Berlinale 16 - Μέριλ Στριπ masterclass: "Η ηθοποιία είναι θρησκεία"

Μουντό κυριακάτικο πρωινό και η Μέριλ Στριπ κάνει ένα διάλειμμα από τις υποχρεώσεις της ως Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής. Στο πλαίσιο του προγράμματος 'Berlinale Talents', μίλησε στο κοινό του Φεστιβάλ, μέσα σε μια κατάμεστη αίθουσα.  Αν και χαλαρή, προσηνής και ειλικρινής, δεν έκρυψε τον δυναμισμό και την αφοσίωσή της τόσο στην τέχνη της υποκριτικής όσο και στην οικογένειά της, χωρίς να παραβλέψει τις δηλωμένες κοινωνικές και πολιτικές της ανησυχίες.

Από την συζήτηση 1 1/2 ώρας που είχε ​με τον Πίτερ Κάουι, ​η πολυβραβευμένη 66χρονη ηθοποιός που μετρά περίπου 50 ταινίες στο ενεργητικό της​,​  ξεχωρίσαμε τις ακόλουθες ενδιαφέρουσες δηλώσεις:

Με αφορμή τον τίτλο 'The Nature of Relations', ομολόγησε ότι κατά την εφηβεία ένιωθε διαφορετική​, μοναχική​ και παρεξηγημένη. Βέβαια, ενώ εκείνη νόμιζε ότι ήταν στο περιθώριο, οι υπόλοιποι θεωρούσαν ότι ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής.

Σχετικά με τις ευκαιρίες που έχουν οι γυναίκες στην επαγγελματική αρένα, σίγουρα τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα παλαιότερα λόγω της ανδροκρατούμενης κοινωνίας. Τώρα, θεωρεί ότι είμαστε σε καλύτερο δρόμο, φτάνει να συνεχίζουμε να κάνουμε 'θόρυβο', να ακούγεται η φωνή μας.

Όταν πρωτοδιαβάζει ένα σενάριο, προτού καταλήξει εάν είναι καλό ή κακό (και τίποτα δεν είναι τέλειο...), αυτό που την ενδιαφέρει κυρίως είναι να μπορεί να συνδεθεί με τον χαρακτήρα που υποδύεται, ακόμα και εάν η ηρωίδα είναι η ίδια η Μάργκαρετ Θάτσερ! ​

Στις αρχές της καριέρας της, έτυχε να συμμετάσχει σε ταινίες με ημιτελή σενάρια, όπως ο "Ελαφοκυνηγός" και το "Κράμερ Εναντίον Κράμερ", όποτε υπήρχαν περιθώρια για εκπλήξεις ή και για αυτοσχεδιασμό. Ως "Γυναίκα του Γάλλου Υπολοχαγού", όμως, σε σενάριο του Χάρολντ Πίντερ, δεν μπορούσε κυριολεκτικά να αλλάξει ούτε κόμμα! Εκεί άρχισε πάντως να συνειδητοποιεί την αξία των σιωπών, και τη σημασία όσων δεν λέγονται ευθέως στην κάμερα. (Σημείωση: στην ταινία αυτή λέει την ατάκα ​​"Yes, I am a remarkable person!", σε μια σκηνή που γυρίστηκε αρκετές φορές, ενώ σε κάθε take η φράση άρχισε να  παίρνει άλλη έννοια).​

Η θεατρική εκπαίδευση είναι σημαντική ειδικά σε δύσκολες σκηνές. Από την άλλη, γνωρίζει πάμπολλους εκπληκτικούς ηθοποιούς που δεν σπούδασαν υποκριτική. Η επίπονη συχνά προετοιμασία παραμένει άκρως απαραίτητη, για να αποκτήσει την κατάλληλη προφορά ή για να μάθει τα βασικά μιας ξένης γλώσσας.

​Για τη σχέση και τη συνεργασία της με συμπρωταγωνιστές: όταν γυρίζεις μια​ ταινία εκτός Χόλιγουντ και είσαι σε ένα location για μήνες (όπως για​ το "Πέρα από την Αφρική"), είναι λογικό να έρθεις πιο κοντά και να εκτιμήσεις ταυτόχρονα την άνεση του χώρου και την ελευθερία. Σήμερα, βέβαια, με τις ευκολίες της τεχνολογίας και των ψηφιακών μέσων, τα γυρίσματα κρατάνε πολύ λιγότερο, αλλάζοντας έτσι και τις σχέσεις ανάμεσα στο καστ.

Κοντά στην ηλικία των 40, άρχισε να αγχώνεται ότι δεν θα δέχεται πλέον προτάσεις για ελκυστικούς ή και 'fuckable' (sic) ρόλους. Ευτυχώς​ για όλους μας, στην πορεία διαψεύστηκε και ο ρόλος της κακιάς γριας μάγισσας άργησε να έρθει!

Όταν υποδύεται αντιπαθητικές ηρωίδες (όπως για το "The Devil Wears Prada"), εκμυστηρεύτηκε ότι δανείζεται στοιχεία από άνδρες σκηνοθέτες (προφανώς δύσκολους και απαιτητικούς).

Η μουσική την βοηθά στην προετοιμασία μιας ταινίας, δημιουργώντας ένα είδος καταφύγιου. Από την άλλη, αναφορικά με τη σχέση της με το μιούζικαλ, από μικρή διέθετε μουσικό αυτί και στα 13 της είχε ξεκινήσει μαθήματα τραγουδιού​, με αρκετά σοβαρές διαθέσεις​. Χάλασε τη φωνή της ως cheerleader!​ ​​Τυχαίο ή άσχετο, τώρα υ​ποδύεται την Florence Foster Jenkins, την 'χειρότερη τραγουδίστρια του κόσμου​'​, στην ταινία-διασκευή του ​γαλλικού ​'​Marguerite'', από τον Στίβεν Φρίαρς.

Έγινε ηθοποιός και υπεραγαπά το επάγγελμά της για να μπορεί να υποδυθεί γυναίκες σε άλλες ηλικίες και διαφορετικές από την ίδια. ​Δεν ενδιαφέρεται για την εμφάνισή της (παρόλο που μια χαρά κρατιέται για την ηλικία της). Δεν μπορείς να εγκλωβίζεσαι στο 'magazine cover look', αλλά ούτε και σε ρόλους με συγκεκριμένη εμφάνιση. Πρέπει να μάθεις να υπονομεύεις την ίδια σου την εικόνα, γιατί διαφορετικά δεν πρόκειται να εξελιχθείς.

Η ηθοποιία είναι κάτι σαν θρησκεία (cult), είναι μια πράξη πίστης, με σκοπό να πείσεις και άλλους να την ασπαστούν.

Αποφάσισε να παίξει έναν μικρό ρόλο στην πρόσφατη ταινία 'Σουφραζέτες', μόνο και μόνο για να βοηθήσει την παραγωγή να μαζέψει τα χρήματα για να την γυρίσει.

Από τους αγαπημένους σκηνοθέτες, ξεχωρίζει τον Μάικ Νίκολς, τον Σπάικ Τζόνζι και την Φιλίντα Λόιντ, έχοντας βαθιά μέσα στην καρδιά της εκείνους που έχουν πεθάνει, με την ιδέα κιόλας ότι δεν θα συνεργαστεί ποτέ ξανά μαζί τους.

Σε ερώτηση του κοινού εάν θα ήθελε να ασχοληθεί με την σκηνοθεσία, η απάντησή της ήταν αρκετά ξεκάθαρη από τη μία, λίαν ενδιαφέρουσα από την άλλη. Μερικοί σκηνοθέτες με τους οποίους έχει συνεργαστεί, θα ισχυρίζονταν ότι ναι, το έχει ήδη κάνει! Θεωρεί ότι η σκηνοθεσία διαφέρει πολύ από την υποκριτική, είναι με μια έννοια μια 'βαρετή' δουλειά και ομολόγησε ότι προφανώς δεν αντέχει τις τεχνικές και πρακτικές απαιτήσεις της σκηνοθετικής διαδικασίας.

Τη συζήτηση πλαισίωσε και η προβολή επιλεγμένων αποσπασμάτων από ταινίες της σπουδαίας αυτής ηθοποιού, που κάνει κυριολεκτικά αισθητή την παρουσία της στην κινηματογραφική βιομηχανία. Από τα διάφορα συγκινητικά film clips που μας θύμισαν ενδεικτικά την πορεία της, το πιο συγκινητικό ήταν χαρακτηριστικό απόσπασμα από την 'Εκλογή της Σόφι'. "I cannot choose'', ούτε κι εγώ θα μπορούσα να διαλέξω την κορυφαία ή την αγαπημένη μου ταινία με πρωταγωνίστρια την Μέριλ Στριπ.

Γιόλα Χριστούλα