Σεμίχ Καπλάνογλου: "Αναζητώ την εικόνα πίσω από την εικόνα"

Δημοσίευση: 26 Φεβ. 2018, 17:50

Ο Τούρκος σκηνοθέτης Σεμίχ Καπλάνογλου, βραβευμένος με Χρυσή Άρκτο στο φεστιβάλ Βερολίνου του 2010 για το «Μέλι» (το τρίτο μέρος της τριλογίας του Γιουσούφ που τον καθιέρωσε διεθνώς), ήρθε στην Αθήνα και παραχώρησε συνέντευξη τύπου στον Ιανό για την νέα του ταινία, «Σπόρος (Grain)», που θα κυκλοφορήσει στις ελληνικές αίθουσες την Πέμπτη 1η Μαρτίου, ενώ απόψε στις 22:00 θα πραγματοποιηθεί η επίσημη πρεμιέρα στο Άστυ.

Ξεκινώντας με τους κλασικούς χαιρετισμούς στα ελληνικά και αφού ευχαρίστησε την εταιρεία διανομής Ama Films, μίλησε τόσο για την νέα του ταινία και την διαδικασία παραγωγής της, όσο και γενικότερα για τον σύγχρονο τούρκικο κινηματογράφο, αλλά και τον Ταρκόφσκι.

Ο «Σπόρος» διαδραματίζεται σε ένα δυστοπικό μέλλον, όπου ελλείψει τροφίμων, καλλιεργούνται γενετικά τροποποιημένοι σπόροι, ενώ παράλληλα πρόσφυγες ελέγχονται για το αν έχουν τα γενετικά κριτήρια ώστε να ζήσουν σε όσες πόλεις υπάρχει ακόμα ζωή. Δύο επιστήμονες θα ξεκινήσουν ένα ταξίδι, μήπως μπορέσουν να λύσουν τα προβλήματα και αποτραπεί το γενετικό χάος. Όπως ανέφερε ο Καπλάνογλου, αιτία της νέας ταινίας είναι «η αλλαγή του κλίματος, ο πόλεμος, οι αρρώστιες», τα οποία θεωρεί ότι είναι οι αιτίες δημιουργίας και των προσωπικών προβλημάτων του κάθε ανθρώπου, διότι «η επιστήμη και η γνώση προσέφεραν πολλές ανέσεις, αλλά έχουν δημιουργήσει υπαρξιακά θέματα», και η λύση είναι να «επιστρέψουν οι άνθρωποι στην προσωπική αναζήτηση». Άλλωστε, και στην ταινία οι δύο ήρωες κάνοντας το ταξίδι προς τη σωτηρία του πλανήτη, στην ουσία πραγματοποιούν ένα ταξίδι προσωπικής αναζήτησης και αυτογνωσίας. Τα προβλήματα, όπως εξήγησε, πρέπει κανείς να τα λύνει μόνος του, και γι αυτό δεν ψάχνει να βρει τη λύση στην ταινία.

Σε ερώτηση για το αν ο φονταμενταλισμός δημιουργεί δυστοπίες, μιας και στην ταινία βλέπουμε για πρώτη φορά από τον σκηνοθέτη έναν μετα-Αποκαλυπτικό κόσμο, απάντησε ότι «ο φονταμενταλισμός δεν υπάρχει μόνο στο Ισλάμ, αλλά υπάρχουν πολλοί φονταμενταλισμοί που συγκρούονται, και θεωρεί ότι ήδη ζούμε σε ένα δυστοπικό κόσμο. Αν και χρησιμοποιεί το είδος της επιστημονικής φαντασίας, στην ουσία η ταινία «εκφράζει τον κόσμο που ζούμε και όχι κάτι μελλοντικό. Έχουμε κάνει συμφωνίες για την κλιματική αλλαγή, αλλά κανείς δεν κάνει τίποτα». Είναι απαισιόδοξος για το μέλλον λόγω της έλλειψης πνευματικής ζωής στους ανθρώπους.

Σε ερώτηση για την εμφανή επιρροή από τον Αντρέι Ταρκόφσκι και ιδίως από το «Stalker», ο ίδιος απάντησε πως «ο Ταρκόφσκι είναι δάσκαλος, έχω επηρεαστεί. Ο δρόμος που άνοιξε ο Ταρκόφσκι, είναι ο δρόμος που ακολουθώ και εγώ». Παρόλα αυτά, δεν ξεχωρίζει έναν ποιητικό κινηματογράφο (όπως του ρώσου auteur) από έναν εμπορικό, αντιθέτως «δεν τα ξεχωρίζω στο μυαλό μου. Το σινεμά είναι Τέχνη και είναι Ένα». Παραδέχεται όμως την επίδραση που του ασκεί η ποίηση, αφού και ο ίδιος ξεκίνησε γράφοντας ποίηση. «Η επίδραση της ποίησης στη ζωή μου είναι να βλέπω την ισορροπία στον κόσμο. Ο ποιητής λειτουργεί ανάμεσα στο αντικείμενο και στις λέξεις. Ο δημιουργός ψάχνει να βρει την εικόνα και πίσω από την εικόνα».

Σχετικά με την επιλογή του Ντιτρόιτ για κάποια από τα γυρίσματα της ταινίας, ο τούρκος σκηνοθέτης σχολίασε πως έψαχνε να βρει μία πόλη-φάντασμα, μια νεκρή πόλη και το Ντιτρόιτ πλέον είναι κάπως έτσι, αφού έχουν εγκαταλειφθεί τα εργοστάσια. «Είναι η Ακρόπολη της εποχής μας» σημείωσε. Όσον αφορά την επιλογή του ασπρόμαυρου, δήλωσε πως έγινε και για πρακτικούς και συμβολικούς λόγους. Ο πρακτικός λόγος είναι ότι η ταινία γυρίστηκε σε διαφορετικά μέρη με διαφορετική φύση (Αμερική, ανατολική Τουρκία), και το ασπρόμαυρο θα εξασφάλιζε μία ομοιομορφία, ενώ λόγω του ότι κράτησε ένα χρόνο η διαδικασία παραγωγής, άλλαζαν οι καιρικές συνθήκες και το φως, οπότε το ασπρόμαυρο θα εξυπηρετούσε. Ο συμβολικός λόγος είναι ότι είναι δύο χρώματα όπως είναι δύο οι ήρωες στην ταινία και δύο οι περιοχές, οπότε τονίζεται η αντίθεση.

Τέλος, μιλώντας για τον σύγχρονο τούρκικο κινηματογράφο και την ανάπτυξη που βιώνει στα χρόνια του Ερντογάν, είπε πως «το Υπουργείο πολιτισμού αλλά και η κρατική τηλεόραση στηρίζον οικονομικά τις ταινίες, από τις 100 που βγαίνουν τον χρόνο, οι 60 είναι με κρατική χρηματοδότηση», την οποίαν αν και δεν είχε λάβει στην προηγούμενη ταινία, έλαβε αυτήν την φορά. «Το πρόβλημα είναι το μονοπώλιο που επικρατεί στην κινηματογραφική βιομηχανία της χώρας, αφού από τις 2000 αίθουσες, οι 1800 ανήκουν σε μία συντεχνία» και έτσι ο ίδιος μπόρεσε να προβάλλει την ταινία στην χώρα του μόνο σε 40 αίθουσες. Δεν ρωτήθηκε ωστόσο τίποτε περισσότερο για την πολιτική κατάσταση στην Τουρκία ή την σχέση με την Ελλάδα, οπότε δεν έκανε κάποιο σχόλιο επ’ αυτού.

Παύλος Γκουγιάννος

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Damsel

Damsel

Θα το βρείτε: Netflix

Σύνοψη: Η γλυκιά κόρη ενός βασιλιά ετοιμάζεται για προξενιό με πλούσια φαμίλια για να...
18 ώρες

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Tanweer
43250
Film Group
13175
Tanweer
12142
Tanweer
4254
Tanweer
2372
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos