό προσπαθώ να το αποβάλλω γιατί μπαίνει στη μέση μερικές φορές. Όσο περισσότερο άκουγα ανθρώπους να μιλάνε για την αξία μου, τόσο περισσότερο ένιωθα ότι πρέπει να απομακρυνθώ από αυτό και να πω στον εαυτό μου ότι δεν ξέρω τίποτα. Και αυτό μου συνέβη πολύ έντονα όταν γύριζα το ‘King of Comedy’. Έπεισα τον εαυτό μου ότι δεν ξέρω τίποτα κι έτσι ήμουν ελεύθερος να σκεφτώ τα πάντα από την αρχή. Κι αυτό έχει γίνει πολλές φορές στην καριέρα μου, συνέβη και στον ‘Ιρλανδό’. Θέλω πάντα να σκέφτομαι τα πάντα από νέα σκοπιά, από το πού θα τοποθετήσω την κάμερα μέχρι τη μουσική, κι αυτό πολλές φορές προκύπτει από τη φύση και το είδος των χαρακτήρων κάθε ταινίας. Κι όταν ελευθερωθείς από διάφορους περιορισμούς για το πώς πρέπει να είναι κάτι, τότε ο μόνος που έχεις να αντιμετωπίσεις είναι ο εαυτός σου κι αυτό πρέπει να γίνει με έναν καλλιτεχνικό τρόπο και μου συμβαίνει ιδιαίτερα τα τελευταία 10 με 15 χρόνια.”
Τελικά πεθαίνει το σινεμά, Μάρτιν Σκορσέζε;
“Δεν πιστεύω σε καμία περίπτωση ότι το σινεμά πεθαίνει, το σινεμά μεταμορφώνεται. Κι αυτό γιατί το σινεμά δεν είναι ένα συγκεκριμένο πράγμα. Όταν μεγάλωνα, ήταν: για να δεις μια ταινία, έπρεπε να πας στο σινεμά και η θέαση μιας ταινίας ήταν πάντα μια συλλογική εμπειρία. Η τεχνολογία, όμως, έχει αλλάξει και συνεχίζει να αλλάζει τόσο γρήγορα από τότε μέχρι σήμερα, κι όλα αλλάζουν μαζί της, αλλά αυτό που συνεχίζει να έχει σημασία είναι η προσωπική έκφραση μέσω του κινηματογράφου. Και αυτή πλέον μπορεί να γίνει και από το Tik Tok ή μέσα από μια 4ωρη ταινία ή μέσω μιας μίνι σειράς. Και πιστεύω ότι δεν πρέπει να αφήνουμε την τεχνολογία να μας τρομάζει ούτε να γίνουμε σκλάβοι της. Ας την ελέγξουμε και ας τη βάλουμε να δουλέψει προς τη σωστή κατεύθυνση. Κι η σωστή κατεύθυνση είναι να είναι η τεχνολογία ένα μέσο για την προσωπική και ατομική έκφραση κι όχι για να γίνονται πράγματα προς προσωρινή κατανάλωση.”
To 74o Φεστιβάλ Βερολίνου διεξάγεται 15-25 Φεβρουαρίου 2024.
ΣΧΟΛΙΑ
Εμφάνιση σχολίων