Οι μητέρες μας

Οι μητέρες μας - κριτική ταινίας

Βρισκόμαστε στη Γουατεμάλα το 2018. Όλη η χώρα παρακολουθεί τη δίκη των στρατιωτικών που ξεκίνησαν τον εμφύλιο που οδήγησε τη χώρα στο χάος και τη βία. Ο Ερνέστο είναι ένας νέος ανθρωπολόγος που εργάζεται στο Ιατροδικαστικό Ινστιτούτο για την ταυτοποίηση αγνοουμένων, ενώ  ταυτόχρονα αναζητά τα ίχνη του πατέρα του. Μια μέρα, ενώ καταγράφει τη μαρτυρία μιας ηλικιωμένης γυναίκας, νομίζει ότι βρήκε ένα στοιχείο που μπορεί να τον οδηγήσει στον πατέρα του, ενός αντάρτη που εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ενάντια στη θέληση της μητέρας του, αφοσιώνεται σε αυτή την υπόθεση, ψάχνοντας για την αλήθεια.

Ο Σεζάρ Ντίαζ με φόντο το πρόσφατο παρελθόν της πατρίδας του -που όμως ακόμη στοιχειώνει το παρόν και το μέλλον της- ξετυλίγει μια σπαραχτική οικογενειακή ιστορία βαθιά οικουμενική και αναγνωρίσιμη, ειδικά σε κάθε χώρα που είδε τη δημοκρατία της να δοκιμάζεται από τη βία. Μαζί καταθέτει έναν συγκλονιστικό ύμνο στην ανάγκη διατήρησης της μνήμης με κάθε μέσο και με οποιοδήποτε κόστος.  Η ταινία του Ντίαζ όπως οι μητέρες του τίτλου είναι ένας τέτοιος θεματοφύλακας ενάντια στη λήθη.

Σημείωμα του σκηνοθέτη

Έψαχνα χώρους για ένα ντοκιμαντέρ στο χωριό Ουσπαντάν, που ήταν ο τόπος μιας σφαγής κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Ήμουν εκεί για να καταγράψω τη μαρτυρία μιας οικογένειας που είχε επιβιώσει αυτής της τραγωδίας. Στην προφορική παράδοση των Ινδιάνων της Γουατεμάλας, τα πράγματα πρέπει να ειπωθούν ώστε να υπάρξουν. Όταν φθάνει στο χωριό ένας ξένος, του λένε τι συνέβη σε αυτό το μέρος ώστε να μην ξεχαστεί ποτέ. Έρχεται αντιμέτωπος με προσωπικές ιστορίες που μπορεί να είναι πολύ βίαιες. Οι μαρτυρίες αυτών των ντόπιων με αναστάτωσαν και θέλησα να κάνω μια ταινία για αυτούς, να μιλήσω για την Ιστορία της Γουατεμάλας. Είμαι συγκλονισμένος από τη δύναμη των επιζώντων της γενοκτονίας στη Γουατεμάλα. Όταν κάποιος ακούσει τι έχουν περάσει αυτές οι γυναίκες, δεν μπορεί να παρά να σκεφτεί ότι θα είχαν χάσει την όρεξη για ζωή. Ωστόσο, προχωρούν μπροστά. Είναι ένα τεράστιο μάθημα ζωής. 

Ο εμφύλιος στη Γουατεμάλα δεν είναι πολύ γνωστός και δεν ξέρω γιατί. Η χώρα ήταν πρωτοπόρα στην ήπειρο σε πολλούς τομείς, με μία από τις πρώτες αγροτικές μεταρρυθμίσεις και με ένα από τα πρώτα Νόμπελ Λογοτεχνίας. Είναι επίσης ο τόπος για μία από τις πρώτες επιχειρήσεις της CIA. Η πρώτη αμερικάνικη εισβολή έγινε το 1954, εγκαθιστώντας στρατιωτική δικτατορία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήλεγχαν το εμπόριο μπανάνας, έφτιαξαν το σιδηροδρομικό δίκτυο και το δίκτυο ηλεκτρισμού ώστε να μεταφέρουν τις μπανάνες. Μια μέρα, το επαναστατικό κίνημα αντίστασης ζήτησε την απαλλοτρίωση όλων όσων είχαν πάρει οι Αμερικάνοι. Εκείνοι απάντησαν στέλνοντας αεροπλάνα, τοποθετώντας έναν δικτάτορα στην εξουσία, και προκαλώντας έναν εμφύλιο πόλεμο που κράτησε μέχρι το 1996. Το αποτέλεσμα ήταν 200.000 νεκροί, 45.000 αγνοούμενοι, μια καταγεγραμμένη γενοκτονία, γύρω από την οποία δεν γνωρίζουμε πολλά. Πιστεύω ότι αν οι 200.000 νεκροί δεν ήταν Ινδιάνοι, αλλά λευκοί, ο κόσμος θα είχε μιλήσει περισσότερο για αυτά τα γεγονότα.

Η δίκη στην ταινία είναι ένα μείγμα από διάφορες δίκες. Κάποιες συνεχίζονται. Μία από τις πιο σημαντικές ήταν η δίκη του δικτάτορα Εφρέν Ριος Μοντ, που ήρθε στην εξουσία το 1982. Δικάστηκε και καταδικάστηκε το 2013 σε 80 χρόνια φυλάκιση (50 για γενοκτονία, 30 για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας). Μερικές μέρες αργότερα, το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την καταδίκη και του έδωσε την ελευθερία του. Η δίκη έπρεπε να ξεκινήσει από την αρχή. Πέθανε σπίτι του το 2018. Η αίσθηση αδικίας είναι τεράστια. Ήταν ξεκάθαρο ποιος είχε ακόμα στα χέρια του την εξουσία. Γενικά μιλώντας, είναι πολύ δύσκολο να κυνηγήσεις κάποιον νομικά, γιατί πρέπει να βρεθούν πρώτα αυτοί που έπραξαν τα εγκλήματα (πχ οι στρατιώτες στα χωριά) και μετά σιγά-σιγά να βρεις την αλυσίδα των διαταγών ώστε να βρεις τον ηθικό δράστη. Και επίσης, πρέπει να υπάρχουν και επιζώντες.

Οι γυναίκες, οι μητέρες μας κρατούν ζωντανή τη μνήμη της Γουατεμάλας. Κρατούν όρθια τη χώρα. Έχουν τις αναμνήσεις, την καθημερινότητα και τη μόρφωση. Μεταδίδουν τις γνώσεις και τις αξίες τους. Συνήθως κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, σκότωναν τους άνδρες και κακοποιούσαν τις γυναίκες. Σήμερα, και πάλι οι άνδρες έχουν την εξουσία και οι γυναίκες υπομένουν τη βία σε καθημερινή βάση. Τις κακομεταχειρίζονται περισσότερο στις πόλεις παρά στα χωριά. Είναι ακατανόητο. Υπάρχουν πολύ λίγες καταγγελίες γιατί η πατριαρχία είναι βαθιά ριζωμένη και θα χρειαστούν πολλές γενιές για να αλλάξει αυτό.

Πρώτη δημοσίευση: 27 Feb 2020, 14:02
Ενημέρωση: 5 Mar 2020, 05:05
Τίτλος:
Οι μητέρες μας (Nuestas madres)
Είδος: 
Σκηνοθεσία: 
Έτος: 
Διάρκεια: 
78
Εταιρία διανομής: 
Release: 
27 Φεβρουαρίου 2020

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Damsel

Damsel

Θα το βρείτε: Netflix

Σύνοψη: Η γλυκιά κόρη ενός βασιλιά ετοιμάζεται για προξενιό με πλούσια φαμίλια για να...
1 ημέρα

BOX OFFICE

Ταινία
4ημέρο
Baghead, από την Spentzos Baghead, από την Spentzos