Rebel in the rye

Σύνοψη: Η ζωή του συγγραφέα JD Salinger και η γέννηση του εμβληματικού «Φύλακα στη Σίκαλη», του βιβλίου που τον έκανε διάσημο σε όλον τον κόσμο και τον οδήγησε στην οικιοθελή του απομόνωση.

Άποψη: «Ο Φύλακας στη Σίκαλη» («Τhe Catcher in the Rye»), ένα από τα πιο διαχρονικά μεταπολεμικά αμερικανικά μυθιστορήματα, δεν έχει  γυριστεί μέχρι στιγμής σε ταινία. Παρότι σκηνοθέτες, όπως ο Elia Kazan και ο Billy Wilder είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη μεταφορά του, ο συγγραφέας του έργου, JD Salinger, δεν έδωσε ποτέ τη συγκατάθεσή του.

Ο Holden Caulfield, o ήρωας του βιβλίου, δεν έχει βρει ακόμα το δρόμο του προς τη μεγάλη οθόνη, αλλά ο δημιουργός του απέκτησε, μετά θάνατον, τη δική του κινηματογραφική βιογραφία. Το «Επαναστάτης στη Σίκαλη» βασίζεται στη βιογραφία «JD Salinger: A Life» του Kenneth Slawenski (που μοιράζεται τα χρέη της συγγραφής του σεναρίου με τον σκηνοθέτη Danny Strong) και αφηγείται τα νεανικά χρόνια του συγγραφέα, ξεκινώντας από τη Νέα Υόρκη του 1939 και τελειώνοντας λίγο μετά το 1951, χρονιά της έκδοσης του βιβλίου που τον καθιέρωσε στη συνείδηση εκατομμυρίων αναγνωστών και στις καρδιές των αιώνιων εφήβων αυτού του κόσμου.

Παρακολουθούμε τον Jerome David Salinger να μετατρέπεται από γόνο αστικής οικογένειας σε ταλαντούχο φοιτητή λογοτεχνίας υπό την καθοδήγηση του καθηγητή του Whit Burnett (Kevin Spacey), ενώ παράλληλα ξεκινά το ειδύλλιό του με την Οona O’Neill (Zoey Deutch), κόρη του διάσημου θεατρικού συγγραφέα Eugene O’Neill.

Όλα αυτά διακόπτονται βίαια από τη συμμετοχή της Αμερικής στον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τον Salinger να υπηρετεί στην Ευρώπη και να είναι παρών στην απελευθέρωση των κρατουμένων των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη, είναι διαλυμένος από τη φρίκη που βίωσε, με έντονες τις ενδείξεις του μετατραυματικού στρες και με μόνες του διεξόδους τον Holden, τον μυθιστορηματικό ήρωα που έπλαθε καιρό στο μυαλό του και τον βουδισμό, στον οποίο στρέφεται για να μπορέσει να ανακτήσει την πνευματική του ηρεμία.

Η συγγραφική του καριέρα απογειώνεται με την κυκλοφορία του «Φύλακα στη Σίκαλη», αλλά ο ίδιος συνειδητοποιεί ότι ο μόνος τρόπος για να ζήσει ήρεμος  είναι το να βρεθεί μακριά από τους ανθρώπους. Κι εδώ ξεκινάει το κεφάλαιο «Salinger o ερημίτης», που τελειώνει με τον θάνατό του το 2010, σε ηλικία 91 χρόνων, μην έχοντας εκδώσει ποτέ άλλο μυθιστόρημα, παρά μόνο μια συλλογή διηγημάτων και δυο βιβλία με νουβέλες.

Με μια ζωή τόσο μυθιστορηματική, σαφώς υποθέτει κανείς ότι το «Επαναστάτης στη Σίκαλη» θα μπορούσε να είναι ένα συναρπαστικό biopic, στην παράδοση π.χ. του «Capote». Όμως, ο Danny Strong, στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, μας δίνει μια άκρως συμβατική προσέγγιση σε μια τόσο αντισυμβατική προσωπικότητα, χωρίς καμιά διάθεση να εντρυφήσει στην ψυχοσύνθεση του Salinger, κάνοντάς τον να μοιάζει απλά με έναν αντιδραστικό ξερόλα. Τα γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο, η εμπειρία του πολέμου εξαντλείται σε 2-3 σκηνές και τα ψυχικά τραύματα απεικονίζονται μόνο με κλισέ του τύπου «λευκή σελίδα στη γραφομηχανή/συγγραφέας που καπνίζει αρειμανίως».

Επιπλέον, η επιλογή του Nicholas Hoult (Warm Bodies, Mad Max: Fury Road) δεν βοηθάει την όλη κατάσταση. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι δεν μοιάζει εμφανισιακά με τον Salinger (άλλωστε δεν υπάρχει πλούσιο αρχειακό υλικό γύρω από αυτόν, πέρα από μερικές φωτογραφίες), είναι το ότι δεν έχει ακόμα την εμπειρία για να δημιουργήσει έναν αξιομνημόνευτο κινηματογραφικό χαρακτήρα.

Οι θαυμαστές του Salinger, διψασμένοι καθώς είναι για οτιδήποτε αφορά στη ζωή και το έργο του, θα σπεύσουν έτσι κι αλλιώς να δουν τον «Επαναστάτη στη Σίκαλη», χωρίς να μάθουν κάτι που δεν γνωρίζουν ήδη για την προσωπικότητά του. Όσοι δεν τον γνωρίζουν είναι πολύ πιθανό να θέλουν μετά να διαβάσουν τον «Φύλακα στη Σίκαλη». Ο ίδιος ο Salinger πάντως, εάν ήταν ζωντανός, θα το μισούσε, ακόμα κι αν ήταν αριστούργημα.