Κάλπικη λίρα (1955)

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αποτελεί μια ηθογραφία της κοινωνίας του '50 με την ιδιαίτερη οπτική γωνία του σκηνοθέτη Γ. Τζαβέλλα.

Έχει χαρακτηρισθεί ως μια από τις 1000 καλύτερες ταινίες του παγκοσμίου κινηματογράφου και ίσως η καλύτερη από τις ελληνικές.

Η ταινία αποτελεί παράδειγμα σπονδυλωτής άρθρωσης που αφορά 4 ιδιαίτερες μικρές ιστορίες με κοινό στοιχείο μια κάλπικη λίρα που μεταφέρεται από την μία ιστορία στην άλλη.

Στην ταινία υπάρχει αφηγητής ο οποίος συνδέει τις 4 αυτές ιστορίες ο οποίος και κλείνει την ταινία με την φράση: "Ο παράς είναι πάντα κάλπικος" , που αποτελεί και το κεντρικό νόημα του όλου φιλμ, ότι δηλαδή η μονομανής επιδίωξη του πλούτου οδηγεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και με όλους τους διάφορους χαρακτήρες των ανθρώπων σε μια κάλπικη ζωή.

Βραβεύτηκε στα Φεστιβάλ Βενετίας, Μπάρι και Μόσχας. Συμμετείχε στο φεστιβάλ των Καννών και του Κάρλοβι Βάρι.

MOVE IT

«Ο παράς είναι πάντα κάλπικος».

Αυτή είναι η τελευταία φράση στην υπέροχη ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα και με αφήνει αδιάφορο αν την τοποθετούν ανάμεσα στις 1.000 πιο σημαντικές του παγκόσμιου σινεμά. Είτε ανήκει σε αυτές είτε όχι η ταινία του Τζαβέλλα αγαπήθηκε από το κοινό, όπου και αν παίχθηκε ενώ στην Ελλάδα η απήχηση της ήταν τεράστια.

Συγκεκριμένα το περιοδικό «Κινηματογραφικός Αστήρ» αναφέρει: «"Η πρώτη προβολή της εν Αθήναις έκλεισε με 210 χιλ. περίπου εισιτήρια. Εν συνεχεία προεβλήθη στο "Ίρις" και απέδωσεν επί τέσσαρας συνεχείς εβδομάδας 34.000 εισιτήρια με τιμήν 10 δρχ. αντί της συνήθους των 5 δρχ. Εις το "Παλλάς" του Πειραιώς εσημείωσεν 48.836 εισιτήρια. Επίσης με ηυξημένον εισιτήριον προεβλήθη εις τους κιν/φους "Ατθίς" Αθηνών, "Βαλκάνια" Πειραιώς, "Ορφεύς" Κοκκινιάς, πραγματοποιήσασα διπλάσια των συνήθων εισιτήρια. Καταπληκτική ήτο επίσης η επιτυχία εις Θεσσαλονίκην όπου προεβλήθη δια 4ην εβδομάδα εις τα "Ηλύσια" με υπερτιμημένον εισιτήριον».

Τυχαίο? Δεν νομίζω..

Διαβάστε καστ και θα καταλάβετε.. Βρανά, Λαμπέτη, Χορν, Μακρής, Λογοθετίδης και Φωτόπουλος ενώ η μουσική είναι του Χατζιδάκι.

Εκτός από την σκηνοθεσία και το σενάριο είναι του Τζαβέλλα που μας δίνει την πρώτη σπονδυλωτή ταινία του ελληνικού σινεμά. Ο Τζαβέλλας παραδίδει ένα φιλμ με τέσσερις ιστορίες που μπλέκονται μεταξύ τους σε έναν κοινό παρανομαστή. Αυτός είναι  μια κάλπικη λίρα που κατασκευάζει ο Λογοθετίδης στη πρώτη ιστορία και καταλήγει να παίξει τον ρόλο της μέχρι και σε ένα ανεκπλήρωτο – επί της ουσίας – έρωτα. Και δεν μιλάμε για οποιονδήποτε ανεκπλήρωτο, μιλάμε για Χορν και Λαμπέτη που λένε ο ένας στον άλλο «σ’ αγαπώ» και το σινεμά ραγίζει.

Υπέροχη φωτογραφία, ερμηνείες που δεν ξεχνάς και σωστό πλέξιμο της ιστορίας εγγυώνται ακόμα και στον σημερινό θεατή απόλαυση και συγκίνηση. Πρόκειται ίσως για τον μεγαλύτερο έλληνα σκηνοθέτη που μεταξύ άλλων είναι και ο δημιουργός των εξαιρετικών «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα» και «Μια ζωή την έχουμε». Respect μέχρι το κόκκαλο.. 

Γιάννης Τσάκαλος