Tatami

Σύνοψη: Η Λέιλα, μια Ιρανή τζουντόκα, καταφθάνει στην Τιφλίδα μαζί με την προπονήτριά της, Μάριαμ, για να διεκδικήσει το χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Τζούντο.

Όλα δείχνουν να πηγαίνουν περίφημα, μέχρις ότου δέχονται ένα τηλεφώνημα από την Ιρανική Ομοσπονδία Τζούντο, η οποία διατάζει τη Λέιλα να προσποιηθεί τραυματισμό και να αποσυρθεί από το πρωτάθλημα, προκειμένου να μην διασταυρωθεί με μια Ισραηλινή αθλήτρια.

Έτσι, έρχεται αντιμέτωπη με το εξής δίλημμα: να αψηφήσει την προσταγή του ιρανικού καθεστώτος, θέτοντας την οικογένειά της σε κίνδυνο, ή να παλέψει για το χρυσό;

Άποψη: Ο Ισραηλινός σκηνοθέτης Γκάι Νατίβ (βραβευμένος με Όσκαρ για το μικρού μήκους του Skin) κι η Ιρανή ηθοποιός Ζαρ Αμίρ (βραβείο στις Κάννες για την ερμηνεία της στο Holy Spider) συνεργάζονται πίσω από τις κάμερες, για να δημιουργήσουν έναν ασπρόμαυρο εφιάλτη καταδίωξης σε συσκευασία αθλητικού δράματος.

Η ίδια η Αμίρ, πάλαι ποτέ τηλεοπτική δόξα του Ιράν με σημαντική επίσης θεατρική και κινηματογραφική παρουσία, αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί στη Γαλλία, καθώς απειλούνταν με φυλάκιση από το θεοκρατικό καθεστώς της χώρας, κι απ’ό, τι φαίνεται 15 χρόνια αργότερα μεταγράφει το προσωπικό της βίωμα, πλάθοντας ένα αξιομνημόνευτο alter ego.

Η Λέιλα του «Τατάμι» είναι κι αυτή μια Ιρανή υπό τους προβολείς του θεάματος, όχι του πολιτιστικού αυτή τη φορά αλλά του αθλητικού, που απολαύει εθνικής δημοφιλίας και βλέπει την καριέρα και τη ζωή της να απειλούνται άμεσα από τις απολυταρχικές νόρμες της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Η Αμίρ είναι ξεκάθαρη ως προς το «τι» της αφήγησής της, τις θεματικές που θέλει να πραγματευτεί κι ο Νατίβ έρχεται να συμπληρώσει το «πώς», ντύνοντας ένα παλλόμενο σενάριο με μια εντυπωσιακή, φωτογενέστατη φόρμα.

Τα στιλπνά  ασπρόμαυρα κάδρα του φιλμ υφαίνουν μια αγωνιώδη ατμόσφαιρα πηχτής απειλής, μια κλειστοφοβική αίσθηση κατεπείγοντος, λίγο – πολύ σα να κινηματογραφείται μια κλιμακούμενη κρίση πανικού.

Με τον τρόπο αυτό, αυξάνεται το βάθος (και οι παλμοί) ενός σε σημεία αφελούς πολιτικού θρίλερ, το οποίο ωστόσο αρθρώνει έναν – δυστυχώς – εξαιρετικά επίκαιρο λόγο για όλα εκείνα που φυσικοποιεί η απολυταρχία, συρρικνώνοντας την αξιοπρέπεια των πολιτών της στο όνομα της φιλοπατρίας.

Όπως στον «Σπόρο της Ιερής Συκιάς», έτσι κι εδώ το να επιθυμείς να ορίζεις το πώς θα ζεις εσύ ο ίδιος κι όχι ένας «Ανώτατος Ηγέτης» κρίνεται ως επαναστατικό. Ποτέ, λοιπόν, το τζούντο δεν έχει κινηματογραφηθεί πιο ριζοσπαστικά.