Avant Guarde 13: Στο μυαλό του Πέδρο Κόστα

Όλα ανθίζουν ξανά

7/10

Mία βόλτα με το σκηνοθέτη Πέδρο Κόστα, όπου γινόμαστε συνοδοιπόροι στους ατέρμονους κύκλους γυρισμάτων του, μέσα από τους οποίους ανθίζουν τα έργα του.

Το ντοκυμαντέρ αυτό επιχειρεί να ανοίξει ένα παράθυρο στις διεργασίες που συντελούνται κατά τη διάρκεια των ιδιότυπων γυρισμάτων στα οποία αφιερώνεται ο σκηνοθέτης, με αποτέλεσμα ταινίες χειροποίητες, που αφηγούνται ιστορίες με το στόμα αυθεντικών ανθρώπων.

Για τον Πέδρο Κόστα το να κάνεις ταινίες είναι μία απασχόληση που δεν περιλαμβάνει διακοπές. Ένας μοναχικός, και πολλές φορές νοσταλγικός δρόμος για τον ίδιο, που φαίνεται να τον αντιμετωπίζει με φυσικότητα, απλότητα, ωριμότητα και ευθύνη. Ένας άνθρωπος που λειτουργεί αρκετά συνειρμικά στον τρόπο που εργάζεται, με σενάριο μόνο υποτυπώδες, μέσα από το οποίο ξεπηδούν κομμάτια ποίησης. Τα μοτίβα των φαντασμάτων, της λάβας, του μεταφερόμενου από τον ένα στον άλλον άνθρωπο συμβόλου, αποδομούνται, σκοτώνονται από το σκηνοθέτη την ίδια ώρα που κατακτώνται από εκείνον. Γινόμαστε μάρτυρες της ρέουσας σχέσης με το υλικό του, ενώ νιώθουμε πως οι σχέσεις, γενικότερα, είναι εκείνο που ο ίδιος θεωρεί το πιο σημαντικό, σε περιβάλλον προετοιμασίας των ταινιών του. Και είναι ίσως με τον ίδιο τρόπο που κι ο θεατής, μέσα από αυτό το ντοκυμαντέρ, νιώθει ότι σχετίζεται μαζί του και του κάνει παρέα στη διαδρομή του.

Ταραφάλ / Ο Άνθρωπός μας

8/10

Το δεύτερο φιλμ αποτελεί πρεέκταση, επαναφήγηση του πρώτου, με κοινή αφετηρία μία μητέρα και ένα γιο μπροστά σ’ ένα τραπέζι. Η μητέρα λέει μια σκοτεινή και ταυτόχρονα σαν παιχνίδι ιστορία από το Πράσινο Ακρωτήρι.

Το σημαίνον γύρω από το οποίο οργανώνονται και τα δύο αυτά ξεχωριστά φιλμ του Πέδρο Κόστα, ενός ανθρώπου που δείχνει να αναπνέει διαμέσου της κάμεράς του, είναι η αναμονή. Τα πρόσωπα που αναφέρονται περιμένουν. Μία απάντηση, ένα γράμμα, το θάνατο. Τα μεταφυσικά γράμματα επικυρώνουν ότι η ζωή λείπει, αλλά ταυτόχρονα σφραγίζουν την αιώνια φύση της. Και από τα λευκά χαρτιά ξεπηδά ένας λευκός λαγός που διατρέχει, αόρατος και τα δύο φιλμ.

Τα πλάνα πονούν πάνω στα πρόσωπα όσων κινηματογραφούνται, σα μία τελετή που κανείς δε θέλει να ζήσει και όμως ταυτόχρονα λυτρώνει. Η αλλόκοτη ατμόσφαιρα που αποπνέουν οι σχεδόν ντοκυμαντερίστικες εικόνες είναι κάτι το εντυπωσιακό, και μαζί με τη φυσιογνωμία του Jose Alberto Silva, που χαράζεται, υπερβαίνουν χρονικά στην παρακολούθηση του φιλμ και γίνονται άλλο ένα γράμμα που αναμένει να λάβει ο θεατής.

Εύη Αβδελίδου