American Factory

Σύνοψη: Στις 23 Δεκεμβρίου 2008 ένα εργοστάσιο της General Motors στο Οχάιο κλείνει αφήνοντας άνεργους δέκα χιλιάδες εργαζόμενους. Το 2014 μια κινέζικη εταιρεία το αγοράζει και έτσι ξανανοίγει, πλέον για τζάμια αυτοκινήτων. Πλέον τα πράγματα είναι διαφορετικά με τους Αμερικανούς εργαζόμενους να έρχονται σε επαφή με την κινέζικη διοίκηση και δύο πανίσχυρες χώρες να συγκρούονται.

Άποψη: Το «American Factory» δεν είναι απλώς ένα ντοκιμαντέρ για την οικονομική ύφεση και την εκμετάλλευση αμερικανικών κλειστών επιχειρήσεων από κινέζικες εταιρείες αλλά είναι το πρώτο ντοκιμαντέρ που παράγει η εταιρεία των Barack και Michelle Obama, η Higher Ground Productions.

Το ντοκιμαντέρ που έκανε την πρεμιέρα του στο Sundance και πλέον διατίθεται μέσω Netflix αποτυπώνει πολύ πιστά, ρεαλιστικά και πάνω από όλα ειλικρινά και ανθρώπινα την νέα κατάσταση πραγμάτων. Και είναι λογικό μιας και στην σκηνοθεσία του βρίσκονται οι Julia Reichert και Steven Bognar που σκηνοθέτησαν το 2009 το «The Last Truck: Closing of a GM Plant», ένα ντοκιμαντέρ που μιλούσε για το κλείσιμο του ίδιου εργοστασίου και δέκα χρόνια μετά καταπιάνονται με το άνοιγμα του και το τι σημαίνει αυτό για τους εργαζομένους και την αγορά.

Το άνοιγμα φαντάζει αρχικά ένα θετικό βήμα για την οικονομία και για τους υπαλλήλους, αλλά σταδιακά έρχεται η απογοήτευση μιας και την διοίκησή του αναλαμβάνει ένας κινέζος δισεκατομμυριούχος και η εταιρεία του με τους υπαλλήλους να είναι πλέον πολλοί Κινέζοι και έτσι οι Αμερικανοί πρώην εργαζόμενοι να πρέπει να αντεπεξέρθουν των νέων συνθηκών.

Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο μπορεί να ακούγονται μιας και στην νέα τάξη πραγμάτων, οι εργαζόμενοι παίρνουν λιγότερα λεφτά από πριν, οπότε παρατηρούν την εκ νέου φτωχοποίησή τους. Επίσης, είναι αντιμέτωποι με την σκληρή κινέζικη διοίκηση και όλα αυτά κάτω από το πρίσμα της σύγκρουσης συμφερόντων ΗΠΑ και Κίνας. Δεν είναι τυχαίο που το αγόρασε ο Obama μιας και το κλείσιμο και το άνοιγμα του γίνονται το μεν στην αρχή της πρώτης του θητείας και το δε κατά την διάρκεια της δεύτερης.

Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η προσέγγιση, μακριά από μελοδραματισμούς και εντάσεις, απλώς η αλήθεια αυτών των ανθρώπων. Πώς βιώνουν τις αλλαγές, τι ελπίζουν, τι βλέπουν εν τέλει να συμβαίνει. Στέκεται παρατηρητικά και στις δύο πλευρές, χωρίς να βλέπει εχθρούς, ή καλούς και κακούς, αλλά δύο πολιτισμούς που προσπαθούν να συνυπάρξουν.