Αφιέρωμα: 10 ταινίες για τις ménage à trois σχέσεις

Αν σκεφτείτε τις λέξεις "ταινία" και "ménageà trois" μαζί, μάλλον θα σας έρθουν στο μυαλό εικόνες από φθηνά ερωτικά φιλμ. Τα τρίο και το ομαδικό σεξ ήταν ανέκαθεν βασικοί πυλώνες της πορνογραφίας. Οι βρετανικές ερωτικές ταινίες της δεκαετίας του ΄70 συχνά αγκάλιαζαν την ιδέα μιας νεαρής γυναίκας που απογειώνει τη χλιαρή σχέση ενός ζευγαριού, όπως το “Monique” (1970), στην οποία μια Γαλλίδα κάνει πολύ περισσότερα για τους εργοδότες της από απλές δουλειές του σπιτιού.

ΣΧΕΤΙΚΑAφιέρωμα: Κινούμενα σχέδια & live-action: Δύο σε ένα

To ménage à trois μπορεί να οριστεί με πολλούς τρόπους, από τρία άτομα που ζουν μαζί στο πλαίσιο μιας σχέσης, μέχρι άτομα που επιτρέπουν απρόθυμα στον/στην σύντροφό τους να βρει εραστή/ερωμένη για να σώσουν τη σχέσης τους, ή τρία άτομα που μοιράζονται μια καθαρά σεξουαλική εμπειρία.

Ένα από τα πιο αστεία ménages à trois του κινηματογράφου συμβαίνει το 1970 στη μεταφορά του “Entertaining Mr Sloane”, του σκανδαλώδους θεατρικού έργου του Joe Orton, στο οποίο μια νυμφομανής γυναίκα και ο κρυφός γκέι αδελφός της ανταγωνίζονται για τις σεξουαλικές βλέψεις ενός νεαρού απατεώνα. Εδώ, συγκεντρώσαμε 10 κλασικές ταινίες ménage-à-trois, που, βέβαια, δεν τελειώνουν όλες το ίδιο διασκεδαστικά για τους τρεις εμπλεκόμενους χαρακτήρες…

Jules et Jim (1962)

Σκηνοθεσία: François Truffaut

Τόσο ο σκηνοθέτης François Truffaut όσο και η ηθοποιός Jeanne Moreau καθιερώθηκαν ως δύο από τα πιο συναρπαστικά ταλέντα του παγκόσμιου κινηματογράφου με την κυκλοφορία του “Jules et Jim”, μιας ταινίας που συγκαταλέγεται στα καλύτερα επιτεύγματα της καριέρας και των δύο. Η Moreau υποδύεται την Catherine, μια χαρισματική αλλά εκνευριστική νεαρή γυναίκα που ανατρέπει τις ζωές των καλύτερων φίλων Jules (Oskar Werner) και Jim (Henri Serre). Οι τρεις τους ξεκινούν μια ασυνήθιστη σχέση, ζώντας αρχικά μαζί σε σχετική αρμονία, πριν -αναπόφευκτα- έρθουν στην επιφάνεια οι εντάσεις.

Η Moreau είναι υπέροχη ως Catherine, παίζοντας έναν πολύ δύσκολο ρόλο. Η Germaine Greer έγραψε για την ερμηνεία της: "Η ερμηνεία της Moreau είναι θεαματική, αλλά ο ρόλος της δύσκολα μπορεί να περιγραφεί ως χαρακτήρας. Η ουσία της απεικόνισης είναι η αντίφαση και η ασυνέπεια. Η συμπεριφορά της είναι ανεξήγητη και ασυγχώρητη -το θαύμα είναι ότι ο Jules και ο Jim τη συγχωρούν". Το “Jules et Jim” παραμένει αξιοσημείωτα φρέσκο για περισσότερα από 50 χρόνια αργότερα, παρά το γεγονός ότι διαθέτει σε μεγάλο βαθμό τα χαρακτηριστικά της εποχής του - είναι γεμάτο με τις τεχνικές του γαλλικού Νέου Κύματος που προσπάθησε να επανεφεύρει τη γλώσσα του κινηματογράφου, ενώ η Moreau έγινε style icon μέσω της μοντέρνας γκαρνταρόμπας της Catherine.

Manji (1964)

Σκηνοθεσία: Yasuzo Masumura

Οι ιαπωνικές "ροζ ταινίες" - ταινίες με έμφαση στο σεξ και στο γυμνό - μπορούν να προσαρμοστούν σε κάθε είδος. Το 1964 ο Yasuzo Masumura έφερε στη μεγάλη οθόνη τη διασκευή του μυθιστορήματος “Quicksand” του Jun'ichiro Tanizaki, με θέμα ένα τρελό και παραληρηματικό ménage à trois, με νέο τίτλο “Manji”. Η Sonoko (Kyoko Kishida), μια βαριεστημένη και μοναχική νοικοκυρά, παρακολουθεί ένα μάθημα τέχνης και αποκτά ρομαντική εμμονή με τη Mitsuko (Ayako Wakao, πρωταγωνίστρια της ταινίας “Floating Weeds” του Yasujiro Ozu το 1959). Οι δύο γυναίκες ξεκινούν μια παθιασμένη σχέση, αλλά η πλοκή γίνεται απροσδόκητη όταν οι άνδρες σύντροφοι και των δύο γυναικών διεκδικούν μερίδιο στη σχέση τους.

Ενώ διοχετεύει την αισθητική του κλασικού χολιγουντιανού μελοδράματος της δεκαετίας του 1950, η ταινία αποπνέει τον ίδιο αέρα με τις ταινίες του Douglas Sirk - ο έντονος ερωτισμός που αναμειγνύεται με μια αναπάντεχη πνευματική στροφή στην τελευταία πράξη καθιστούν αυτό το αριστούργημα μοναδικό στο είδος του. Η τελική σεκάνς, στην οποία το ménage à trois χάνει ένα από τα μέλη του σε μια βίαιη αλλά εύστοχη τελευταία πράξη σκληρότητας, είναι απροσδόκητα συγκινητική.

Entertaining Mr Sloane (1970)

Σκηνοθεσία: Douglas Hickox

Αυτή η διασκευή της φαρσοκωμωδίας του Joe Orton που κυκλοφόρησε τρία χρόνια μετά το θάνατό του συλλαμβάνει μεγάλο μέρος της ανατρεπτικής ουσίας του έργου του, μιας συγκλονιστικής ιστορίας εκβιασμού, νυμφομανίας, δολοφονίας και διαφθοράς. Η Kath (Beryl Reid) προσκαλεί τον Sloane (Peter McEnery) να ζήσει μαζί της και με τον κρυφό ομοφυλόφιλο αδελφό της (Harry Andrews). Και τα δύο αδέλφια αποκτούν εμμονή με τον σέξι, ανήθικο περιπλανώμενο και όταν ο Sloane διαπράττει ακόμα ένα έγκλημα, παρουσιάζεται γι΄αυτούς μια ευκαιρία να κάνουν τη διεστραμμένη σχέση τους πιο μόνιμη.

H Reid, μιας κωμικός της οποίας η τολμηρή κινηματογραφική δουλειά σπάνια λαμβάνει την αναγνώριση που της αναλογεί είναι απολαυστική στον ρόλο της ακόλαστης, χειριστικής Kath. Ο Andrews, ένας ηθοποιός που είναι περισσότερο γνωστός για το ότι υποδύεται άκαμπτους τύπους σε πολεμικά και περιπετειώδη δράματα, είναι ακόμη καλύτερος. Παίζει πολύ αντίθετα από τον τύπο του αρπακτικού αδελφού, μετατρέποντας τον Sloan σε φαντασίωση όταν τον προσλαμβάνει ως σοφέρ του. Παρά τις εκκεντρικότητές τους, αυτά τα τρία τέρατα είναι φτιαγμένα το ένα για το άλλο. Τι κι αν χρειάζεται ένας μικρός εκβιασμός για να σφραγιστεί η συμφωνία;

Les Valseuses (1974)

Σκηνοθεσία: Bertrand Blier

Αυτή η χαρούμενα χυδαία και politically incorrect ιστορία ακολουθεί δύο αγροίκους (Gérard Depardieu και Patrick Dewaere) που ταξιδεύουν στη Γαλλία διαπράττοντας μικροεγκλήματα και κάνοντας σεξ όποτε μπορούν. Στα ταξίδια τους, μαζεύουν τη Marie-Ange (Miou-Miou), η οποία τους ακολουθεί παρά την απαίσια συμπεριφορά τους. Τα σεξουαλικά κατορθώματα των ανδρών περιλαμβάνουν ένα τρίο με την Jeanne (Jeanne Moreau), μια ηλικιωμένη γυναίκα που αποφυλακίστηκε πρόσφατα, η οποία προσθέτει μια ευπρόσδεκτη δόση οδυνηρότητας σε όλη αυτή την αθυροστομία.

Είναι δύσκολο να αρνηθεί κανείς τον μισογυνισμό της ταινίας. Οι άνδρες είναι βίαιοι απέναντι στη Marie-Ange, αντιμετωπίζοντάς την επίσης ως σεξουαλικό αντικείμενο, και, ενώ πολλά από τα αστεία είναι εις βάρος των ανδρών, ο Blier προδίδει ένα θαυμασμό για τον ανδρισμό των macho. Αλλά φροντίζει, επίσης, να εξασφαλίσει ότι οι ηθοποιοί του θα έχουν πολλές καλές σκηνές - η Moreau είναι εξαιρετικά, ενώ στη Miou-Miou δίνεται η πιο αστεία σκηνή, όπου αφηγείται με ενθουσιασμό μια σεξουαλική συνάντηση που την έφερε σε οργασμό, κάτι που οι δύο άνδρες δεν έχουν καταφέρει να κάνουν. Ο Blier θα έκανε καλύτερες, πιο ώριμες ταινίες από το Les Valseuses (Trop belle pour toi, 1989- Merci la vie, 1991), αλλά αυτή η εξωφρενική κωμωδία έγινε ο φάρος που έδειξε ένα συναρπαστικό νέο ταλέντο στον γαλλικό κινηματογράφο.

A Zed and Two Noughts (1985)

Σκηνοθεσία: Peter Greenaway

Μετά το θάνατο των συζύγων τους σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, τα δίδυμα αδέλφια Oswald και Oliver Deuce (Brian και Eric Deacon) διοχετεύουν τη θλίψη τους στην εμμονή τους με εικόνες αποσυντιθέμενης φύσης, από φρούτα μέχρι κουφάρια ζώων. Ξεκινούν ένα ρομαντικό μπλέξιμο με την οδηγό του μοιραίου τροχαίου, την Alba (τη Γαλλίδα ηθοποιό Andréa Ferréol), που έχοντας χάσει ένα πόδι στη σύγκρουση, πέφτει στην κακοήθη επιρροή ενός χειρουργού ο οποίος επιθυμεί να την εκμεταλλευτεί για τις δικές του διαστροφές.

Η ιδιαίτερα στυλιζαρισμένη κινηματογράφηση του Peter Greenaway δεν είναι του γούστου όλων, αλλά για όσους ενθουσιάζονται με τις συχνά εντυπωσιακές συνθέσεις του, το “A Zed and Two Noughts” είναι must-see. Η θλίψη πίσω από τις εξωφρενικές εικόνες και τη σχέση του διδύμου με την Alba είναι διάχυτη. Το καλύτερο φυλάσσεται για το τέλος, με μια εξαιρετική τελική σεκάνς όπου οι δύο άνδρες επιχειρούν μια τελευταία πράξη απελευθέρωσης, συνοδευόμενη από το τραγούδι “The Teddy Bear’s Picnic” και ένα απρόσκλητο πλήθος σαλιγκαριών.

Gazon maudit (1995)

Σκηνοθεσία: Josiane Balasko

Η κλισέ ενσάρκωση ενός ménage à trois συνήθως περιλαμβάνει μια νεότερη γυναίκα που εισέρχεται στη σχέση ενός στρέιτ, παντρεμένου ζευγαριού. Η Josiane Balasko διαλύει αυτή την ιδέα στο “Gazon maudit”, γνωστό και ως “French Twist, μια γρήγορη και φουριόζα κωμωδία που θυμίζει Pedro Almodóvar και Bertrand Blier (η Balasko είναι περισσότερο γνωστή για την ερμηνεία της ως απίθανη ερωμένη στο “Trop belle pour toi” του Blier). Εδώ υποδύεται μια αρρενωπή λεσβία που ανατρέπει τον γάμο ενός δυστυχισμένου ζευγαριού, το οποίο υποδύονται ο Alain Chabat και η αγαπημένη του Almodóvar Victoria Abril, αποπλανώντας τη σύζυγο και μετακομίζοντας στο σπίτι.

Η ταινία της Balasko είναι μια γνήσια ανατρεπτική φάρσα, η οποία σιγοντάρει την έννοια της πολιτικής ορθότητας, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει μια φεμινιστική άποψη για την ιδανική οικογένεια. Η τελική λύση τούς αφήνει όλους ευχαριστημένους, παρά το γεγονός ότι η ménage à trois σχέση υφίσταται μακριά από τους κανόνες της κοινωνίας. Μεγάλη επιτυχία στη Γαλλία, που θα άξιζε πολύ μεγαλύτερη αναγνώριση παγκοσμίως.

Being John Malkovich (1999)

Σκηνοθεσία: Spike Jonze

Οποιαδήποτε προσπάθεια να χαρακτηρίσει κανείς την παράξενη σχέση που βρίσκεται στο επίκεντρο του αξιόλογου ντεμπούτου του Spike Jonze, με πρωταγωνιστές τον Craig (John Cusack), έναν κουκλοπαίκτη, τη Lotte (Cameron Diaz), τη μοναχική, απογοητευμένη σύζυγό του και τη Maxine (Catherine Keener), τη σαρδόνια συνάδελφό του, θα καταλήξει σε αποτυχία. Ο Craig και η Lotte μοιράζονται την αγάπη τους για τη Maxine μέσα από μια πύλη στο μυαλό του John Malkovich (όλο αυτό βγάζει πολύ περισσότερο νόημα όταν παρακολουθήσετε την ταινία). Μήπως αυτό κάνει τη Maxine, η οποία δεν ενοχλείται από τη συμφωνία, αμφιφυλόφιλη; Είναι η Lotte, που λαχταρά να βιώσει τη ζωή ως άντρας, τρανς; Όπως και να 'χει, οι τρεις τους σχηματίζουν ένα άγριο ménage à trois, το οποίο τελειώνει με πιο παράξενο τρόπο από όσο άρχισε. Το “Being John Malkovich” αναδεικνύει την καλή δουλειά των ηθοποιών και των σκηνοθετών, και όχι μόνο του Charlie Kaufman. Το μεγαλύτερο επίτευγμα της ταινίας έγκειται στο ότι αγκαλιάζει την ιδιορρυθμία της ιστορίας, χωρίς να την αφήνει ποτέ να ξεφεύγει από την αυτοσυνείδητη ιδιοτροπία. Υπάρχουν πολλές στιγμές γέλιου στην ταινία, αλλά όλοι οι κύριοι χαρακτήρες παραμένουν ανθρώπινοι, ακόμη και όταν μπαίνουν στις πιο σουρεαλιστικές καταστάσεις.

Y tu mamá también (2001)

Σκηνοθεσία: Alfonso Cuarón

Το road trip στην Οαχάκα με τους δύο νεαρούς άντρες (Diego Luna και Gael Garcia Bernal) και τη Luisa (Maribel Verdú), μια παντρεμένη γυναίκα που έχει απογοητευτεί από την απιστία του συζύγου της, μοιάζει προορισμένο να καταλήξει σε ένα ménage à trois. Κοιμάται και με τους δύο άνδρες ξεχωριστά και μια μεθυσμένη νύχτα καταλήγει σταδιακά σε ένα τρίο. Στα χαρτιά, μοιάζει με μια χοντροκομμένη ανδρική φαντασίωση, αλλά η Luisa είναι πολύ πιο σοφή και από τους δύο εραστές της και στρίβει έξυπνα τη βραδιά προς άλλη κατεύθυνση.

Η πολυσχιδής καριέρα του Cuarón κυμαίνεται από διασκευές αγγλικής λογοτεχνίας (A Little Princess, 1995, Great Expectations, 1998), οικογενειακές ταινίες φαντασίας (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban, 2004) και blockbuster επιστημονικής φαντασίας (Gravity, 2013), αλλά το “Y tu mama también” παραμένει το πιο ζωτικό του έργο. Οι σκηνές μεταξύ των δύο αντρών σφύζουν από τεστοστερόνη και η είσοδος μιας ώριμης γυναίκας στην εξίσωση κάνει μια συναρπαστική αλλαγή στην ανδρική δυναμική.

The Dreamers (2003)

Σκηνοθεσία: Bernardo Bertolucci

Η διασκευή του μυθιστορήματος “The Holy Innocents” του Gilbert Adair από τον Bernardo Bertolucci ο οποίος έγραψε και το σενάριο είναι ένα προκλητικό και ερωτικό δράμα που εξελίσσεται στο Παρίσι κατά τη διάρκεια του 1968, τη χρονιά που οι εμφύλιες ταραχές ξεκίνησαν μια κοινωνική επανάσταση. Η ταινία, όπως και το βιβλίο, είναι διάσπαρτη από αναφορές στον κινηματογράφο. Τα δύο αδέλφια Isabelle (το μελλοντικό κορίτσι του Bond, Eva Green, στο ντεμπούτο της) και Theo (Louis Garrel) σοκάρουν με την περίεργη οικειότητά τους έναν Αμερικανό φοιτητή (Michael Pitt), με τον οποίο στην συνέχεια μοιράζονται μια στενή, σεξουαλική σχέση.

Η Isabella και ο Theo είναι εμπνευσμένοι από τα αδέλφια στο “Les Enfants terribles” (1950) του Jean Cocteau. Υπάρχουν πολλές άλλες αναφορές σε κλασικά έργα του γαλλικού κινηματογράφου οι οποίες λειτουργούν υπέροχα στον κόσμο της ταινίας, ενώ και οι τρεις πρωταγωνιστές είναι εξαιρετικοί. Η απροσδόκητη κατάληξη, όπου ένας από τους τρεις μαθαίνει ότι ο ρόλος του στη σχέση δεν είναι τόσο ουσιαστικός όσο νόμιζε, είναι μια κατάλληλα απογοητευτική κορύφωση στην ονειρική ατμόσφαιρα που έχει προηγηθεί.

I Am Michael (2015)

Σκηνοθεσία: Justin Kelly

Η θλιβερή, αληθινή ιστορία του Michael Glatze, του πρώην ακτιβιστή δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων που αργότερα απέρριψε την ομοφυλοφιλία του, παντρεύτηκε μια γυναίκα και έγινε χριστιανός πάστορας, μεταφέρεται με συγκινητικό τρόπο στη μεγάλη οθόνη από τον Justin Kelly. Η ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούν ο James Franco ως Glatze και ο Zachary Quinto ως ο πρώην εραστής του Bennett, εγκαινίασε το BFI Flare: London LGBT Film Festival το 2015.

Ο Franco αποδίδει με ευαισθησία τον πανικό του Glatze που οφείλεται στη σεξουαλικότητά του, καθώς και τις προσπάθειές του να καταπιέσει τον πραγματικό του και συνθέτει έτσι μια μελαγχολική, συγκινητική βιογραφία. Ίσως πιο συγκινητικές είναι οι σκηνές της ζωής του Glatze πριν από τη μεταστροφή, καθώς αυτός και ο Bennett προσκαλούν έναν τρίτο άνδρα (Charlie Carver) στη σχέση τους. Όλοι ζουν ευτυχισμένοι ως μια μη παραδοσιακή ερωτική κολεκτίβα. Η ταινία υποδηλώνει αποτελεσματικά ότι, όσο ανορθόδοξο και αν φαίνεται το ménage à trois, είναι πολύ πιο υγιές από το να αρνείσαι την αληθινή σου φύση σε μια προσπάθεια να συμμορφωθείς με τα ετεροκανονικά πρότυπα. Γι΄αυτό και η χρήση του "Crucify" της Tori Amos στους τίτλους τέλους είναι ό,τι πιο εύστοχο.